Yüzünüz sıcak, baharatlı veya acı gıdalar tükettikten sonra kızarıyor mu? Zaman zaman yanma, batma ve kızarıklık oluyor mu? Alkol veya sıcak çay/kahve tüketiminden sonra yanma ve batmalar daha mı fazla oluyor? Bunların en az birinin cevabı “evet” ise sizde “rozasea” diğer ismiyle “gül hastalığı” olabilir.
Rozasea, çok farklı şekillerde kendini gösterebilir. Özellikle alın, burun, çene ve yanaklarda, sıcakla veya soğukla artan kızarıklık, kuruluk, yanma ve kaşıntı hissi ile başlayıp zaman içerisinde kılcal damarlarda genişlemeler, sivilce benzeri lezyonlar ile seyredebilir. Yüzdeki kızarıklık ve yanma genellikle tekrarlayıcı tarzdadır. Ek olarak, tıp dilinde “rinofima” olarak adlandırılan, özellikle 40-60 yaş arası erkeklerde burun derisinde kalınlaşma ve yumrulu görünüm sonucu burun boyutunda büyüme görülebilir. Yüzdeki lenfatik akımın bozulmasına bağlı olarak yüzde ödemli görüntü meydana gelebilir. Cilt tutulumuna ek olarak hastaların yaklaşık %50’sinde gözlerde yanma, batma, kuruluk, kaşıntı ve hassasiyet şikayetleri de olabilir.
Peki rozasea’nın sebebi nelerdir? Genetik yatkınlık, UV maruziyeti, ciltte bulunan Demodex parazitlerinin artışı, ciltteki damar/sinirlerin işlev bozukluğu ve çevresel faktörler, rozasea sebepleri arasında sayılabilir.
Tedavi için neler yapılabilir? Hastalığın tipine göre, dermatoloğun reçete ettiği medikal kremler, ağızdan alınan hap tedavileri; kızarıklık ve damar genişlemeleri için çeşitli lazer uygulamaları tercih edilebilir.
Rozasea tamamen geçer mi? Maalesef kronik ve tekrarlayan bir hadise olduğu için hastanın ömür boyu tetikleyici faktörlerden kaçınması gerekiyor. Örneğin, rozasea hastaları güneşten çok iyi korunmalı, hamam ve saunaya girmemeli, sıcak içecek/yiyecek tüketimini kısıtlamalı; baharatlı ve acı gıdalardan uzak durmalıdır. Çay/kahve içilecekse ılık tercih edilmeli; alkollü içeceklerin de kızarıklığı alevlendirebileceği unutulmamalıdır.
Hangi gıdalar rozasea’yı alevlendirir? Peynir, işlenmiş et ürünleri, şarap (histaminden zengin gıdalar) ile çikolata, turunçgiller ve domatesin (sinnamaldehit içeren gıdalar) rozasea’yı tetikleyebildiği bilinmektedir.
Rozasea tanısı olanların cilt bakım rutini nasıl olmalıdır? Rozasea hastaları, parfüm içerikli cilt bakım ürünü kullanımından kaçınmalıdır. Yüz temizleme jelleri sabun, deterjan, alkol, sodyum lauryl sülfat içermemelidir. Dermokozmetik markaların hassas ciltler için olan yüz temizleme jelleri kullanılabilir. Kurutucu, alkol içeren tonikler, peelingler ve yüz maskeleri kullanılmamalıdır. İçeriğinde mentol, okaliptüs gibi aromatik yağlar içeren ürünlerden uzak durulmalıdır. Güneş koruyucu olarak fiziksel filtreli SPF 50+ tinted ürünler tercih edilebilir. Salisilik asit, glikolik asit, laktik asit içeren serum ve kremler ciltte irritasyon yapabildiği için kullanılmamalıdır. Cildi nemlendirmek çok önemli; seramid, gliserin veya hyaluronik asit içeren nemlendiriciler kullanılabilir.
Eğer rozasea hastası olduğunuzu düşünüyorsanız vakit kaybetmeden bir dermatoloji uzmanından randevu almanız faydalı olacaktır.
Bir sonraki Cilt Sağlığı Rehberi’nde görüşmek üzere..
