Ait olduğu milletin varlığını sürdürmesi ve yüceltmesi için diğer bireylerle birlikte çalışmaya, bu çalışmayı ve bilinci, diğer kuşaklara da yansıtmaya "milliyetçilik" denilir. Şu tanıma göre milliyetçiliğin en önemli öğesi "millet" olmaktır (https://www.meb.gov.tr/ataturk/Ilkeleri/Milliyetcilik).
Başka bir ifade ile milliyetçilik, kendilerini aynı milletin üyesi sayan kişilerin duydukları, bir arada, aynı sınırlar içerisinde, bağımsız bir hayat sürmek ve teşkil ettikleri toplumu yüceltmek isteğidir (https://aiit.aku.edu.tr/milliyetcilik/).
Milliyetçilik söylemleri adı altında zaman zaman ekonomik hedeflere varmak için seçmen yönlendirilmeye çalışılabilir. Bunlar arasında “Mesela Vatan İse Gerisi Teferruat” en fazla başvurulan söylemdir. Ülkemizde yapılan diğer bir milliyetçi söylem ise “Ezan susmayacak, bayrak inmeyecek” tir.
Milliyetçilik kavramı adı altında mesele vatan, millet olduğu zaman hayat pahalılığı, paranın değer kaybı gibi endişelerin önemsizleşeceği öngörülür. Dolayısıyla, TL değer kaybetse dahi dövizden kaçınmayı, TL hesaplarında kalmayı ve yabancı ürün almamayı salık veren yönlendirmeler yapılır.
Peki, milliyetçi söylemler ekonomik dinamikleri değiştirir mi? Gelin bu soruyu, KKTC’deki mevduatları para cinsi üzerinden inceleyerek yanıtlamaya çalışalım. Bilindiği gibi; KKTC bankacılık sektöründe mevduatları TL’de tutmak için Kur korumalı mevduat hesabı da bulunmamaktadır.
Oluşturulan tabloda 2012-2023 yılları arasında toplam mevduat ve mevduatların yabancı para cinsinden oranları görülmektedir.
TARİH |
TOPLAM MEVDUAT (MİLYON TL) |
DÖVİZ CİNSİNDEN MEVDUAT ORANI (%) |
2012 Aralık |
9,284.1 |
40.5 |
2013 Aralık |
10,685.1 |
42.4 |
2014 Aralık |
11,773.8 |
45.0 |
2015 Aralık |
13,950.6 |
49.3 |
2016 Aralık |
16,635.2 |
51.5 |
2017 Aralık |
21,098.1 |
54.5 |
2018 Aralık |
26.441,8 |
59.8 |
2019 Aralık |
32.837,3 |
60.3 |
2020 Aralık |
41.787,6 |
65.2 |
2021 Aralık |
66.179,1 |
76.8 |
2022 Aralık |
104,324.5 |
80.1 |
2023 Eylül |
164.692,8 |
84.7 |
Kaynak: KKTC Merkez Bankası (http://www.kktcmerkezbankasi.org/tr/yayinlar/bulten)
Tablodan da görüldüğü gibi; 2012 Aralığında toplam 9.2 Milyar TL’lik mevduatın %40.5’i döviz cinsinden tutulmaktaydı. Ancak, özellikle enflasyonist baskılar ve TL’nin değer kaybından dolayı TL mevduatlarından kaçış hızlanmış ve 2023 Eylül’ünde toplam mevduat 164.6 Milyar TL’ye ulaşırken TL cinsinden mevduatların oranı %15.3 ile sınırlı kalmıştır.
Sonuç olarak; genelde ifade edildiği gibi "Paranın dili, dini ve ırkı olmaz.". Ekonominin ve paranın hangi yönde hareket edeceğini öncelikle “fayda-maliyet” ile “risk-getiri” ödünleşimleri belirler.