Bilindiği gibi, geçtiğimiz Cuma 17 Ocak 2025 tarihinde toplanan Asgari Ücret Saptama Komisyonu 2025 yılının ilk asgari ücretini oy çokluğuyla yüzde 7,5 artışla net 37 bin 818 TL, brüt 43 bin 469 olarak belirledi.

Hatırlanacağı gibi; son zamanlarda asgari ücret hayat pahalığı oranına paralel artırılmakta ve çalışanın alım gücündeki kayıp gecikmeli de olsa telafi edilmekte idi. Yanlış anlaşılmaması için altını çizmekte fayda görüyorum. Asgari ücretlinin alım gücü ve refahı artırılacak ölçüde artırılmamakta, sadece alım gücünün aynı kalması için enflasyon oranında güncelleme yapılmakta idi.

Geçtiğimiz dönemde işveren kesiminin açık tehdidine rağmen çalışanın alım gücünü koruma lehine oy kullanan hükümet kesimi, son toplantıda başına taş düşmüşçesine işveren kesimi ile bir olarak maksatlı bir şekilde çalışanı fakirleştirmiştir. Şöyle ki, HP oranı 11.112 olmasına rağmen yapılan artış oranı net yüzde 7,5 olmuştur. Daha açık bir ifade ile asgari ücretli yaklaşık %4 oranında fakirleştirilmiştir. Hükümet ve İşveren iş birliği ile çalışana yönelik kumpastan aşağıdaki çıkarımlarda bulunulabilir:

·       Kamu maliyesinde asgari ücret gelir dağılımını düzeltmek amacıyla sermayeden çalışana servet transferi aracı olarak da kullanılmaktadır. Ancak, son yapılan tam tersine olacak şekilde tercihini dar gelirlinin değil de sermayeden taraf koyan hükümetin de desteğiyle temel ihtiyaçlarını karşılamaktan aciz çalışan kesiminden sermayeye gelir transferi gerçekleşmiştir.  Çalışan sermayeyi finanse etmek zorunda bırakılmıştır.

·       Ülkeyi anayasa ve yasalar çerçevesinde yönetme yükümlülüğü olan hükümet açık ve net olarak mevzuat ihlalinde bulunmuştur. 22/1975 sayılı Asgari Ücretler Yasasına göre “Asgari Ücret”, işçilere normal bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve işçi ile eşinin ve bir veya iki çocuğunun yeterli beslenme, sağlıklı konut, giyim, aydınlatma ve ısıtma, ulaşım, çağdaş düzeyde sağlık servisi, eğitim kültür, dinlenme, eğlence ve benzeri temel gereksinmelerini geçerli fiyatlar üzerinden karşılamaya yetecek miktarda saptanan ücreti anlatır (md. 2). Bu tanıma göre; son asgari ücretin asgari ücret yasasında öngörüldüğü gibi belirlendiğini iddia etmek için ya başka dünyada ya da sırça köşkte yaşamak gerekiyor.

·       Asgari ücrette sıralanan gereksinimlerin karşılanmasını imkânsız kılan diğer bir unsur Anayasamızda vatandaşa tanınan Konut Hakkı (md. 44), Sağlık Hakkı (md. 45), Ücrette Adalet Sağlanması (md. 52). Açlıktan Korunma Hakkı (md. 56) ve Öğrenim ve Eğitim Hakkı (md. 59) gibi hakların KKTC Anayasasını şirin gösteren hayallerden ibaret olup Devletimiz/hükümetimiz bu sorumluluklarını yerine getirememektedir. Dolayısıyla, asgari ücretli gelirinden bu hizmetler için de harcama yapmak durumundadır.

·       KKTC Anayasasının değiştirtilemez olan 1. maddesine göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti, demokrasi, sosyal adalet ve hukukun üstünlüğü ilkelerine dayanan laik bir Cumhuriyettir. Peki buradan ne anlamamız gerekiyor? Hükümet ekonomik sektörlerinin durgunluğunu ve kârlılığını düşünerek çalışanı fakirleştirmek pahasına enflasyon oranından az bir artış verebilir. Ancak Asgari ücretlinin alım gücündeki düşüşü telafi etmek için Anayasamızda belirtildiği gibi sosyal adalet ödevi çerçevesinde asgari ücretliye Güney Kıbrıs’ın da dahil olduğu gibi asgari garanti edilmiş gelir programından aile gelirine katkı ya da İskandinav ülkelerindeki sosyal devlet olgusundaki gibi aynı veya nakdi katkılar yapılabilir. Maalesef hükümetlerimiz Anayasamızdaki sosyal adalet ve sosyal devlet sorumluluklarından bihaber davranmaktadırlar.

Sonuç olarak;  kaynakların rasyonel kullanımı için etkin, verimli, şeffaf ve hesap verebilir bir kamu düzeni kuramadığı için kendi ayakları üzerinde duramayan ve bu sebepten dolayı sosyal adalet ve sosyal devlet sorumluluğunu yerine getiremeyen aciz, kifayetsiz ve dirayetsiz gelmiş geçmiş devlet yönetimleri son olarak Asgari Ücretler Yasasını ve Anayasamızı ihlal ederek çalışanı daha da fakirleştirmiş ve yine Anayasamıza ve İyi İdare Yasasına aykırı bir şekilde sermaye ve çalışan arasında ayrımcılık yaparak bariz bir şekilde taraf tutmuştur.