Ülkemizde 22 ana başlıkta toplam 27 farklı sektörde sanayi üretimi yapılırken KKTC sanayisinin başında süt endüstrisi bulunuyor.
Kıbrıs Türk Sanayi Odası’nın (KTSO) sanayi sektörünün durumunu ortaya çıkarmak ve analiz etmek için hazırladığı “Kıbrıs Türk Sanayisinin Sektörel Analizi” raporu incelendiğinde, KKTC sanayisinin büyük bir farkla süt endüstrisinden oluştuğu görülüyor.
Yüzde 95’i tamamlanan rapora göre, KKTC sanayisinin yüzde 85’i “süt ve süt ürünleri” sektöründen oluşuyor. Toplam 20 firmanın faaliyet gösterdiği bu sektör, 594 kişiye de istihdam olanağı sağlıyor.
Sektörde 111 beyaz yakalı,
483 mavi yakalı çalışan var
Tüm dünyada genel anlamda masa başı çalışanı olarak bilinen “beyaz yakalı” işçiler ile imalat süreci boyunca el emeğiyle aktif rol alan “mavi yakalı” kişilerin dağılımına ilişkin veriler de oldukça dikkat çekiyor.
Buna göre süt ve süt ürünleri sektöründe 111 beyaz yakalı, 483 de mavi yakalı kişi çalışıyor.
Öte yandan sektördeki firmalar “Helal”, “ISO 9001”, “ISO 22000”, “TSE”, “BRC”, “HACCP”, “KOSHER” ve “FDA” sertifikalarına da sahip…
En çok tesis Lefkoşa’da, en az İskele’de…
Süt ve süt ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmaların üretim yerlerine bakıldığında en çok tesisin Lefkoşa, en az ise İskele ilçesinde olduğu görülüyor.
Buna göre Lefkoşa’da 13, Mağusa’da 2, Girne’de 2, Güzelyurt’ta 2 ve İskele’de de 1 tesis bulunuyor.
Kapasite kullanım oranı yüzde 58
Analiz raporuna göre sektördeki “çiğ süt tüketim” kapasitesi yılda 310 milyon 183 bin 800 litreyken kapasite kullanım oranı yüzde 58 ile neredeyse yarı yarıya…
Raporda 2021 yılında 163 milyon 137 bin 250 litre olan toplam sütün 107 milyon 736 bin 282’sinin ihracata, 55 milyon 400 bin 968 litresinin de iç piyasada kullanıldığına dikkat çekiliyor.
Bir başka deyişle toplam sütün yüzde 65’i ihracata, yüzde 35’i ise iç piyasada tüketiliyor.
Ayrıca raporda, önümüzdeki dönemlerde AB normlarına uygun modernizasyon yatırımlarına ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor.
Toplam hayvan sayısı 414 bin 340…
Raporda, Veteriner Dairesi’nin 2021 yılına ilişkin hayvan sayılarıyla ilgili istatistiki veriler de paylaşıldı.
Buna göre 2021 yılında KKTC’de faaliyet gösteren 828 işletmede 66 bin 997 sığır; 4 bin 103 işletmede 263 bin 494 koyun ve 2 bin 642 işletmede ise 83 bin 849 keçi mevcut.
Bir başka deyişle 2021 yılında KKTC’deki toplam hayvan sayısı 414 bin 340 olarak kayıtlara geçti.
Yaklaşık 10 bin ton hellim satıldı
Aynı raporda, Türkiye Cumhuriyeti (TC) ile Türkiye dışındaki ülkelerden oluşan üçüncü ülkelere yönelik satış rakamları da verildi.
Buna göre 2021 yılında, TC ve üçüncü ülkelere 9 milyon 807 bin 184 kilogram hellim satıldı. Ton hesabına göre bu yaklaşık 10 bin tona tekabül ediyor.
Verilere bakıldığında, 2019 yılı dışında neredeyse her yıl hellim ihracatının önceki senelere oranla arttığı görülüyor. Buna göre 2017’de 7 milyon 568 bin 618 kg; 2018’de 8 milyon 017 bin 570 kg; 2019’da 7 milyon 876 bin 871 kg; 2020’de 8 milyon 782 bin 075 kg ve 2021’de ise 9 milyon 807 bin 184 kilogram hellim satıldı.
En çok satılan süt ürünü ‘hellim’
Analiz raporuna göre, ihracatı yapılan süt ve süt ürünleri hellim, kaşar çeşitleri ve teleme ürününden oluşuyor.
Aynı raporda, en çok satılan süt ürününün açık ara “hellim” olduğu görülüyor. Buna göre 2021 yılında Türkiye ve diğer ülkelere yönelik gerçekleştirilen süt ürünü ihracatının yüzde 81,9’unu hellim; yüzde 8’ini kaşar çeşitleri ve yüzde 10’unu da teleme ürünü oluşturuyor.
