Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Sivil Büyü Programı’nın desteğiyle 05 Kasım-10 Aralık 2022 tarihleri arasında, 18-30 yaş arası Kıbrıs’ın kuzeyinde ikamet eden gençlere yönelik “Kıbrıs’ın Kuzeyinde Yaşayan Gençlere Yönelik Çaresizlik Araştırması” gerçekleştirildi. İçeriğinin sorumluluğu yalnızca Dilek Öncül Kodan’a ait olan “Çaresiz miyiz?” çalışması kapsamında yapılan araştırmanın ilk ayağı olan anket çalışması Kıbrıs’ın kuzeyi genelinde yapıldı. Araştırmanın ikinci aşamasında ise anket sonuçlarının değerlendirildiği odak grup görüşmesi gerçekleştirildi. Buna göre; adanın kuzeyinde yaşayan gençlerin çok ciddi bir bölümünün çeşitli nedenlerle göç etmeyi düşündüğü ortaya çıktı. Bu nedenler arasında ise “maddi sorunlar”, “gelecek kaygısı” ve “zorunlu askerlik” yer alıyor. Ayrıca katılımcıların ciddi bir bölümü ülkenin ekonomik şartları nedeniyle kendisini çaresiz hissettiğini ifade etti. Katılımcı bilgileri Çalışma kapsamında 05-16 Kasım 2022 tarihleri arasında toplam 302 örneklem toplandığı, Kıbrıs’ın kuzeyinde altı bölgenin nüfus sayısı dikkate alınarak alınan örneklem sonucunda Lefkoşa’da 90, Mağusa’da 75, Girne’de 66, İskele’de/ Trikomo 34, Güzelyurt’ta/Morphou 23 ve Lefke’de/ Lefka 12 kişiyle anket yapıldığı belirtildi. Katılımcıların yüzde 57.60’ının erkek, yüzde 41.70’inin ise kadın olduğu, bir katılımcının transseksüel, bir katılımcının ise iki cinsiyet dışında tanımlama yaptığı belirtilen raporda, anket katılımcı bilgileri arasında şunlara yer verildi: “Eğitim seviyesi olarak katılımcıların %74.50’si üniversite. %11.60’ı lise, %8.30’u yüksek lisans ve üstü, %2.30’u meslek lisesi, %2.30’u orta okul, %1’i ise ilkokul mezunu veya seviyesindedir. Katılımcıların %34.40’ı öğrenci olup, %27.80’i çalışmakta, %19.90’ı hem öğrenci olup hem çalışmakta, %15.90’ı çalışmamakta, %2’si ise işsiz olup iş aramaktadır. Katılımcıların sadece %21.90’ının yurtdışı deneyimi yaşadığı, yurtdışı deneyimi yaşayan katılımcıların önemli bir çoğunluğunun eğitim, daha sonra aile ve iş nedeniyle yurt dışında yaşadığı tespit edilmiştir. Katılımcıların %83.6’sı İngilizce bildiğini, %23.6’sı ise İngilizce dışında yabancı bir dil bildiğini belirtmiştir”. İşte anket sonuçları: Katılımcıların yüzde 45.70’i işlerin daha kötüye gideceğinden korkuyor Katılımcıların yüzde 44’ü gelecekte başarısız olmaktan korktuğunu belirtirken, yüzde 45.70’i işlerin daha kötüye gideceği yönünde korkuları olduğunu, yüzde 42,10’u ise gelecekteki zorlukların üstesinden gelememe korkuları olduğu yönünde cevap verdi. Söz konusu oranlar, katılımcıların yarıya yakın bir kısmının geleceğe yönelik önemli oranda korkuları olduğunu açık bir şekilde gösteriyor. Katılımcıların yüzde 55.10’u işler iyi gittiğinde bile kötü bir şey olacak düşüncesine kapılıyor Devam eden sorularda katılımcıların yüzde 42,10’u gelecekte zorlukların üstesinden gelememekten korktuğuna yönelik cevap verirken, yüzde 46.80’i her şey yolunda giderken bile bir aksilik yaşama ihtimalinden korktuğunu, yüzde 55.10’u işler iyi gittiğinde bile kötü bir şey olacak düşüncesine kapıldığını %49.40’ı ise geleceğin ne getireceğinden korktuklarını belirtti. Söz konusu sonuçlarda, katılımcıların yarıya yakın bir kısmının ileriye yönelik korkular taşıdıkları, iyi giden süreçlerde bile kötü gelişmeler yaşama endişeleri taşıdıkları görülebiliyor. Katılımcıların yüzde 55.30’u ekonomik şartlar dolayısıyla çaresiz hissediyor Benzer temada devam eden sorularda, katılımcıların yüzde 41.10’u ailelerine maddi olarak iyi koşullar sunamama kaygısı yaşadıklarını belirtirken, yüzde 46.10’u planlarının yarım kalma düşüncesinin kendilerini mahvettiğini, yüzde 45’i geleceğin kendileri için bulanık ve belirsiz göründüğünü, yüzde 62.90’ı ekonomik ve politik değişikliklerin geleceklerini tehdit edeceğinden korktuklarını, yüzde 36.40’ı gelecekte önemli karar alma düşüncesinden korktuklarını, yüzde 55.30’u ise ekonomik şartlar dolayısıyla kendilerini çaresiz hissettiklerini belirtti. Yukarıdaki oranlar gençlerin önemli bir kısmının mevcut ekonomik zorlukları fazlası ile önemsediği ve geleceğe yönelik korku ve endişelerinde bu zorlukların önemli bir yer tuttuğu açıkça görülüyor. Katılımcıların göç etme eğilimi ve sebeplerini tespit etmeye istinaden sorulan sorular ile ilgili katılımcılar “Gelecek kaygısı nedeniyle başka bir ülkeye göç etmeyi düşünüyorum” ifadesine yönelik olarak ortalama 3.61 puan verdi. Yüzde 57.30 göç etme eğiliminde Bu bağlamda ilgili soruya 4 ve 5 puan vererek başka bir ülkeye göç etme eğiliminde olan katılımcıların oranı yüzde 57.30 olarak belirlendi. Katılımcılar göç etme düşüncesine göre en önemli etken olarak maddi sorunlar (51.8%) ve Gelecek Kaygısı (38.6%) ve Zorunlu Askerlik (%6,60) olarak belirtti. Katılımcıların %3’ü ise farklı sebepler belirtti. Bu sonuçlara göre katılımcıların önemli bir kısmının yaşamış olduğu maddi sorunlar ile beraber gelecek kaygısı taşıdığını ve bu ana etken ile beraber göç etme eğiliminde olduğu gözlemlendi. Katılımcıların göç yönelimine ilgili olarak tek uyruğa sahip gençlerin çift uyruklu gençlere göre göç etmeye daha yatkın olduğu gözlemlendi. Mevcut maddi kazanç, özel ve kamu sektör algısı ve destek fonları ile ilgili olarak sorulara yönelik katılımcıların yüzde 55.70’i aldığı eğitime uygun maddi kazancı olduğunu düşünmezken, yüzde 55.30’u kazancının ailelerine bağımlı olmadan yaşamaları için yeterli olmadığına dair cevap verdi. Ayrıca, katılımcıların yüzde 75.50’si özel sektör ile kamu sektörü arasındaki çalışma koşullarının farklı olduğunu düşünürken, katılımcıların sadece yüzde 17.30’u kendi işini kurabilmek adına destek fonu/ hibe programlarına kolaylıkla ulaşabildiğini belirtti. Söz konusu oranlar, çalışmakta olan gençlerin önemli bir çoğunluğunun kazancının yeterli olmadığı ve maddi kazanımlarının ailelerine bağımlı olmadan yaşamaya imkân vermediğini gösterdi. Ayrıca, özel ve kamu sektörü arasındaki çalışma koşullarının farklı olduğuna yönelik genel kanı ve gençlerin, destek fonlarına sınırlı oranda erişimi olması, Kıbrıs’ın kuzeyindeki ekonomik ve iş imkanlarına yönelik zorlukları göz önüne serdi. Öneri: Umutlarını yeşertecek, başarı hikayeleri yaratılmalı Anket çalışması sonucuna göre, gençlerde çaresizlik hissi ve göç düşüncesinin hakim olması, Kıbrıslı Türkler için beyin göçü ve geleceksizlik anlamı taşıdığı belirtildi. Anketin öneriler bölümünde şunlara işaret edildi: “Çaresizlik hissi ve göç etme düşüncesinin önüne geçecek politikalar yürütülmeli ve aynı zamanda Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşayan gençler başarılı olabileceklerine inanmalıdırlar. Yürütülecek politikaların ana amacı gençlere Kıbrıs’ın kuzeyinde sosyal ve ekonomik yaşamın gelişebileceğini hissettirmek, iyileşmesini sağlamak olmalıdır. Buna göre önerilerimiz şu şekildedir: Kıbrıs’ın kuzeyindeki gençlerin geleceğe yönelik umutlarını yeşertecek başarı hikayelerinin yaratılması, var olan başarı hikayelerinin her türlü medyada daha çok yer bulmasını, ödüllendirilmesini sağlamak Yurt dışında eğitim görüp adaya dönen gençlere adada kalmaları için teşvik programları yaratmak Adaya dönmek isteyen gençlere yönelik teşvik programları yaratmak Genç erkeklerin askerlik hizmetleri ile ilgili iyileştirmede bulunmak Gençlere çalışmaları yönünde destek programları hazırlamak Gençlerin hak ve özgürlüklerinde iyileştirmeler yapmak Sosyal hayatı iyileştirici fiziksel alanları belediyelerle de istişare ederek, yardımlaşarak yaratmak Genç girişimcilere yönelik destek programlarını arttırmak, başvuru sistemini kolaylaştırmak Kırsalda yaşayan gençlere yönelik kırsal kesim arsaları, ilçe merkezlerinde yaşayan gençlere yönelik sosyal konut projeleri yapmak 10- Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşayan gençlere ailelerine bağlı değil, kendi ayakları üzerinde durabilecekleri bir hayat kurabilmek için yetkililerin inisiyatif alması”.
