Beyazlayan saçlar, yaşlılığın ilk sinyalleri olarak kabul edilse de bazen genç yaşlarda da beyaz saç telleriyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Peki, saçlarınızın erken beyazlamasının sebebi stres olabilir mi? Bu konuda bugüne kadar birçok araştırma yapıldı; son çalışmalar ise buna net bir yanıt veriyor.
SAÇLARDA STRESİN ROLÜ
Beyazlayan saçlar genellikle yaşlılığın ilk işareti olarak kabul edilse de, genç yaşlarda da beyaz saç telleri görmek mümkün olabilir. Bu erken beyazlamanın bir nedeni stres olabilir.
SAÇLARIN BEYAZLAMASI VE YAŞLANMA
Saçların beyazlaması genellikle yaşlanma sürecinin bir parçasıdır. Saçların rengi, saç köklerinde bulunan melanin adı verilen pigmentler tarafından belirlenir. Melanin üretimi yaşla birlikte azalabilir, bu da saçların renginin grileşmesine veya beyazlamasına neden olabilir.
Stres, vücudun kimyasal ve biyolojik süreçlerini etkileyebilir ve bu da saç rengini değiştirebilir. Stres, saç köklerindeki melanin üretimini etkileyebilir, bu da saçların beyazlamasına yol açabilir.
ARAŞTIRMALAR VE SONUÇLARI
Daha önceki araştırmalarda, araştırmacılar katılımcılardan saç renkleri ve stres seviyeleri hakkında anket doldurmalarını istemiş ve daha sonra bunlar arasında bağlantı olup olmadığını görmek istemişlerdi.
Örneğin, 2016 yılında yayınlanan bir çalışmada , bilim insanları bin100'den fazla Türk gencini kapsayan bir anket yapmış ve erken yaşta saçlarının beyazladığını bildiren 315 kişinin stres seviyelerinin, saçlarının beyazlamadığını bildirenlere göre daha yüksek olduğunu keşfetmişlerdir.
FARE DENEYİ
2020'de yayınlanan bir fare çalışması araştırmayı bir adım öteye taşıdı. Araştırmacılar bu çalışmada farelere çeşitli şekillerde stres uyguladılar, bunlara "savaş ya da kaç" tepkisi uyandıran acı biber benzeri bir kimyasal enjekte etmek de dahildi. Bu, farelerin stres hormonu norepinefrin salgılamasına neden oldu, bu da fare kürküne pigment eklemekle ilgili kök hücrelerin saç köklerini tüketti. Daha sonra farelerin tüyleri griye döndü.
Harvard Üniversitesi'nde kök hücre ve rejeneratif biyoloji profesörü ve bu araştırmanın yazarlarından Ya-Chieh Hsu, araştırmacıların laboratuvarda yüksek seviyede norepinefrinin insan kök hücreleri üzerinde de benzer etkiler gösterdiğini ve bunun stres hormonunun insanlarda saç beyazlaması ile bağlantılı olduğu fikrini desteklediğini söyledi.
Ancak Dr. Hsu, bu konuda insanlar üzerinde araştırma yapmanın zor olduğunu, çünkü araştırmacıların hayvanlarda veya hücrelerde yapabildikleri gibi insanlarda yapay olarak yüksek stres tepkileri oluşturamayacağını söyledi.
2021'de yayınlanan küçük bir insan çalışması, anlatıyı ilerletti. Araştırmacılar, en azından biraz beyazlamış 14 gönüllüden çeşitli saç telleri kopardılar. Saç tellerinin çoğu tamamen griydi, bazıları kısmen griydi ve bazıları hiç grileşmemişti.
Bilim insanları daha sonra saç tellerinin yüksek çözünürlüklü dijital görüntülerini oluşturdular ve saçın ne kadar hızlı uzadığına dair tahminleri kullanarak her bir saç telinin ne zaman grileştiğini hesapladılar. Katılımcılardan geçtiğimiz yıl yaşadıkları stresli deneyimleri bir zaman çizelgesinde işaretlemeleri ve sıralamalarını istediler. Araştırmacılar, bir saç telinin griye döndüğü zamanın sıklıkla gönüllünün bir önceki yıldaki en stresli anına karşılık geldiğini buldular.
GELECEK ARAŞTIRMALAR VE OLASI TEDAVİLER
Dr. Mirmirani, bu tür ön araştırmaların saç beyazlamasına neden olan stresle ilgili değişiklikleri belirlemeye devam etmesi halinde, bir gün saçları yeniden renklendirebilecek tedavilere yol açabileceğini söyledi.
Chicago Üniversitesi'nde dermatoloji doçenti olan Dr. Victoria Barbosa ise, çoğu insan için saç beyazlamasının ana nedeninin genetik olduğunu belirtti. Genç yaşta saçları beyazlayan bir ebeveyniniz varsa, sizin de beyazlama olasılığınız yüksek olabilir.
