Ziraat Mühendisleri Odası'nın (ZMO) Başkanı Erkut Uluçam, sosyal medya hesabı üzerinden Hal Yasa Tasarısı ile ilgili açıklama yaparak, yasada en önemli paydaş olan üretici ve tüketicilerin haklarına yönelik olmazsa olmaz bazı maddeler üzerinde net açılımların olmamasını eleştirdi.
Uluçam, Hal Yasa Tasarısı yıllardır zaman zaman değişen alt komite başkan ve üyeleri ile görüşülmeye çalışıldığını belirterek, "Her komite başkan ve üyeleri değişikliğinde bu yasa tasarısı da değişik bakış açısı ile faklı boyutlara girmiş ve değişikliklere uğramıştır. Bu yasa tasarısının esas amacı olan ‘üreticinin ve tüketicinin çıkarlarının korunması’ temelinden sapmadan mevcut sorunları çözebilecek bir yasa olmasıdır. Birilerini daha da zengin edecek bir yasa ne üretici ne de tüketici tarafından kabul görmeyecektir" dedi.
Uluçam’ın paylaşımı şu şekilde;
“Hal Yasa Tasarısı, Meclis Alt Komitesinde ilgili paydaşlarla görüşmeleri tamamlanmış bir sürece girilmiştir. Fakat bu yasada en önemli paydaş olan üretici ve tüketicilerin haklarına yönelik olmazsa olmaz bazı maddeler üzerinde net açılımlar sağlanamamıştır. Net açılım sağlanamayan bazı maddelere değinecek olursak;
1-Hallerin kurulacağı yerlerin üretimin en yoğun olduğu bölgelere yakın kurulması gerekir. Aksi takdirde tüketim merkezlerine kurulacak haller daha da pahalılık yaratacaktır. Örneğin üretimin yoğun olduğu Güzelyurt bölgesinden ürünlerin Lefkoşa’da kurulan hale nakliyesi ve ardından tekrar Güzelyurt’taki marketlere pazarlanması mantık çerçevesinde ek nakliye ücretine neden olacağından, yaş sebze ve meyvenin tüketiciye daha da pahalı sunulmasına sebep olacaktır.
2-Görüşülen tasarıda ilk başta ‘en az 2 en fazla 5’ halin kurulacak olan yerlerinin neden ‘en az 1 en fazla 5’ olarak değiştirilmek istenmesinin belirtilen nedeninin tutarsız olması siyasilere olan güveni maalesef azaltmaktadır. En az 1 hal olarak değiştirilmek istenen maddenin esas amacı maalesef yine yasasın yürürlüğe girmesi ile merkeze tek hal kurulmasına sebep olacaktır. Üretimin olmadığı merkeze halin kurulması ek nakliye ücretinden dolayı yine tüketiciye pahalılık yaratacaktır.
3-Yaş sebze ve meyvenin hal çıkış fiyatı üzerinden markete gönderilmesi gerekir. Bu, yasada açıkça belirtilmediği sürece hal çıkış fiyatının üzerine ek bir kazanç konmasının ucu açık olacağından, maalesef şu anki mevcut çarpık düzenin bu yasa ile yasallaşmasına sebep olunacaktır.
4-Hal Yasa Tasarısının ilk şeklinde komisyon oranının %8 ve nakliye ücreti %4 olarak belirtilmişti. Fakat gelinen aşamada komisyon oranının %12 ve nakliye ücretinin %8 olması üreticinin karlılığının azalmasına ve tüketiciye pahalılık yaratacaktır. Kaldı ki herhangi bir yaş sebze ve meyvenin parasal değeri üzerinden nakliye ücreti alınması mantıklı değildir. Nakliye ücretleri hale olan uzaklık baz alınarak uygulanmalıdır.
Hal Yasa Tasarısı yıllardır zaman zaman değişen alt komite başkan ve üyeleri ile görüşülmeye çalışılmaktadır. Her komite başkan ve üyeleri değişikliğinde bu yasa tasarısı da değişik bakış açısı ile faklı boyutlara girmiş ve değişikliklere uğramıştır. Bu yasa tasarısının esas amacı olan ‘üreticinin ve tüketicinin çıkarlarının korunması’ temelinden sapmadan mevcut sorunları çözebilecek bir yasa olmasıdır. Birilerini daha da zengin edecek bir yasa ne üretici ne de tüketici tarafından kabul görmeyecektir.”
