Ülkede hayat pahalılığı hâlâ 2015’ten kalma sepet üzerinden hesaplanıyor. Ancak söz konusu yılda 1 dolar 2,6585 TL, 1 Euro 2,9146 TL ve 1 sterlin de 4,0562 TL civarına denk geliyordu. Şimdi ise 1 dolar 21,70, 1 Euro 23,10 ve 1 Sterlin de 26,90 TL civarında…
Yani ülkedeki birçok ürünün fiyatının dövize endeksli olduğu da düşünüldüğünde, halkın alışveriş alışkanlıklarında da ciddi bir değişim olduğu ortaya çıkıyor.
Bu durumda ise hayat pahalılığının hesaplandığı sepetin, hayat pahalılığını ne kadar doğru yansıttığı ciddi bir tartışma konusuna döndü.
Kamu-Sen Genel Başkanı Metin Atan, 4 kişilik bir ailenin acil ihtiyacının et, süt gibi ürünler olduğunu belirterek, hayat pahalılığının buna göre hesaplanması gerektiğini ifade ederken; Ekonomist Erdal Güryay, bu sepetle yapılan çalışmanın şu anda doğru bir çalışma olmadığını belirtti.
Atan: Acil ihtiyaç et, süt gibi ürünlerdir
ve hayat pahalılığı buna göre hesaplanmalı
Kamu-Sen Genel Başkanı Metin Atan, hayat pahalılığının hesaplandığı sepetin 700-800 kalemden oluştuğunu söyleyerek 4 kişilik bir ailenin acil ihtiyacının et, süt gibi ürünler olduğunu, hayat pahalılığının buna göre hesaplanması gerektiğini ifade etti.
Atan, ancak sepetin içerisinde ispirto rakısı ve pamuk gibi ürünler olduğunu belirterek “Bu sepetin değişmesi gerekiyor. Düşünün sepet içinde konfeksiyon var. Bu sepette akaryakıt bu sepet içinde lükse giriyor. Akaryakıt lüks mü?” dedi.
“Hayat pahalılığı iki ayda bir verilmeli”
Metin Atan, hayat pahalılığının artık iki ayda bir belirlenmesi gerektiğini söyleyerek şu an hayat pahalılığının iki ayda bir verilmesinin bile insanları kurtarmayacağını ifade etti.
Atan, bir de ülkede TL’nin dövize karşı olan mücadelesi olduğunu belirterek yapılması gerekenin hayatı ucuzlatmak olduğunu kaydetti.
Güryay: Bu sepetle yapılan çalışma doğru değil
Ekonomist Erdal Güryay, İstatistik Kurumu ve Devlet Planlama Örgütü’nün yeniden Hane Halkı Anketi yapması, sepetin de yeniden günün şartlarına göre düzenlenmesi gerektiğini söyledi.
Güryay, sepet içerisindeki ağırlıkların da kalemlerin de değiştiğini belirterek hem Türk Lirası’nın döviz karşısında değer kaybetmesi nedeniyle oluşan enflasyonun hem de alım gücünün düşmesinin halkın tüketim alışkanlıklarını etkilediğini ifade etti.
Erdal Güryay, bu sepetle yapılan çalışmanın şu anda doğru bir çalışma olmadığını söyleyerek “eğer sepet doğru değilse, ağırlıklar doğru değilse buna göre hesaplanan hayat pahalılığı da gerçeği göstermez” dedi.
Sepet hesaplamasındaki ana gruplar ve ağırlıkları
ANA GRUPLAR Ağırlıklar
01-GIDA VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER 18.54
02-ALKOLLÜ İÇECEKLER VE TÜTÜN 3.07
03-GİYİM VE AYAKKABI 3.52
04-KONUT, SU, ELEKTRİK, GAZ VE DİĞER YAKITLAR 14.61
05-MOBİLYA, EV ALETLERİ VE EV BAKIM HİZMETLERİ 5.67
06-SAĞLIK 3.84
07-ULAŞTIRMA 15.84
08-HABERLEŞME 4.42
09-EĞLENCE VE KÜLTÜR 10.39
10-EĞİTİM 8.15
11-LOKANTA VE OTELLER 7.02
12-ÇEŞİTLİ MAL VE HİZMETLER 4.93
TOPLAM 100.00
