Vücudun enerji ihtiyacı için gerekli olan şeker bir karbonhidrattır ve meyve-sebzeler dahil olmak üzere birçok gıdada doğal olarak bulunur. ‘‘Enerji ihtiyacımız olan glikozu oluştururken vücudumuz şekeri parçalar. Ancak ilave şekerler, vücudun düzgün çalışmasını engeller. Özellikle hazır yiyecek ve içecekler şeker ilaveli. Hatta tuzlu ürünlerin birçoğu şeker içeriyor’’ diyen Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Reşat Memişoğlu, şekerin organlara zararlarını ve sınırlı tüketildiğinde vücutta ne gibi farklar yaratacağını şöyle açıkladı:
Fazlası hangi sorunlara yol açar?
Yemek yedikten sonra vücut, midedeki yiyecekleri parçalar ve bunu yakıta dönüştürür. Bununla birlikte şeker alımı yüksekse; bu durum yorgunluğa, mide bulantısına, bulanık görmeye ve sık idrara çıkmaya neden olur. Zamanla önemli sistemik hastalıklara da yol açabilir. Yapay tatlandırıcıların kan şekerimizin de yükselmesine neden olabileceğini unutmayın. Meyvelerdeki lif şeker artışını yavaşlatır ve bu nedenle tatlı yerine tercih edilmelidir. Fazla şeker tüketimi, böbreklerde, beyinde, akciğerlerde, pankreasta, gözlerde, ciltte, karaciğerde, cinsel organlarda, mide ve ince bağırsaklarda hasara yol açar. Yüksek tansiyondan felç riskine kadar birçok hastalığa ve erken yaşlanmaya neden olabilir.
Vücutta neler değişir?
Şeker, ruh halini iyileştiren bir madde olan opioidleri ve dopamini serbest bıraktığı için bağımlılık yapabilir. Şeker tüketiminin azaltılması vücut uyum sağlayana kadar yorgunluğa, baş ağrısına ve ruh hali değişikliklerine neden olabilir. Birkaç hafta içinde tatlılara olan özleminizi kaybedersiniz ve şunları yaşarsınız:
1) Ruh haliniz düzelir ve daha yüksek enerji seviyesine sahip olursunuz.
2) Hafızanız gelişir.
3) Göbek yağlarınız azalır.
4) Uykunuz düzelir.
5) Şeker hastalığı riskiniz azalır.
6) Yüzünüz daha yuvarlak bir görünüme kavuşur.
7) Cildiniz ve dişleriniz daha sağlıklı olur.
8) Ağız kokunuz azalır.
9) Kilo verirsiniz.
10) Daha yavaş yaşlanırsınız.
11) Bağışıklık sisteminiz güçlenir ve bu sayede sık sık hastalanmazsınız.
12) Libidonuz iyileşir.
13) Vücudunuz şeker yerine enerji için yağ yakar.
Günde ne kadar tüketmeliyiz?
Tabii ki şeker tüketeceğiz ancak bu günlük enerji alımımızın yüzde 5’inden fazlasını oluşturmamalı. Fazla kilolu olmasanız bile, kalorilerinizin yüzde 20’sinden fazlasını ilave şekerden alırsanız, kalp hastalığı riskiniz artar. Şekeri tamamen kesmenize gerek yok. Vücudumuzun enerji kaynağı olarak şeker içeren karbonhidratları kullanması gerekir. Şeker, tatlılardan alkolsüz içeceklere kadar her yerdedir. Örneğin bir asitli içecek, günlük önerilen alımdan daha fazlasını oluşturur.
Bu alışkanlıktan nasıl kurtuluruz?
Şeker tüketimini azaltmak çok da zor değil. İşte bunun yolları…
■ Sıvı alımı için öncelikli olarak su tüketin ve suyu tatlandırmak için nane yaprakları veya meyveler ekleyin.
■ İlave şekerli içecekleri tercih etmeyin.
■ Beyaz undan yapılan ekmek, poğaça, kek. makarna gibi basit karbonhidratlar vücutta şekere dönüşür. Dolayısıyla bunları fazla tüketmemeye çalışın.
■ Gizli şeker içeren ketçap, mayonez, hazır salata soslarını da mümkün olduğu kadar az tüketin.
■ Çayınıza veya kahvenize koyduğunuz şekeri kademeli olarak azaltın. Zamanla şekersiz alternatif için bir tat geliştirdiğinizi (bulabileceğinizi) göreceksiniz.
■ Şeker içeriği miktarı için her zaman etiketleri kontrol edin.
■ Canınız tatlı istediğinde meyvelerdeki şekeri tercih edin.
■ Paketli gıdalardan kaçının.
■ Düzenli egzersiz yapın. Bu vücudun daha uzun süre glikoz almasına yardımcı olur, dolaşımı iyileştirir ve kilo vermenize yardımcı olur.
■ Düzenli olarak kan şekeri seviyenizi izleyin...
