Narenciye ülkesi KKTC’de bu yılki rekolte geçen yıla göre düştü.
Hasat sezonunun sonuna yaklaşıldığı şu günlerde rekolte de yavaş yavaş belli olmaya başladı. Geçen yıl 117 bin ton olan toplam rekoltenin bu yıl yaklaşık 110 bin ton olması bekleniyor.
Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu’na göre geçen yıl 63 bin ton olan Valencia portakal rekoltesi bu yıl 54 bin tona düştü; 58 bin ton olan mandora mandalin ise 51 bin tonda kaldı.
BAĞIMSIZ Gazete’ye konuşan narenciye üreticileri, “sezonun iyi kapatıldığının” söylenemeyeceğini, artan girdi maliyetlerinin sektöre büyük darbe vurduğunu belirtti.
Perişan durumda olduklarını söyleyen üreticiler, tarıma ayrılan desteklerin yeninden gözden geçirilmesi gerektiğini dile getirdi.
Alioğlu: Rekoltemiz geçen yıla göre düşük
Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu, 2022-2023 sezonunun sonuna geldiklerini belirterek rekoltenin geçen yıla göre biraz düştüğünü söyledi.
Alioğlu, geçen yıl 63 bin ton olan Valencia rekoltesinin bu yıl 51 ton olmasının beklendiğini, King Mandalin (mandora) ürününde ise 4 bin tonluk artış yaşandığını kaydetti.
Geçen yıl 54 bin ton olan mandora mandaliniin bu yıl 58 bin tona ulaştığını dile getiren Alioğlu, toplam rekoltenin de 110 bin tona yakın olduğuna dikkat çekti.
Alioğlu, KKTC’nin en önemli ihraç kalemlerinden biri olan narenciye sektöründe artan girdi maliyetleri ve satış konusundaki “beceriksizlikten” dolayı sıkıntılar yaşandığını ifade etti.
Bu nedenle “sezonun iyi kapatıldığının” söylenemeyeceğinin altını çizen Alioğlu, özellikle her geçen gün artış gösteren girdi maliyetlerinin sektöre büyük darbe vurduğunu kaydetti.
“Su fiyatları yüzde 300 zamlandı”
Su fiyatlarına dikkat çeken Alioğlu, geçen yıla göre suyun yüzde 300 zamlandığını vurguladı.
Geçen yıl tonu 2,50 TL civarında satılan suyun bu sene 8 TL’den satıldığını söyleyen Alioğlu, kimyevi gübre ve gıdanın dövize endeksli olduğu bir ülkede üretim yapmanın çok zor olduğunu kaydetti.
Hükümetin üreticiyi destekleme konusundaki çabasının yetersiz olduğunu dile getiren Alioğlu, tarıma ayrılan desteklerin yeninden gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.
Narenciye üreticilerinin maliyetler yüzünden zor durumda olduğuna dikkat çeken Alioğlu, üretimin durma noktasına gelmemesi için hükümetin tedbir alması gerektiğini belirtti.
Akçın: Fiyatlarda dengesizlik oluştu
Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticiler Birliği Başkanı Turgut Akçın, şu ana kadar 50 bin ton Valencia ürününün hasat edildiğini söyledi.
Akçın, ürünler arasında dengesiz fiyatların oluştuğunu belirterek, sezon başında mandora mandalin fiyatının yüksek tutulmasının piyasada karşılık bulamadığını ifade etti.
Akçın, mandora mandalinin büyük bir kısmının fiyatlardaki dengesizlik nedeniyle tüccarlara yeterince satılamadığını, bu nedenle ürünlerin buzluklarda bekletildiğini dile getirdi.
“Üretici perişan durumda”
Başka çare kalmadığı için daha sonra bu ürünlerin zararına satılmaya çalışıldığını ifade eden narenciye ürünlerinin büyük bir kısmını Cypfruvex’in aldığını söyledi.
Cypfruvex’in aldığı tüm ürünleri paketleme durumunun olmadığına dikkat çeken Akçın, sadece ihracata yönelik 15-17 ton arası ürünün paketlenebildiğini, geriye kalan ürünün de konsantreye gönderildiğini kaydetti.
Akçın, bayram öncesi sadece memurların ödendiğini belirterek, Başbakan Ünal Üstel’in hiçbir üreticiyi ödemediğini savundu.
Üreticinin perişan durumda olduğunun altını çizen Akçın, sulama sisteminin değişmesinin mağduriyet yarattığını belirtti.
“Kart sistemi mağdur ediyor”
Kart sistemine geçilmesiyle suyun devletten peşin ödemeyle alınabildiğine işaret eden Akçın, “Üretici zamanında ödenmediği için bu sistem bizi mağdur ediyor” dedi.
Narenciye fiyatlarına da değinen Akçın, dövizin her geçen gün yükselmesi nedeniyle üreticinin alacağı paranın da azaldığını söyledi.
Akçın, üreticinin dövizden dolayı maliyetinin arttığını ve üretim yapmak için daha fazla para harcamak zorunda kaldığını belirtti.
Su fiyatlarının da üreticinin belini burktuğunu söyleyen Akçın, su maliyetinin ton başına 8 TL’ye yükseldiğine işaret etti.
