Tarih öğretmeni / Tarih Eğitimi Uzmanı, ‘İngiliz İdaresinde Kıbrıs Türklerinde Ortaöğretim’ isimli kitabın yazarı Mete Özsezer, Türkiye’deki büyük depremin ardından binasının riskli olduğu yönündeki iddialarla gündeme gelen Mağusa Namık Kemal Lisesi’yle (NKL) ilgili bir paylaşım yaptı. Mağusa Namık Kemal Lisesi Okul Aile Birliği’nin, okulla ilgili “Depreme ve Yaşama Dayanıklılık Raporu” çıkana kadar, çocuklarını okula göndermeme kadarı almasının ardından Mete Özsezer, okulun geçmişine ait bilgiler verdi. Namık Kemal Lisesi binasının inşa sürecinin aceleye geldiğinin tarihi bilgilerde yer aldığını ifade eden Özsezer, ayrıca binanın dönemin ilk önemli, büyük projesi olmasının okul binasında yapısal sıkıntı yaşandığını düşünmesine neden olduğunu, günümüzde lise binasındaki oluşan çatlakların da buna işaret ettiğini vurguladı. İnşaatın müteahhidinin 1957 yılında NKL’nin inşaat alanının çok eski bir mezarlık olduğuna ve yapımının çok aceleye geldiğini söylediğine dikkat çeken Özsezer, okulda gerekli tedbirlerin alınması gerektiğinde dikkat çekti. Mete Özsezer, sosyal medya paylaşımında şu bilgileri verdi: “Mağusa Namık Kemal Lisesi binası hakkında basında çıkan ‘yıkılmak üzere’ haberleri görünce okulun inşa sürecini ‘İngiliz İdaresinde Kıbrıs Türklerinde Ortaöğretim’ isimli kitabımda ayrı bir bölüm içeresinde yazan biri olarak konuya kayıtsız kalmamam gerektiğini düşündüm. Öncelikle süreci iyi anlamak için tarihsel kısa bir özeti sizlerle paylaşmak istiyorum; ‘İngiliz sömürge yönetimi 1952 tarihinde bir eğitim kanunu yayımlayarak ortaöğretim okullarının kendi himayesine girmesini istemişti. Türk ortaöğretim okullar finanse olarak İngiliz sömürge yönetimine ihtiyacı olduğundan Türk Ortaöğretim okullarının biri hariç diğerleri bu yasa çerçevesinde İngiliz idaresi altına girmiştir. Bir tek Mağusa Tali okul komisyon başkanı Niyazi Manyera bunu reddetmiş ve Mağusa’daki okulu Kıbrıs Türklerin yönetimi altında kalmasını sağlamıştır. Niyazi Manyera okulu Türkiye Cumhuriyeti’nin katkıları ile finanse ederek idamesini uzun yıllar sürdürmüştür. Okul Kıbrıs Türklerin kontrolünde olduğu için aileler çocuklarını bu okulda okutmak istemekteydi. Bu nedenle mevcut okul binaları öğrenci sayısına yetersiz gelmeye başlamıştı. Bu sebeple 1957 de yeni bir okul binası yapmak için Türkiye Cumhuriyeti’nin finanse ettiği bir ihaleye çıkılır. Okulun inşa ihalesi Efruz Sami Müdüroğlu’nun şirketine kalmıştır. Günümüzde halen Namık Kemal Lisesi olarak kullanılan bina ile okulu inşa eden müteahhit; Efruz Sami Müdüroğlu’nun 23 Mayıs 1957 tarihinde Kıbrıs Türk Kurumları Federasyona okul inşa ile ilgili yazdığı raporda şu satırlar oldukça dikkat çekicidir; - İnşaat mevkisinin çok eski mezarlık olması dolayısıyla doğan anormal temel şartlarda ötürü 30 gün. - Mektebin erken tamamlanmasının ne kadar mühim, manevi bir ihtiyaç olduğunun kendilerine anlatılması dolayısıyla firma iş süratinin çıkabilecek en yüksek seviyeye çıkarmıştır. Okul inşasının olduğu yerin eski bir mezarlık olmasından dolayı sıkıntı yaşandığı ve inşaatın 30 gün geciktiği ifade etmektedir. Daha da önemlisi okulu inşasının bir an önce bitirilmesi için acele edilmesidir. Efruz Sami Müdüroğlu’nun şirketi okulu 4.9.1958 Tarihinde Kıbrıs Türk Kurumları Federasyonu teslim etmiştir. Sonuç olarak eldeki evraklardan okulun bulunduğu alanın inşat için bazı sıkıntılar yarattığı anlaşılmaktadır. Unutulmalıdır ki Namık Kemal Lisesi inşası Kıbrıs Türklerin için okul anlamında en büyük ve ilk en önemli projeydi. Yine eldeki evraklardan anlaşılıyor ki bir an önce tamamlamak için inşaat aceleye gelmiştir. Zaten arşiv belgelerinden görülüyor ki okul inşaatında ihalede anlaşılan miktarın çok üzerine çıkılmış ve Türkiye Cumhuriyet’ten defa defa ekstra para talep edilmiştir. Efruz Müdüroğlu çok uzun yıllar Kıbrıs Türk inşaat sektörüne damgasını vurmuş biridir. Gerek Lefkoşa’da gerekse Kıbrıs’ın birçok yerinde çok sayıda yapı inşat etmiştir. Burada Efruz Sami Müdüroğlu’nu karalamak gibi bir niyetimiz yoktur. Zaten Namık Kemal Lisesinin inşasından birkaç yıl sonra Müdüroğlu günümüzdeki Türk Lisesi ve 20 Temmuz Fen Lisesi binalarını inşa eden müteahhittir. Ancak Namık Kemal Lise binasının inşa sürecinin aceleye gelmesi ve dönemin ilk önemli, büyük projesi olması okul binasında yapısal sıkıntı yaşandığını düşünmemize neden olmaktadır. Günümüzde lise binasındaki oluşan çatlaklar da buna işaret etmektedir. Günümüzde 1200 kişilik öğrencisi olan okulumuzda gerekli tedbirlerin alınması temenni ederim. Not: Okulun inşa süreci ile ilgili detaylı bilgi ve arşiv evrakları kitabımızda mevcuttur.”
