Göç Kimlik ve Hak Çalışmaları Merkezi’nin (CMIRS) 3 ayda bir düzenli olarak Kıbrıslı Türklerin siyasi güven, sosyal güven, bireysel özgüven ve mutluluk algısını ölçtüğü anket çalışmasının Haziran 2024 raporunun ikinci bölümü yayınlandı.
Ekim 2016’daki çalışmada ele alınan sağlık dosyası Haziran 2024 anketinde de yeniden ele alındı. Son dönemlerde toplumun önde gelen sorunları arasında yer alan sağlık sisteminden katılımcıların ne derece memnun olup olmadıklarının ölçüldüğü bu bölümde, Ekim 2016 ile Haziran 2024 arasında sağlık sisteminden memnuniyetin ne şekilde değiştiği ortaya çıktı.
Anket sonuçlarına göre, sağlık sistemi içerisinde en çok memnun olunan başlıklar arasında, yüzde 30.06’yle doktorlar, yüzde 28.46’yla ambulans hizmetleri, yüzde 24.05’le laboratuvar tetkikleri yer aldı.
En az memnun olunan başlıklar ise hastanelerin fiziki koşulları (yüzde 9.82), genel tıbbi hizmetler (yüzde 11.03), hastane otelcilik koşulları (yüzde 12.23) olarak belirlendi.
CMIRS Direktörü Mine Yücel, katılımcıların ülkede yaşanabilirliğe 10 üzerinden 5.22 puan vermiş olmasının ülkeyi yönetenler tarafından ciddi şekilde ele alınması gerektiğini belirterek bir ülkenin yaşanabilirliğini ölçmek için birçok çalışmanın farklı kriterler kullansa da yaşam maliyetleri, ekonomik alım gücü, sağlık, eğitim, çevre, iklim, yaşam kalitesinin değerlendirmeye alınan en önemli başlıklar arasında olduğuna değindi.
Bunlardan en önemlileri arasında bulunan sağlık sisteminin ülkede ilk kez bir dosya olarak Ekim 2016 çalışmasında ele aldıklarını, sağlık sisteminden memnuniyet seviyesini ortaya koyduklarını ifade eden Yücel, şimdiki ankette de sağlık sisteminden memnuniyeti yeniden ölçtüklerini söyledi.
Yücel, ülkede 2016 yılında zaten sorunlu olan sağlık sisteminin bugün çökme durumuna geldiğinin altını çizerek genel olarak tıbbi hizmetlerden memnuniyetin sadece yüzde 11.03 olduğu dikkate alındığında hiç vakit kaybetmeden sağlık sisteminin tüm paydaşlarıyla yeniden düzenlenmesinin acil bir konu olduğunu vurguladı.
Ülkede sağlık sisteminden memnuniyetsizliği ortaya çıkarması açısından çalışmanın önemine değinen Yücel, “Yıllardır yolsuzluk, umursamazlık ve beceriksizlik sayesinde çökme noktasına getirilmiş olan sağlık sisteminin ciddi bir reforma ihtiyaç duyduğu ortadadır. Umudumuz bu çalışmamızın böyle bir reforma ve karar mekanizmalarının çalışmalarına ışık tutabilmesidir” dedi.
“İlaç temini konusunda memnuniyetsizlik var”
CMIRS Direktörü Mine Yücel, “yeterli ilaç temini” konusunda memnuniyet belirtenlerin oranının yüzde 13.43 olduğunu, bu oranın Ekim 2016’da yüzde 14.11 olduğunu söyledi.
Ekim 2016’da zaten memnun olunmayan ilaç temini konusunda bugüne kadar bir adım atılmadığının sonuçlardan görülebileceğini ifade eden Yücel, memnun olmayanların oranının aynı kaldığını belirtti.
“Hastanelerin fiziki koşullarından memnun” olduğunu belirtenlerin oranının Ekim 2016’de yüzde 8.64’ken, Haziran 2024’te yüzde 9.82 çıktığını söyleyen Yücel, hemşire davranışları ve bakımından memnuniyet oranının yüzde 20.04 olduğunu, oranın Ekim 2016’da yüzde 21.64 olup az da olsa bir düşüş gösterdiğini ifade etti.
Mine Yücel, hastane otelcilik koşullarından memnuniyet oranının yıllar içerisinde büyük düşüş gösterdiğini, Ekim 2016’da yüzde 17.92’yken bu dönemde yüzde 12.23 olduğunu belirtti.
Doktorlardan memnuniyet oranının da Ekim 2016’dan bu yana düşüş gösterdiğini ve yüzde 38.2’den yüzde 20.06’ya gerilediğini ifade eden Yücel, laboratuvar tetkiklerinden memnuniyette de benzer bir gerileme gözlemlendiğini, yüzde 22.68’den yüzde 24.05’e düştüğünü kaydetti.
Acil hizmetlerinden memnuniyet
Yücel, genel olarak alınan tıbbi hizmetlerden memnuniyetin yüzde 20.33’ten yüzde 11.03’e gerilediğini, bunun da her 10 kişiden sadece birinin alınan tıbbi hizmetten memnun olduğunu gösterdiğini kaydetti.
Ambulans hizmetlerinden memnuniyetteki düşüşün daha da büyük olduğunu, yüzde 46.73’ten yüzde 28.46’ya gerilediğini aktaran Yücel, acil hizmetlerinden memnuniyet de yüzde 33.54’ten gerileyerek yüzde 14.63’e düştüğünü belirtti.
Mine Yücel, şöyle devam etti:
“Sağlık sisteminin en memnun olunan unsurlarından bile her 10 kişiden sadece üçünün memnun olduğu, genel sağlık hizmetlerinden ise her 10 kişiden sadece birinin memnun olduğu ortaya çıkmaktadır. Ekim 2016’dak ki çalışmamızdan bu yana memnuniyet oranlarında ciddi bir düşüş gözlemlenmiştir ki o dönemde de aslında sağlık sisteminden ciddi bir memnuniyetsizlik gözlemlenmekteydi.
Her 10 kişiden 9’unun sağlıktan memnun olmadığı bir ortamda sağlık reformunun da kaçınılmaz olduğu bir gerçektir. Tüm paydaşların bir araya gelerek ülkeyi daha yaşanılabilir kılacak en önemli unsurların başında gelen sağlık sistemini yeniden düzenlemesi gerekmektedir”.
