Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) Başkanı Tunç Adanır, bir binayı güçlendirme projesinin yüzde 30-35 maliyeti varsa, binanın yeniden yapılmasının daha makul bir çözüm olacağına dikkat çekerek Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nin iyileştirme maliyetinin yüzde 30’un üzerinde olduğunu vurguladı. BAĞIMSIZ WEB TV’de Genel Yayın Yönetmeni Ali Baturay ile Köşe Yazarı Emin Akkor’un hazırlayıp sunduğu “EMPATİ” programına konuk olan KTMMOB Başkanı Tunç Adanır, tüm binaların denetim altına alınmasını sağlayacak dijital denetim sistemini oluşturmaya başladıklarını ifade ederek denetim süreci bittiğinde Oda’nın onayıyla belediyeye gideceğini, belediyelerin de izinleri bu sisteme göre vereceğini belirtti. Adanır yeni sistemle artık binaların kimliği olacağını anlattı. Adanır, yasanın inşaat ruhsatı mercii olarak belediyeleri gösterdiğini ancak şu anda sadece 7 belediyenin ruhsat yetkisinin olduğunu dile getirerek 11 belediyenin hâlâ Kaymakamlık üzerinden işlemlerini gerçekleştirdiğini söyledi. Adanır: Rapora rağmen şu an alınan kararlar yeterli değil KTMMOB Başkanı Tunç Adanır, Birlikle ilgili yasayla birlikte İmar Yasası konusunda kendilerine söz verildiğini ancak tutulmadığını belirterek, böyle bir süreçte 6 Şubat’ta depremin meydana geldiğini ve toplumu bilgilendirmek için özellikle İnşaat Mühendisleri Odası’yla yer bilimcilerin ön plana çıktığını kaydetti. Depremin bir gün sonrası İmar Yasası değişikliğinin meclise gönderildiği dile getiren Adanır, deprem felaketi ortaya çıkınca tüm bu konuların geri plana itildiğini söyledi. Özellikle okullar ve hastaneler için 150 kişinin sahaya çıkıp denetleme yaptığına dikkat çeken Adanır, 10 gün içerisinde bu incelemelerin tamamlandığını anlattı. Hazırladıkları raporu Başbakanlık’a sunduklarında bunun gözlem ve tespit olduğunu söylediklerini anlatan Adanır, bundan sonrasının siyasi karara girdiği açıklamasında bulunduklarını hatırlattı. Rapora rağmen şu an alınan kararların yeterli olmadığını dile getiren Adanır, kararların daha hızlı üretilmesi gerektiğini ifade etti. “Ülkede 50 yılda hiçbir yatırım yapılmadığı ortaya çıktı” Adanır, ülkedeki yapı stokunun 1974 öncesi olduğuna dikkat çekerek, bu durumun 50 yıldır hiçbir yatırım yapılmadığının göstergesi olduğunu anlattı. 1974 öncesi yapılmış bu binaların hem iyi hem de kötü durumda olanlarının olduğunu belirten Adanır, eğitimdeki yapılar iyileşmediği sürece iyi bir geleceğin de beklenemeyeceğini kaydetti. “Protokollerdeki projeler Planlama İnşaat Dairesi altında yapılmalı” Adanır, iki devlet arasında her zaman protokollerin olabileceğini, bu tip anlaşmalara karşı olmadıklarını belirterek, ülkedeki mimar mühendislerin yok sayılarak hareket edilmesini eleştirdi. Planlama İnşaat Dairesi’nin yapısının zayıflatıldığını dile getiren Adanır, protokollerde yetkinin bu Daireye verilmesi ve projelerin de bu daire altında gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade etti. Adanır, devlet projeleri sırasında hizmet alımının KTMMOB’den yapıldığına işaret ederek, devletin yeterli olmadığı noktada devreye kendilerinin girdiğini söyledi. “Vizelerle, yapıların deprem yönetmeliğine göre yapılıp yapılmadığını da denetleniyor” KTMMOB Başkanı Adanır, vizenin KTMMOB teknik bölümü tarafından yapılan mesleki denetim olduğunu anlattı. Binaların deprem yönetmeliğine uygunluğunun da denetlenmekte olduğunu dile getiren Adanır, bu tip projelerin ülkedeki koşullara uygun olması gerektiğini ifade etti. Adanır, vizenin amacının ülkedeki yapıların doğru yapılabilmesi ve yaşanabilir olmasını sağlamak olduğunu söyledi. Yasayı yapan merciinin yasa sanki onları kapsamıyormuş gibi davrandığına işaret eden Adanır, depremin 1 ay öncesinde İnşaat Mühendisleri Odası’yla birlikte Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu’nu ziyaret ettiklerini, ülkeye giren demirlerin ülkeye girmeden limanda denetlenmesi talebinde bulunduklarını bildirdi. Adanır, Amcaoğlu, bu konuda olumlu yaklaşsa da gereken adımların atılmadığını vurguladı. “11 belediye ruhsat mercii değil” Birlik olarak 18 belediyenin 16’sını ziyaret ettiklerini belirten Adanır, yapılması gereken tüzüklerin konuşulduğunu belirtti. Adanır, yasanın ruhsat mercii olarak belediyeleri gösterdiğini ancak şu anda sadece 7 belediyenin ruhsat yetkisinin olduğunu dile getirerek, 11 belediyenin hâlâ Kaymakamlık üzerinden işlemlerini gerçekleştirmekte olduğunu ifade etti. Adanır, belediyelere yetki verilmesinin doğru olduğunu ancak bu süreçte yapılandırmanın doğru işlemediğini vurguladı. Adanır, KTMMOB Yasası’nda projeleri denetlemekle ilgili hükümlülüğü Birliğe verdiğini anlatarak, iş ruhsata gittiğinde belediye ve kaymakamlığın bu kişileri aramak gibi bir yaptırım altında olmadığını söyledi. “Dijital denetim belgesiyle her şey net bir şekilde denetlenmiş olacak” Adanır, denetim noktasında dijital bir sistem üzerinde çalıştıklarını dile getirerek, böylelikle hem belediyelerin hem proje müelliflerinin denetim mekanizması içerisinde olacağını ifade etti. İnşaat alanına giden ve denetleme yapan mimar mühendislerin çıkardığı raporun bu sisteme ekleneceğini belirten Adanır, böylece bir binanın başından sonuna kadar denetim altında tutulabileceğini söyledi. Bundan sonraki süreci doğru kurgulayıp başından sonuna denetlenebilecek bir sistem oluşturacaklarına dikkat çeken Adanır, belediyelerin de bu sistem üzerinden istediği zaman denetleme yapabileceğini açıkladı. Adanır, bu denetim bittiğinde Odanın onayıyla belediyeye gideceğini, belediyelerin de izinleri bu sisteme göre vereceğini belirterek, bunun binanın kimliği olacağını kaydetti. Bu sisteme göre binayla ilgili her türlü hesaplaşmanın yapılabileceğini dile getiren Adanır, her şeyin en detayına kadar belirli olacağını ifade etti. “Geçmişte yapılmış binalar yerine yeni binalar yapılmalı” Adanır, binalarının denetlenmesini isteyen vatandaşların proje müellifini veya mühendisini bulması gerektiğini söyleyerek, bina test edilirken sıkıntı görülmesi durumunda karot testi ve demirle ilgili değerlerin alınıp laboratuvara gönderilmesi gerektiğini vurguladı. Tespitlerin aşamaları olduğuna işaret eden Adanır, güçlendirme isteyen binalar için projeler yapıldığını ancak bu noktada maliyetin önemli olduğunu anlattı. Bir binayı güçlendirme projesinin yüzde 30-35 maliyeti varsa, binanın yeniden yapılmasının daha makul bir çözüm olacağına dikkat çeken Adanır, yapıların belli bir süreci olduğunu söyledi. Adanır, bugün depremle ilgili kriterler ön planda olduğu için yapılan tespitlerde bunların bir an önce iyileştirmesi ve tedbir alınması gerektiğini ifade ederek, geçmişte yapılmış binaların iyileştirilerek yenilerinin yapılması gerektiğini vurguladı. Adanır, Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nin iyileştirme maliyetinin yüzde 30’un üzerinde olduğu üzerinde durdu. İmar planlarının hayata geçirilmesi ve denetimlerin yapılması gerektiğini belirten Adanır, imar planlarının yılda bir yenilenebileceğini kaydetti. Adanır, Birlik ve odaların amacının meslekle ilgili kriterler oluşturmak olduğunu dile getirerek, şöyle devam etti: “Bir proje kısmı var bir de yapım kısmı var. Yasal olarak bu ülkede bu mesleği yapacakların bu ülkenin vatandaşı olması ve Odaya kayıtlı olması lazım. Bu bütün dünyada böyle. Bu kriterler varken bu ülkede mesleği icra eden üyelerimiz de vardır. Vize kısmı teknik personeli bağımsızdır. Yönetim kurulu bile kriter koyamaz. Sıraya giren proje sadece mahkemelik durumu varsa öne alınır. Denetim, şahsi değil proje denetimidir. Buradaki insanlar bu gibi şeylerin altına girmez. Vize bürosundakiler tecrübeli kişilerdir. Birlik olarak birinci sorumluluğumuz mesleğimizle ilgilidir. Teknik olarak ne gerekiyorsa zor günde devletin yanındayız. Beklentimiz samimiyettir. Samimi olunduğu sürece topluma çok şey vermeye hazırız.”
