İngiliz araştırmacılar, akciğerlerdeki en ince bronşçuklara ulaşabilecek kadar küçük bir robot dokunaç geliştirdi.
Kanserin ilk belirtilerini tespit edip kanserli hücreleri yok edebilecek olan robotun hastaları etkili bir şekilde tedavi edebileceği düşünülüyor.
Euronews Türkçe'nin haberine göre Leeds Üniversitesi STORM Laboratuvarı'nda görevli bilim insanları ve mühendislerden oluşan bir ekip tarafından geliştirilen minik cerrahi robot, sadece 2,4 mm çapında ve mıknatıslarla kontrol ediliyor.
Ultra yumuşak silikondan yapılmış olan bu dokunaç, yaklaşık 80 mm uzunluğunda ve birbirinden bağımsız olarak hareket edebilen birbirine bağlı silindirik parçalardan oluşuyor.
Leedsli araştırmacılar tarafından Nature Communications Engineering dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, standart ekipmanlardan yüzde 37 daha derine ulaşabilen robot dokunaç, akciğerlerimizdeki en küçük bronşiyal tüplere bile girebiliyor ve geleneksel prosedürlerden daha az doku hasarı yaratıyor.
Araştırmacılar şu ana kadar sadece kadavraların akciğerleri üzerinde deney yaptıkları için dokunaç canlı hastalar üzerinde henüz test edilmedi. Ancak araştırmacılar bu teknolojinin akciğer kanserini tedavi etme şeklimizde devrim yaratabileceğinden eminler.
Şu anda, hastaların akciğerlerini inceleyen doktorlar, 3,5 ila 4 mm boyutlarında olan ve burundan bronşiyal pasajlara giren bir alet olan bronkoskop kullanılarak elde edilen bir doku örneğine ihtiyaç duyuyor.
Bronkoskop, boyutu nedeniyle akciğerlerin daha küçük tüplerinin derinliklerine inemiyor ancak yeni robot dokunaç bunu yapabilecek.
Akciğer kanseri teşhisinde devrim yaratma potansiyeli
Çalışmaya göre, dokunaç kullanımı bronş anatomisinin navigasyonunda yüzde 30'luk bir artış anlamına geliyor.
Leeds Üniversitesi STORM Laboratuvarı Direktörü ve araştırma danışmanı Prof. Dr. Pietro Valdastri yaptığı açıklamada, "Bu yeni yaklaşım anatomiye özgü, anatomiden daha yumuşak ve manyetikler aracılığıyla tamamen kontrollü olma avantajına sahip. Bu üç ana özellik, vücut içinde navigasyonda devrim yaratma potansiyeline sahip" dedi.
Dokunaç mıknatıslarla yönlendiriliyor ve rotası önceden programlanıyor.
Çalışmanın eş yazarı Giovanni Pittiglio, "Amacımız hastaya en az acıyla iyileştirici yardım sunmaktı. Uzaktan manyetik çalıştırma ile bunu başaracağımıza inanıyoruz. Doku travmasını azaltırken daha derine ulaşabilen ultra yumuşak dokunaçlar kullanmak sorunu çözecek" dedi.
En sık görülen ikinci kanser türü
Cancer.net'e göre, akciğer kanseri dünya çapında en sık teşhis edilen ikinci kanser türü ve tüm dünyada kadın ve erkekler için kanserden ölümlerin önde gelen nedeni.
Uluslararası Dünya Kanser Araştırma Fonu, 2020 yılında 2,2 milyondan fazla yeni akciğer kanseri vakasının kaydedildiğini bildiriyor.
Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre de aynı yıl dünya çapında yaklaşık 10 milyon kansere bağlı ölümden 1,8 milyon kişi akciğer kanserinden öldü.
Beyin için de kullanılabilir
Advanced Intelligent Systems dergisinde yayınlanan ayrı bir çalışmada da, Leeds Üniversitesi'ndeki aynı araştırmacılar, beyin ameliyatı yapmak için birbirinden bağımsız hareket eden iki manyetik robot dokunaç kullandılar.
Burun içinden geçen dokunaçlar, kafatasının tabanındaki iyi huylu bir tümörün çıkarılması operasyonunu simüle etti ve biri bir kamerayı hareket ettirirken diğeri tümör üzerinde lazerle işlem yaptı.
Makalenin başyazarı Zaneta Koszowska, "Bu, manyetik kontrollü robotik alanına önemli bir adım. Bulgularımız, küçük anatomik alanlarda kamera ile tanısal prosedürlerin yanı sıra tam cerrahi prosedürlerin de gerçekleştirilebileceğini gösteriyor" dedi.
