İsveç, tütün kontrolünde küresel bir lider olarak Avrupa Birliği'ndeki ilk dumansız ülke olmaya hazırlanıyor. İsveç hükümeti tarafından yayımlanan “Dumansız İsveç 2023” raporunda İsveç’te 2023 yılının sonuna kadar ülkede sigara içme oranının %5'in altına düşmesinin, Avrupa Kanserle Mücadele Planı'nın 2040 hedefinin ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)'nün 2025 yılına kadar tütün tüketiminde %30 azalma hedefinin aşılmasının beklendiği belirtiliyor. İsveç'in kayda değer başarısı, geleneksel sigaralara uygulanan katı düzenlemelerle birlikte alternatif nikotin ürünlerinin teşvik edilmesine yönelik proaktif yaklaşımın bir araya gelmesinden kaynaklanıyor. İsveç’in halk sağlığı politikalarında çığır açan stratejileri, sigaraya bağlı hastalık oranlarının önemli ölçüde düşmesini sağlarken İsveç'i diğer ülkeler için de parlak bir örnek haline getiriyor.
Dünyada sigara içme verileri
Sigara veya yakılarak tüketilen diğer tütün ürünleri, dünyada bulaşıcı olmayan ölümlerin en büyük nedeni olarak biliniyor. Sigaraya bağlı hastalık ve ölümlerin büyük bir kısmı, yakılarak tüketilen sigaralardan çıkan zehirli dumanın akciğerlere solunmasından kaynaklanıyor. DSÖ, 2017 yılında sigara kaynaklı 8 milyon ölümün gerçekleştiğini, sigaranın sağlık risklerinin yaygın olarak bilinmesine rağmen, bugün dünyada 1 milyardan fazla sigara içicisi bulunduğunu ve bu sayının 2025’te de değişmesinin beklenmediğini belirtiyor.
Sağlık Riskleriyle Mücadelede Yenilikçi Yaklaşım
“Dumansız İsveç 2023” raporunda, sigaralara ve yakılarak tüketilen diğer tütün ürünlerine yönelik sıkı düzenlemeler uygulayan İsveç’in tütün kontrolü başarısının anahtarının yenilikçi zarar azaltma stratejilerini benimsemesinden kaynaklandığı belirtiliyor. Sigara içen yetişkinleri alternatif ürünlere geçiş yapmaları için teşvik eden İsveç, son elli yılda dumansız ve daha az zararlı alternatifleri aşamalı ve sistematik bir şekilde erişilebilir, uygun fiyatlı hale getirerek sigara içmeye devam eden yetişkinlere bilimin desteklediği riski azaltılmış alternatifler sunuyor.
Sağlık politikalarında yenilikçi yaklaşımları benimseyen İsveç kayda değer sonuçlar elde etmeye devam ediyor. Raporda İsveç’in 2008'de %15 olan sigara içme oranını 2023 yılında %5,6'ya düşürdüğü ve sigara kaynaklı hastalık oranını ise Avrupa Birliği ortalamasından %39,6 aşağıya çektiği belirtiliyor.
