Göç Kimlik ve Hak Çalışmaları Merkezi’nin (CMIRS) her 3 ayda bir düzenli olarak Kıbrıslı Türklerin siyasi güven, sosyal güven, bireysel özgüven ve mutluluk algısını ölçtüğü anket çalışmasının Haziran 2024 raporu açıklandı.
500 kişiyle yüz yüze yapılan çalışma sonuçları üç bölüme ayrıldı.
CMIRS Direktörü Mine Yücel, Haziran 2024 anket sonuçlarına göre, katılımcılar arasında umutsuzluk ve mutsuzluğun hakim olduğunu belirtti. Siyasi ve sosyal güvenin düşük olduğu ortamda, bireylerin kendi geleceklerine dair beklentilerinin oldukça düşük çıktığını ifade eden Yücel, katılımcılar arasında sadece yüzde 17.47 oranında bir kesimin toplumda işlerin doğru bir yönde gittiğini belirttiğini aktardı.
Yücel, ülkede ekonomik durumun 2 sene içerisinde daha iyiye gideceğini düşünenlerin oranının ise yüzde 12.9’da kaldığını söyledi.
Cumhurbaşkanına güvenin yüzde 19.5, hükümete güvenin yüzde 17.5 ve meclise güvenin yüzde 20.2 olduğunun anket sonucuna yansıdığını ifade eden Yücel, “Bu da aslında her 5 kişiden 4’ünün ülkeyi yönetenlere güvenmediğini ortaya koymaktadır. En önemli sorunlar arasında ilk 5 sırada iki sorunun ‘yeteneksiz ve beceriksiz liderler’ ve ‘yolsuzluk’ olduğunu da gördüğümüz zaman ülkenin en önemli sorunlarından bir tanesinin yönetim sorunu olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
Bugün ülkede yaşayanların yüzde 50’sinin ülkenin yaşanabilir olduğunu düşünmüyorsa bunun düşündürücü olduğunu belirten Yücel, ülkenin nüfus ve ekonomik yapısı sürdürülebilir değilken bunu düzeltmesi gereken siyasilere de güven duyulmamasının toplumu ciddi bir umutsuzluk içerisine sürüklediğini ifade etti.
Yücel, şöyle devam etti:
“Yönetemeyen, sorunlara çözüm bulamayan, hatta yolsuzluk yaparak kendileri soruna dönüşen bir yönetim (veya yönetim zaafiyeti) mevcuttur.
Ülke genelinde ekonomik ve sosyal sorunlar tavan yapmışken, yolsuzluk, rüşvet vs gibi etkenler sayesinde sosyal güven ciddi bir erozyona uğramışken, en çok ihtiyaç duyulan şey toplumun birlik ve beraberliğini sağlayacak, yeniden kendine güvenini yerine getirecek ve ortak bir hedef ve vizyon çerçevesinde toplumu birleştirecek bir yönetim ve liderdir.
Toplumsal özgüvenin yeniden yerine gelmesi için ciddi bir sosyal kontrat yenilemesine ihtiyaç vardır. Toplumla devlet kurumlarının/ülke yönetiminin yeniden birbirine güven duyması için adalet duygusunun yeniden yerleştirilmesine, ülke yönetiminde vizyon, plan ve denetime ihtiyaç vardır”.
Katılımcıların yüzde 82.5’i: Ülkede işler yanlış yönde gidiyor
Ankete katılanların yüzde 82.5’i ülkede işlerin yanlış yönde gittiğini düşünüyor. Bu oran, Mart 2024 anketinde yüzde 83.3 çıkmıştı.
Ülkede işlerin doğru yönde gittiğini düşünenlerin oranı yüzde 17.47’de kaldı.
En önemli sorun ekonomi
Ankete katılanlara göre ülkenin en önemli sorunları sırasıyla ekonomik, Kıbrıs sorunu, yeteneksiz/beceriksiz siyasi liderler, yolsuzluk, enflasyon, yüksek yaşam maliyetleri oldu.
Anket sonuçları, son dönemlerde ekonomik sorunların toplumun en önemli sorunu olarak öne çıkmaya devam ettiğini ortaya koydu. Kıbrıs Sorunu bu dönemde önem sırasında ilerleyerek, ikinci sıraya yerleşti.
“Yeteneksiz/beceriksiz liderler” ve “yolsuzluk” yanında enflasyon ve yüksek yaşam maliyetleri de en önemli sorunlar arasında yer buldu.
CMIRS Direktörü Mine Yücel, “Son dönemlerde sıkça gördüğümüz gibi ekonomik ve yönetsel sorunlar ön plana çıkmakta, bunların yanında da Kıbrıs Sorunu önemini korumaktadır. Yönetim kaynaklı sorunlardan bunalan toplumun Kıbrıs Sorununun çözümünü kendine bir çıkış yolu olarak görmesi, buna karşılık Kıbrıs sorununun çözümüyle ilgili görüşmelerde herhangi bir gelişmenin de olmaması toplumun çıkmazını daha da artırmaktadır” dedi.
İki sene içerisinde mali durumun daha kötü olacağı görüşü hakim
Ankete katılanların yüzde 53.61’i iki sene içerisinde kendi mali durumunun daha kötü olacağını, yüzde 30.32’lik kesim de aynı kalacağını düşünüyor. Katılımcıların sadece yüzde 16.06’sı kendi ekonomik durumunun gelecekte daha iyi olacağı düşünüyor.
Ankete katılanların yüzde 70.76’sı ülke ekonomisinin 2 sene içerisinde daha kötü olacağını, yüzde 16.33’ü ise aynı kalacağı beklentisini dile getirdi. Ülke ekonomisinin 2 sene içerisinde daha iyi olacağını düşünenlerin oranı ise sadece yüzde 12.9’dur.
Mutluluk karne notu 5.81
Haziran 2024’te toplumun mutluluk puanı, 10 üzerinden 5.81 oldu.
Mutluluk karnesi notu, Mart 2023’te 5.82, Haziran 2023’te 5.34, Eylül 2023’te 5.66, Aralık 2023’te 6.32, Mart 2024’te 5.94’tü.
Bu dönemde sosyal güven puanı 10 üzerinden 2.97 olarak belirlendi. Bu da Toplumda sosyal güvenin düşük olduğunu gösteriyor.
Ülkenin yaşanabilirlik puanı da bu dönemde biraz düştü ve 10 üzerinden 5.22 oldu. Mart 2024’teki oran 5.50’ydi.
Kurumlara güven
Toplumun en çok güven duyduğu 3 kurum sırasıyla polis, yargı ve ombudsman olurken, en az güven duyulan kurumlar Hükümet, Cumhurbaşkanlığı, sendikalar, meclis ve medya oldu.
Sendikaların da en az güven duyulan kurumlar arasına girmiş olması dikkat çekti.
Kurumlara güven oranları Haziran 2024 anketine göre, 5 üzerinden şöyle:
Cumhurbaşkanlığı 2.29, Hükümet 2.27, Meclis 2.46, Siyasi partiler 2.50, Polis 3.35, Yargı 3.43, Finansal kurumlar 2.51, Medya 2.49, Ombudsman 2.55, Sendikalar 2.45.
Kurumlardan memnuniyet
Anket sonuçlarına göre, en çok memnun olunan kurumlar sırasıyla yargı, polis, ombudsman; en az memnun olunan kurumlar ise sırasıyla Hükümet, Cumhurbaşkanlığı, sendikalar oldu.
Kurumlardan Memnuniyet puanlaması 5 üzerinden şöyle:
“Cumhurbaşkanlığı 2.34; Hükümet 2.27; Meclis 2.47; Polis 3.27; Yargı 3.43; Finansal kurumlar 2.51; Medya 2.49; Ombudsman 2.55; Sendikalar 2.45”.”