Ahmet KARAGÖZLÜ
Güney Kıbrıs’ta kızamık hastalığı saptanmasının ardından Kıbrıs Türk Pediatri Kurumu, “kızmak enfeksiyonuna karşı” tedbir çağrısında bulundu.
Uzmanlar, hastalığın kızamık virüsüyle enfekte olunmasıyla ortaya çıktığını, temas yoluyla kolayca bulaştığını ve solunum yoluyla hasta kişilerin virüsü etrafa saçtıklarını belirterek bağışıklığı zayıf olanlarda ve küçük çocuklarda oldukça ağır seyir gösteren hastalığın nadiren de olsa ölümle dahi sonuçlanabileceğine dikkat çekti.
Başlıca belirtileri ateş yüksekliği ve döküntü olan, komplikasyonları arasında ise kulak iltihabı, zatürre ve beyin inflamasyonu gibi ciddi durumların bulunduğunu belirten uzmanlar, kızamık enfeksiyonundan korunmanın en kesin yolunun aşı olduğunu söyledi.
BAĞIMSIZ Gazete’ye konuşan sağlık örgütleri temsilcileri, KKTC’de resmi olarak bildirilen bir vaka olmadığını ve şu anda endişe edilmemesi gerektiğini, ancak her ihtimale karşı hazırlıklı olunması gerektiğini vurguladı.
Dalkan: KKTC resmi olarak bildirilmiş bir vaka yok
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği Genel Sekreteri Prof. Dr. Ceyhun Dalkan, Türkiye’de kızamık vakalarının yaygın olduğunu, Güney Kıbrıs’ta ise 10’a yakın vaka tespit edildiğini söyledi.
Dalkan, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’nın çocuklardaki bulaş riskine karşı birinci yaştaki aşıyı dokuzuncu aya çektiğine dikkat çekti.
Kızamık hastalığının yakinen takip edilmesinin şart olduğunu belirten Dalkan, Enfeksiyon Kontrol Komitesi’nin kızamık aşısın KKTC’de de dokuzuncu aya çekme konusunu değerlendirmesi gerektiğini söyledi.
Dalkan, KKTC’de henüz resmi olarak bildirilmiş vaka olmadığını, ancak Güney Kıbrıs’ta vaka tespit edildiği için tedbir alınması gerektiğini kaydetti.
“Aşı reddi ciddi boyuta ulaştı”
Aşılanmamış bireylerin risk grubunda olduğunu söyleyen Dalkan, özellikle Rus kökenli popülasyonda aşı reddinin ciddi boyuta ulaştığını belirtti.
Dalkan, yerel nüfusta aşı reddi çok fazla olmadığını, bu nedenle esas sıkıntının yabancı uyruklu kişilerde yaşandığını dile getirdi.
“Aşıya ulaşımda sıkıntılar var”
Yaklaşık bir sene önce Sağlık Bakanlığı’nın aşı politikasında değişiklik yapıldığını anımsatan Dalkan, eskiden hekimlerin aşıları özel reçetelere yazdığını, hastaların kamudaki belirli merkezlerden bu aşıları ücretsiz alarak özeldeki doktorlarda yaptırdığını söyledi.
Dalkan, şu anda KKTC serbest piyasasındaki eczanelerde aşı stoklarının “yetersiz” olduğunu belirtti.
Yerel nüfusta “aşı karşıtlığı” olmamasına rağmen belirli bir kesim vatandaşın çocuklarını kamuda aşılatmak istemediğini belirten Dalkan, aşıya ulaşımdaki sıkıntılar nedeniyle sistemde açık oluştuğunu kaydetti.
“Aşıya erişim yeniden kolaylaştırılmalı”
Dalkan, aşıya erişimin yeniden kolaylaştırılması ve ebeveynlerin çocuklarının aşısını zamanda yapması için teşvik edilmesi gerektiğini söyledi.
Ayrıca pandemi döneminde yaşanan kapanmalar nedeniyle çocukların aşılarının sekteye uğradığını belirten Dalkan, bu açığın yeni yeni tamamlanmaya çalışıldığına dikkat çekti.
Dalkan, ikinci yaş aşılarını yeni yaptıran üç-üç buçuk yaşında çocukların bulunduğunu ifade ederek pandemi döneminden kalan açığın henüz kapatılamadığını söyledi.
“Tekrardan reçeteyle aşıyla erişim sağlanmalı”
Özellikle kızamıkla ilgili aşılarında da sıkıntı olduğuna değinen Dalkan, “Kamusal sağlığa gitmek istemeyen bazı ebeveynler, çocuklarının 4-6 yaş için gerekli olan tekrar dozlarını özel piyasada bulamadığı için aşıların gelmesini bekliyorlar. Tekrardan reçeteyle aşıyla erişim sağlanması ve insanlara aşının önemiyle ilgili kampanya düzenlenmesi faydalı olur” diye konuştu.
Dalkan, ülkede “kızamık salgını var” şeklinde panik havasına girilmemesi gerektiğini, ancak olası bir salgın durumuna karşı hazırlıklı olunmasının çok önemli olduğunu belirtti.
“Okullarda denetim yapılmalı”
Okullarda denetim yapılması gerektiğini vurgulayan Ceyhun Dalkan, çocuklardan aşı kartı istenmesi ve eksik aşıların tespit edilmesinin zor olmadığını kaydetti.
Dalkan, yabancı uyruklu kişilerin sağlık raporlarında aşılarla ilgili kontrol olmadığını, sağlık raporlarında sadece taranan hastalıkların yer aldığını, ancak taranan hastalıklar içerisinde “kızamık” olmadığını ifade etti.
Yabancı uyruklu kişilerin çocuklarının gittiği okulların belli olduğuna dikkat çeken Dalkan, bu okullardaki çocukların da aşı kartının kontrol edilmesi gerektiğini ifade etti.
Dalkan, bu çocukların ebeveynlerinde herhangi bir “aşı karşıtlığı” olması durumunda ebeveynlerin aşı yaptırması için ikna edilmesi gerektiğini söyledi.
“Kızamık çok ciddi bir hastalık”
Kızamığın çok ciddi bir hastalık olduğunu belirten Dalkan, kızamık geçiren çocuklarda yıllar sonra ilerleyici beyin hasarlı hastalıkların yaşanabileceğine dikkat çekti.
Dalkan, bu sebeple kızamık geçiren çocuklarda hastalıktan kalan doku bozukluğu görülebileceğini ifade etti.
Kızamık aşısının bu nedenle çok önemli olduğunu vurgulayan Dalkan, aşılamayla bunun önüne geçilebileceğini kaydetti.
Gardiyanoğlu: Aşı şeması yeniden gözden geçirilmeli
Kıbrıs Türk Serbest Çalışan Hekimler Birliği Başkanı Dr. Remzi Gardiyanoğlu, kızamık vakalarının son zamanlarda arttığına dikkat çekti.
Gardiyanoğlu, KKTC’nin yanı sıra Türkiye ve Güney Kıbrıs’ta da vakaların artmaya devam ettiğini belirterek aşı şemasının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.
Kızamık vakalarına karşı “ek doz” aşıların da yapılması gerekebileceğini ifade eden Gardiyanoğlu, eskiden kızamık aşılarının dokuzuncu ve on beşinci aylarda “iki doz” olarak yapıldığını, ancak bir süre sonra hastalık görülmemeye başladığı için dokuzuncu ay aşının kaldırıldığını, on beşinci ay aşısının ise on ikinci ayda yapılarak tek doza geçildiğini belirtti.
“İki doz aşıya yeniden dönmemiz gerekebilir”
Gardiyanoğlu, Türkiye’de göçmenlerden dolayı son birkaç yıldır kızamık vakalarının saptanmaya başladığını kaydederek “Bizde de özellikle Nijeryalı öğrenciler ile onların çocuklarından dolayı yıllardır hiç görmediğimiz kızamık vakalarını yeniden göremeye başladık” diye konuştu.
İki doz aşıya yeniden dönülmesi veya çocuklara ek doz yapılması gerekebileceğini belirten Gardiyanoğlu, özellikle yabancı nüfusla ilgili kontrol ve denetimlerin artırılmasının şart olduğunu vurguladı.
Yabancı uyruklular, aşı yapılmasını kabul etmiyor”
KKTC’ye gelen yabancı uyruklu kişilerin sağlık takiplerinin düzenli yapılmadığını ifade eden Gardiyanoğlu, şöyle devam etti:
“Yabancı uyruklu şahıslarda aşılar çok düzenli değil… Çünkü örneğin bazı yabancı uyruklu kişiler kendi ülkelerinde kızamık görülmediği için bizim ülkemize geldiklerinde bu aşının kendilerine yapılmasını kabul etmiyorlar.”
“Su çiçeği vakaları da artıyor”
Gardiyanoğlu, bu sıkıntının acilen çözülmesi gerektiğini, aksi takdirde kızamık vakalarının artacağını belirtti.
Remzi Gardiyanoğlu, artık sadece kızamık değil, ender görülen su çiçeği vakalarının da görülmeye başlandığını dile getirdi.
“Yabancılar vatandaş gibi yaşadığı için sıkıntı yaşanıyor”
Yerel nüfusun aşı şemasında sorun olmadığını belirten Gardiyanoğlu, yüzde 90 aşının devlet güvencesinde olduğunu, ailelerin sadece yeni aşıları dışardan kendi parasıyla temin ettiğini söyledi.
Gardiyanoğlu, KKTC’nin sürekli dıştan göç aldığını ve öğrenci olarak gelen yabancıların artık ülkede vatandaş gibi yaşamaya başladığı için sıkıntı yaşandığını ifade etti.
Ülkede yerleşik nüfusa geçmeye çalışan öğrenciler ile bu öğrencilerin çocuklarının bulaşıcı hastalıklarla ilgili çok sıkı takip edilmesi gerektiğini kaydetti.
“Vaka sayıları artarsa tehlikede olacağız”
Yerel nüfusun aşı bağışıklığının çok iyi olduğunu, ancak tedbir alınmazsa vaka sayılarının daha da artacağına dikkat çeken Gardiyanoğlu, “Vaka sayıları artarsa tehlikede olacağız” dedi.
Gardiyanoğlu, şu an için çok endişe edilmesine gerek olmadığını, ancak yine de tedbir alınmasının şart olduğunu vurguladı.