Son yıllarda dövizdeki artışla değer kaybeden Türk Lirası, ülkemizde yaşanan ekonomik krizi günden güne daha da derinleştirdi.
Döviz artışı tüm mal ve hizmet fiyatlarını ciddi oranda artırırken, kira bedellerinde de olağan üstü artışlar meydana geldi.
BAĞIMSIZ Gazete’ye ulaşan bazı vatandaşlar fahiş kira bedellerine isyan etti, bir anda kira miktarlarının iki katına çıktığından yakındı.
BAĞIMSIZ Gazete’ye konuşarak kira, kira sözleşmeleri, sözleşmelerdeki maddeler gibi konularda vatandaşları bilgilendiren avukatlar ise sözleşmenin ve maddelerinin önemi konusunda uyardı.
Esendağlı: Mal sahibi ile kiracı sorunları,
yoğunluğu olan davalar arasındadır
Kıbrıs Türk Barolar Birliği Başkanı Hasan Esendağlı, mal sahibi ile kiracı sorunlarının, her zaman mahkemelerde belli bir yoğunluğu olan davalar olduğunun altını çizdi.
Esendağlı, kiralarla ilgili mevzuatın, Kira Denetim Yasası olduğundan bahsederek, bu yasa ile ilgili iki hususu vurgulamakta fayda olduğunu belirtti.
Birinci hususun yasanın bütün ülkede değil Bakanlar Kurulu tarafından “kira denetim bölgesi” ilan edilen bölgelerde uygulanma içerdiğine dikkat çeken Esendağlı, ikinci hususun ise bu yasanın mevcut ve süren sözleşmelerdeki hükümlerin bağlayıcılığını etkilemediğini, sadece yasa sözleşmesi sona eren kişilerin “yasal kiracı” olarak haklarının ne olduğunu düzenlediğini belirtti.
Esendağlı, kira sözleşmesi aktifken sözleşmedeki maddeler değiştirilebilmesinin sözleşmenin tarafları uzlaşmadıkça mümkün olamayacağını vurguladı.
“Mahkeme de yeni kirayı saptama yetkisine sahiptir”
Son yıllarda biten sözleşmeler sonrasında kira bedelini iki katına ya da iki katından fazlasına çıkaran mal sahipleri olduğu şikâyetleri artıyor.
Bu noktada BAĞIMSIZ Gazete’ye açıklama yapan Esendağlı, sözleşme bittiği zaman kiranın ne kadar artırılabileceği konusunda yasada bir düzenlemenin yer almadığını belirtti.
Esendağlı, bu konunun da tarafların anlaşmasına bağlı olduğuna işaret ederek, “taraflar anlaşamazsa ve kira konusu yer kira denetim bölgesi içerisindeyse, mahkeme de yeni kirayı saptama yetkisine sahiptir” dedi.
Kira artırımı çok fazla ise yasal kiracı statüsünde olanlar, mahkemeye kiranın tespiti için başvurabileceğine dikkat çeken Esendağlı, sözleşme devam ederken böyle bir imkan olmadığını belirtti.
Nazlı: Kira sözleşmesi kiracıya
kira artışıyla ilgili koruma sağlar
Avukat Cansu Nazlı, ellerinde bir istatistik olmasa da, kira tahliye davası ikame etmek için talebin arttığını söyleyebileceğini belirtti.
Nazlı, kira konusuyla ilgili Kira Denetim Yasası olduğuna dikkat çekerek, bu konuya dair düzenlemelerin önemli bir kısmının yasada yer aldığını ifade etti.
Nazlı, sözlerine şu şekilde devam etti:
“Geçerli bir sözleşmenin varlığı, ki bunun için sözleşmenin Vergi Dairesi'nde onaylatılması gereklidir, kiracıya kira artışıyla ilgili koruma sağlar. Yasa, tarafların bir kira bedeli üzerinde anlaşamamaları halinde kira tespiti için mahkemeye başvurmalarını ve mahkemece bu bedelin belirlenmesini talep etmesini öngörür. Bu durumda yeni kira bedeli belirlenene kadar, kiracının kirasını ödemeye devam etmesi oldukça önemlidir. Çünkü yeni kira bedelinde anlaşamadığı için mal sahibi sözleşmeli kiracıyı tahliye edemese de, kirasını ödememesi tahliye nedeni oluşturur. Bu yüzden yeni kira miktarı henüz belli değil diyerek ödeme vadesini kiracıların geçirmemesi hayati öneme sahiptir.”
Kira sözleşmesi bulunmayan kiracılar için yasanın sağladığı çok bir güvence bulunmadığının altını çizen Nazlı, “bu yüzden kiracıların sözleşmesiz kira ilişkisine girmemesi hem kiracının korunması hem de kiralayanın vergi kaçırmasını önlemek açısından en sağlıklı çözüm olacaktır” dedi.