Ülkemizde artan hırsızlık, soygun, cinayet, uyuşturucu gibi suçların yanı sıra trafik suçlarında da ciddi yükseliş var.
Polisin neredeyse her hafta düzenlediği trafik ve asayiş operasyonlarında, birçok suç tespit ediliyor. Sürücüler, hatalarını ve/veya suçlarını bilerek yola çıkmaktan, direksiyon başına geçmekten nedense çekinmiyor.
Mahkemelerin yıllık faaliyet raporlarından derlenen bilgiye göre; son 22 yılda kaza mahkemelerinde toplam 720 bin 506 ceza davası dosyalandı.
Ceza davaları, ‘polis’, ‘trafik’ ve ‘diğer davalar’ olarak tanımlanıyor.
Bu süreçteki davaları, “yasa dışı toplantı”, “arazi ve mülke zorla girme”, “umumi yerde kavga”, “sarhoşluk”, “rahatsızlık çıkartma”, “sövme”, “polise yalan bilgi verme”, “intihara teşebbüs etmek”, “kumar” gibi suçlar oluşturuyor.
Söz konusu suçları ‘hafif suçlar’ olarak nitelendiren bilirkişiler, Ağır Ceza Mahkemesi’nde dosyalanan davaların, bu rakamların ve suçların içerisinde yer almadığını vurguluyor.
Dava nevilerinin yıllara göre dağılımı incelendiğinde ise, 2002’den 2023 yılına kadar olan ceza davalarında ‘polis’le ilgili konularda 124 bin 837, ‘trafik’ ile ilgili konularda 607 bin 328 ve ‘diğer davlar’ olarak adlandırılan konularda 3 bin 558 dava dosyalandı.
Ceza davlarındaki artışı 2019-2023 yıllarını kapsayan beş yıllık sürece baktığımızda daha net görüyoruz.
Son beş yılda dosyalanan 193 bin 744 ceza davasından 162 bin 257’si ‘trafik’, 31 bin 161’i ‘polis’, 326’sı da ‘diğer davaları’ kapsıyor.
Son bir yılda ceza davalarında az da olsa düşüş yaşandı
2002’de 19 bin 346 ceza davası dosyalanırken, 2003’te bu rakam azalarak 15 bin 256’ya düştü. 2004’te 15 bin 135’e gerileyen rakam, 2005’te 19 bin 128’e, 2006’da 23 bin 202’ye, 2007’de 23 bin 904’e, 2008’de 24 bin 746’ya, 2009’da 33 bin 355’e yükseldi. 2010 yılında 27 bin 63’e düşen dava sayısı, 2011’de büyük artış göstererek 33 bin 649’a ulaştı.
2012’deki dava sayısı 46 bin 915 olurken, rakam 2013’te 43 bin 30’a düştü ancak rekor 48 bin 589 davayla 2014 yılında kırıldı. 2015’te 36 bin 954 ve 2016’da 28 bin 122 ceza davası dosyalandı.
2017’deki rakam ciddi oranda artarak 42 bin 538, 2018’de de 45 bin 830, 2019’da 39 bin 891, 2020’de 27 bin 711, 2021’de 35 bin 073, 2022’de 48 bin 822 ve 2023’te 42 bin 247 oldu.
Öte yandan son bir yılda ceza davalarında az miktar da olsa düşüş yaşandı.
Buna göre, 2022’de dosyalanan 48 bin 822 ceza davasına karşılık 2023’de bu sayı 42 bin 247’ye düştü.
2022’de dosyalanan ceza davaları sayısında 2023’e kıyasla 6 bin 575 yani yüzde 13,47 azalış oldu.
Yıllara göre dağılım
Dava nevilerine göre, yıllara dağılım ise şöyle:
“2002 yılında toplam 19 bin 346 ceza davasından 4 bin 940’ı ‘polis’; 14 bin 220’si ‘trafik’ ve 186’sı ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2003 yılında toplam 15 bin 256 ceza davasından 4 bin 611’i ‘polis’; 10 bin 311’i ‘trafik’ ve 334’ü ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2004 yılında toplam 15 bin 135 ceza davasından 4 bin 656’sı ‘polis’; 10 bin 274’ü ‘trafik’ ve 205’i ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2005 yılında toplam 19 bin 128 ceza davasından 4 bin 673’ü ‘polis’; 14 bin 162’si ‘trafik’ ve 293’ü ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2006 yılında toplam 23 bin 202 ceza davasından 6 bin 118’i ‘polis’; 16 bin 954’ü ‘trafik’ ve 130’u ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2007 yılında toplam 23 bin 904 ceza davasından 7 bin 107’si ‘polis’; 16 bin 250’si ‘trafik’ ve 547’si ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2008 yılında toplam 24 bin 746 ceza davasından 5 bin 879’u ‘polis’; 18 bin 189’u ‘trafik’ ve 678’i ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2009 yılında toplam 33 bin 355 ceza davasından 7 bin 182’si ‘polis’; 26 bin 55’i ‘trafik’ ve 118’i ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2010 yılında toplam 27 bin 63 ceza davasından 5 bin 685’i ‘polis’; 21 bin 334’ü ‘trafik’ ve 44’ü ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2011 yılında toplam 33 bin 649 ceza davasından 6 bin 354’ü ‘polis’; 27 bin 237’si ‘trafik’ ve 58’i ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2012 yılında toplam 46 bin 915 ceza davasından 7 bin 642’si ‘polis’; 39 bin 194’ü ‘trafik’ ve 79’u ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2013 yılında toplam 43 bin 30 ceza davasından 5 bin 998’i ‘polis’; 36 bin 934’ü ‘trafik’ ve 98’i ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2014 yılında toplam 48 bin 589 ceza davasından 4 bin 998’i ‘polis’; 43 bin 516’sı ‘trafik’ ve 75’i ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2015 yılında toplam 36 bin 954 ceza davasından 4 bin 417’si ‘polis’; 32 bin 450’si ‘trafik’ ve 87’si ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2016 yılında toplam 28 bin 122 ceza davasından 4 bin 120’si ‘polis’; 23 bin 898’i ‘trafik’ ve 104’ü ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2017 yılında toplam 42 bin 538 ceza davasından 4 bin 659’u ‘polis’; 37 bin 801’i ‘trafik’ ve 78’i ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2018 yılında toplam 45 bin 830 ceza davasından 4 bin 637’si ‘polis’; 41 bin 75’i ‘trafik’ ve 118’i ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2019 yılında toplam 39 bin 891 ceza davasından 5 bin 393’ü ‘polis’; 34 bin 374’ü ‘trafik’ ve 124’ü ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2020 yılında toplam 27 bin 711 ceza davasından 4 bin 151’i ‘polis’; 23 bin 506’sı ‘trafik’ ve 54’ü ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2021 yılında toplam 35 bin 073 ceza davasından 6 bin 092’si ‘polis’; 28 bin 908’i ‘trafik’ ve 73’ü ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2022 yılında toplam 48 bin 822 ceza davasından 9 bin 162’si ‘polis’; 39 bin 619’u ‘trafik’ ve 41’i ‘diğer davaları’ kapsıyor.
2023 yılında toplam 42 bin 247 ceza davasından 6 bin 363’ü ‘polis’; 35 bin 850’si ‘trafik’ ve 34’ü ‘diğer davaları’ kapsıyor.”