Eniz ORAKCIOĞLU
Ülkemizde öğrenci ve yolcu taşımacılığı yapan toplu taşıma araçlarında yolcu güvenliği neredeyse yok…
Emniyet Kemeri Yasası’na göre, ayakta yolcu taşımayan otobüs sınıfı araçların bütün koltuklarında emniyet kemeri zorunlu değil. Ancak yasa, sürücü, en ön ve önünde boşluk olan arka koltuklarda, önünde boşluk olan kapı önü koltuklarda emniyet kemeri kullanılmasını zorunlu kılıyor.
Toplu taşıma araçlarında kısmi de olsa bazı koltuklarda emniyet kemeri takma zorunluluğu olsa dahi, bu kurala uyulmadığı, denetiminin de yapılmadığı görülüyor.
Ülkemizdeki duruma kıyasla Türkiye’de özellikle öğrenci taşımacılığı yapan toplu taşıma araçlarının tüm koltuklarda emniyet kemeri bulundurulması, yolcuların da takması yasayla zorunlu kılındı. Dünya’daki birçok ülkede ise toplu taşımacılığın genelinde tüm koltuklarda emniyet kemeri takmak mecburi.
Ülkemizdeki uzmanlar, özellikle öğrenci taşımacılığı yapan araçlar için yasal düzenlemenin şart olduğunu, emniyet kemeri, yangın sensörü, kamera sistemi ve takometrenin de zorunlu hale getirilmesi gerektiğini vurguluyor. Uzmanlar ayrıca Türkiye’de öğrenci taşımacılığında kullanılan araçlara 10 yıl zorunluluğu getirildiğini ancak ülkemizde, frenleri çağdaş olmayan 20 senelik otobüslerle yolcu taşındığını belirtti.
Yarkıner: Koltuklarda kemer takma zorunluluğu olmalı
Makine Mühendisleri Odası (MMO) Başkanı Ayer Yarkıner, öğrenci taşımacılığında kullanılan okul otobüslerindeki eksikliklere değindi.
Yarkıner, Türkiye’de öğrenci taşımacılığında kullanılan okul otobüslerinde her koltukta emniyet kemeri olduğunu ve takmanın zorunlu olduğunu kaydederek, ülkemizde öyle bir düzenlemenin bulunmadığını ifade etti.
Yarkıner, emniyet kemerlerinin Türkiye’deki okul otobüslerinde üç nokta bağlantılı olduğuna ama bizde kemer takma zorunluluğunun bile getirilmediğine işaret etti.
Türkiye’deki okul otobüslerinde yangın sensörü, takometre, kamera gibi özelliklerin oluğunu bunun yanında okul otobüsü olarak kullanılacak aracın en fazla 10 yaşında olması gerektiğini kaydederek, ülkemizde bunlarla ilgili hiçbir düzenlemenin olmadığını vurguladı.
“Otobüsler 10 yıldan eski olmamalı”
10 yaşından eski otobüslerin durabilme yeteneklerinin çağdaş seviyede olmadığına dikkat çeken Yarkıner, Türkiye’de ve dünyada olduğu gibi ülkemizde de öğrenci otobüslerinde sensör ve kamera uygulaması olması gerektiğine de değindi.
Yarkıner, kamera ve sensör sistemi ile otobüste uyuya kalan bir öğrenci için sürücünün uyarılabileceğini kaydederek, böylelikle sıcak havalarda yaşanabilecek bir hayati tehlikenin de önüne geçilebileceğini söyledi.
Okul otobüsleri ile ilgili yıllardır bu uyarıları yaptıklarını vurgulayan Yarkıner, okul otobüsleri için saydığı bu regülasyonların hiçbirinin olmadığının altını çizdi.
“Siyasiler T iznini torpille veriyor”
Yarkıner, Türkiye’de yolcu ve öğrenci taşıyan araçlar için hız limiti olduğunu, 89 kilometreden fazla hız yapılmasının yasak olduğunu ve bunun takometre ile kontrolünün sağlandığını belirterek, ülkemizde takometre eksikliğinin de ciddi riskeler taşıdığını söyledi.
Ülkemizde aracı görmeden T izni verildiğine dikkat çeken Yarkıner, daha sonra T izni alanın İngiltere’den bir hurda araç alarak toplu taşımacılık yaptığını vurguladı.
“Siyasiler T iznini torpille veriyor” diyen Yarkıner, yasanın yetersiz olduğunu vurguladı.
Yarkıner, yasanın okul otobüsleri ile ilgili sadece üzerinde okul otobüsü yazmasını zorunlu kıldığını belirterek, bu konuda Ulaştırma Bakanlığı ile görüştüklerini söyledi.
Dağ yolunda öğrencilerin hayatını kaybettiği kazayı hatırlatan Yarkıner, o günden beri öğrenci otobüsleri ile ilgili hiçbir tedbir alınmadığını söyledi.
“20 senelik otobüsle yolcu taşımak riskli”
Yarkıner, bütün araçların insanlara karşı koruyucu önlemlere sahip olması gerektiğine işaret ederek, “En acilinden başlamak gerekiyorsa, öğrenci ve insan taşıyan araçlarla ilgili önlem alarak başlamak gerek” şeklinde konuştu.
Takometrenin öneminden bahseden Yarkıner, “Takometre yoksa aşırı hız yapan şoförü kontrol edemeyiz, denetim sağlayamayız ve şoförde hız yapmaya devam eder. Takometre ile şoförün ne kadar hız yaptığı görülür ve gereken yaptırım, gereken ceza yazılır” dedi.
Yarkıner, frenlerin önemine vurgu yaparak, 20 senelik otobüsle yolcu taşımanın risklerinden bahsetti.
Avcı: Emniyet Kemeri Yasası’na uyulmuyor
Trafik Kazalarını Önleme Derneği (TKÖD) Başkanı Mehmet Zeki Avcı, Emniyet Kemeri Yasası’na göre bütün minibüs ve otobüslerde önü boş olan koltuklarda (arka ve ön koltuklarda) oturan yolcuların emniyet kemeri kullanma zorunluluğu olduğunu kaydetti.
Avcı, Türkiye ve dünyada minibüs ve otobüslerin her koltuğunda emniyet kemeri olduğunu ve takma zorunluluğu olduğunu belirterek, ülkemizde yasa hazırlanırken otobüs işletmecilerinin ekonomik olarak bunu karşılayamayacağı düşünüldüğü için sadece önü boş koltuklarda emniyet kemeri takma zorunluluğunun konulduğunu aktardı.
Ülkemizde yasaya uyulmadığına dikkat çeken Avcı, gözlemledikleri kadarı ile ne arka ne de ön koltukta yolcuların emniyet kemerleri taktığını vurguladı.
Yasanın uygulanmamasının ciddi bir risk olduğunu kaydeden Avcı, bir kaza anında öğrenciler ve diğer yolcular için hayati tehlike taşıdığını belirtti.
Emniyet Kemeri Yasası ne diyor?
Emniyet Kemeri Yasası’na göre:
“Ayakta yolcu taşımayan otobüs sınıfı araçların bütün koltuklarında emniyet kemeri zorunlu olmayıp; sürücüsü dahil en ön ve önünde boşluk olan arka koltuklarda, önünde boşluk olan kapı önü koltuklarda, iki katlı otobüslerde merdiven önü, en ön ve önünde boşluk olan arka koltuklarda ve masa etrafında bulunan, aracın gidiş yönüne doğru olan koltuklarda oturan yolcular için bulundurulması ve koltuklarda kullanılması zorunludur”.