31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü dolayısıyla Türk Toraks Derneği KKTC Temsilcisi Prof. Dr. Füsun Yıldız ile Evrensel Hasta Hakları Derneği Asbaşkanı Emete İmge, tütün konusunda çok büyük bir endüstri ile savaş verdiklerini, buna rağmen sigarayı bırakmanın mümkün olduğunu söyledi.
BAĞIMSIZ TV’de Genel Yayın Yönetmeni Ali Baturay’ın sunduğu “Markaj” programına katılan Yıldız ile İmge, gençlerde sigara kullanımının yüzde 40’lara çıktığını açıkladı.
Sigaranın zararlarının yanı sıra nargilenin de bir sigaradan alınan nikotin miktarından yüzde 70 daha fazlasını içerdiğini aktaran uzmanlar, “Sigara içen bir kişi ortalama 8-12 kez dumanı içine çekerken, bir nargile içiminde bu sayı ortalama 20-200 arasındadır. Bir saatlik nargile içiminin ortalama 50 sigaraya denk geldiği varsayılırsa, durumun neden endişe verici olduğu ortadadır” dedi.
Elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünlerinin tütün zararını azalttığı yönde pazarlandığı ancak bunun yalan olduğunu ifade eden uzmanlar, tütün kullanmaktan vazgeçmek isteyen bireyler için kamu hastanelerinde tütün bırakma poliklinikleri kurulmasını, üniversite kampüslerinde tütün satışının yasaklanmasını ve tütün bırakmak isteyen öğrencilere tütün bırakma poliklinikleri kurulmasını istedi.
Füsun Yıldız: Tütün içerisindeki nikotin bağımlılık yapıyor
Türk Toraks Derneği KKTC Temsilcisi Prof. Dr. Füsun Yıldız, tütünün içerisinde nikotin bulunduğunu, bu maddenin bağımlılık yarattığını belirterek, tütün konusunda çok büyük bir endüstri ile savaştıklarını söyledi.
Söz konusu endüstrinin ikinci dünya savaşında dünyaya tanıtıldığını, bu dönemde insanların yüzde 60’nın sigara kullandığına dikkat çeken Yıldız, ikinci dünya savaşı sırasında sigaraların gıda erzağı kadar önemli görüldüğünü anlattı. Endüstri tarafından sigaranın hastalık veya kanser yapmadığı şeklinde yalan olan bilimsel açıklamaların yapıldığını da dile getiren Yıldız, daha sonraki dönemde ise filtreli sigaraların piyasaya sürüldüğünü, daha sonra ise light sigara adı altında ince ve renkli sigaraların çıkarıldığının altını çizdi.
Daha sonra insanların dikkatini çekmek amacıyla mentollü sigaranın da piyasaya sürüldüğünü dile getiren Yıldız, özellikle mentollü sigaranın piyasaya çıkışıyla akciğer kanserinin yapısının değiştiğini söyledi.
Günümüzde ise yeni model olarak dumansız ürünlerin piyasaya sürüldüğüne dikkat çeken Yıldız, “Endüstri bunu yaparken sözde insanların sağlığını düşündüğünü söylüyor ama tamamen yalan, elektronik nargile ve ısıtıcılı tütün cihazları çok tehlikelidir, üstelik KKTC’de meşhur oldular” dedi.
“Isıtıcılı tütünlerin sigaradan farkı yok”
Ülkemizde de meşhur olan ısıtıcılı tütünlerin en az sigara kadar zararlı olduğunu belirten Yıldız, sigaranın 1950’lerden itibaren var olduğunu, ısıtıcılı tütünlerin ise 20 yıllık bir süreci olduğunu söyledi.
Isıtıcılı tütünlerin yan etkilerinin ve yaratacağı sağlık problemlerinin daha sonraki süreçlerde ortaya çıkabileceğini ifade eden Yıldız, özellikle çocuklar başta olmak üzere pasif içicilik nedeniyle sigara kullanmayanların da zarar gördüğünü vurguladı.
“Keşke insanoğlu olarak doğruları görsek ve sigara, tütün, nargile gibi ürünlere sırtımızı dönsek” diyen Yıldız, Türkiye’de sigara bırakmak isteyenler için sigara bırakma poliklinikleri bulunduğunu, burada kişiden kişiye bağımlılık alışkanlığının farklı olmasından dolayı farklı yöntemler uygulandığını ifade etti
Psikolojik unsurların da sigara konusunda yer aldığına vurgu yapan Yıldız, “Sigarayı bıraktırırken, insanlara başka alışkanlıklar da kazandırılmalıdır” dedi. Sigaranın saç telinden tırnak ucuna kadar her şeye zarar verdiğini ifade eden Yıldız, çevresindeki insanlara pasif içicilik nedeniyle de zarar veren kişilerin pasif içici konumundaki insanların temiz hava soluma hakkını elinden aldığını söyledi.
“Nargile, sigaradan daha tehlikeli”
Nargilenin sigaraya göre çok daha tehlikeli bir olay olduğuna dikkat çeken Füsun Yıldız, nargile içilirken çok daha fazla duman çekildiğine işaret etti. Bir nargilenin 50 sigaraya kadar denk gelebildiğini belirten Yıldız, insanların bazı durumlarda nargile kullanımı sebebiyle hastaneye kaldırıldığını söyledi.
Nargile kullanımının enfeksiyon hastalıklarını da fazlasıyla tetiklediğini anlatan Yıldız, günümüzde elektronik nargilenin de satılmaya başlandığını, bunun da endüstrinin yeni oyuncağı olduğunu vurguladı.
“Hastanede bile sigara içiliyor”
Kapalı alanlarda sigara içilmemesi gerektiğini belirten Füsun Yıldız, özellikle hastanede bile sigara içildiğine dair şikayetlerin kendilerinin bilgisine geldiğini söyledi.
Normal şartlara bakıldığı zaman hastane dışında sigara içilecekse belli bir mesafe uzaklıkta içilmesi gerektiğine vurgu yapan Yıldız, yatılı bölümlerde bile sigara içildiğine dair duyumlar aldıklarını vurguladı.
“Çocuklar sigaraya özeniyor”
Çevrelerinde yaşayan insanlar veya arkadaşlarının sigara içtiğini gören çocukların sigaraya özendiğini anlatan Yıldız, çocukların sırf özenti nedeniyle bile sigaraya başladığını söyledi. Yıldız, sigara içen çocukların, kendi aralarına sigara içmeyenleri almaması olayının da sigara içmeyen çocukta psikolojik baskı unsuru oluşturduğuna dikkat çekti.
Bunun dışında yetişkinlik çağında olan genç kız ve delikanlı erkeklerin sigara kullanımının kendilerine olgunluk kattığı düşüncesiyle sigaraya başladığını belirten Yıldız, “Bu gençler sigaranın kendilerine bir hava kattığını sanıyor ama yanlış düşünce içindeler” dedi.
“Sigara bütün kanserlere gebedir”
Sigaranın iştah merkezinin kapattığına dikkat çeken Füsun Yıldız, sigaranın koku ve tat alma duyularını körelttiğini, bu nedenle sigaranın kullanımını bırakan kişilerin koku ve lezzet almaya başladığını, yemek yemeye daha çok başladığını söyledi. Sigarayı bırakan kişilerin kilo almaması için spora başlaması ve sağlıklı beslenmesinin önemli olduğuna vurgu yapan Yıldız, kilonun sporla verilebileceğini fakat sigaranın açacağı sağlık sorunlarının kolay giderilemeyeceğini ifade etti.
Sigara bırakan kişilerde dakikalar içinde tansiyon ve nabız düzeldiğini, 24-48 saat içinde koku ve tat duyusunun geri gelmeye başladığını, 3 ay sonra nefes darlığının yaşanmadığını, 1 yıl sonra ise kalp krizi riski azaldığına dikkat çeken Yıldız, sigarayı bırakan bir kişinin 5-10-15 yıl arasında değişen sürede kansere yakalanma riskinin azaldığını vurguladı.
Yıldız, sigaranın bütün kanserlere gebe olduğunu anlattı.
“Sigara paranızı saklayın, başka ihtiyaca harcayın”
Sigaranın maddi açıdan da çok zararlı olduğuna dikkat çeken Yıldız, sigaraya para harcayan kişilerin harcadığı bütçeyi bir kenara koyduğunda ay sonu ciddi para saklayabileceğini söyledi. Bazı durumlarda evine et götürmekte bile zorlanan kişilerin yine de sigaraya para harcadığını belirten Yıldız, “Bu kişiler sigara almaktansa gıda ürünleri, giyim gibi şeyler almalı, almayacaksa da bir kumbaraya atıp bu parayı biriktirmeli” dedi.
Yıldız, sigaraya verilecek olan paranın bir kenara atılmasıyla birikecek olan bütçenin sigarayı bırakmada bir motivasyon unsuru olabileceğini de ifade etti.
Emete İmge: Sigarayı bırakmak istemeyen kişiler 18 yaş grubu
Evrensel Hasta Hakları Derneği Asbaşkanı Emete İmge, sigara kullanan ve bırakmak istemeyen en büyük kesimin 18 yaş grubundaki gençler olduğunu söyledi. İmge, Sağlık Bakanlığı’nın özellikle sigara bıraktırma noktasında 18 yaş grubu gençlere daha çok önem vermesi gerektiğini vurguladı.
Dumansız Ada Platformu olarak sektörün zarar etme ihtimali olan yerlerin bile kendilerine bu konuda destek verdiğini dile getiren İmge, bunların içinde Restorancılar Birliği ile Otelciler Birliği olduğuna dikkat çekti.
Özellikle ülkemizdeki üniversite kampüslerinde tütün ürünlerinin satılmaması gerektiğinin altını çizen İmge, bunun dışında üniversitelerde bulunan sağlık bölümlerinde tütünü bırakma polikliniklerinin hizmete alınması gerektiğine vurgu yaptı. Sigara içilmemesi gereken bazı yerlerde yasaklara rağmen sigara içildiğini belirten İmge, sigara içilen mekanlarda temiz hava almak isteyenlerin hakkının gasp edildiğini söyledi.
“Kapalı alanlarda sigara içenleri uyardığımızda sanki hakkını ellerinden alıyormuşçasına tepki görüyoruz, oysa ki temiz hava hakkı yenen biziz” diyen İmge, nargile içilen mekanların da bu konuda sıkıntılı yerler olduğunu vurguladı.
En çok alkol ve sigara tüketilen ülkelerden biri olan İrlanda’yı örnek gösteren İmge, İrlanda’da kapalı alanda sigara içilmesine müsaade eden işletmelere sadece para cezası kesilmediğini, aynı zamanda işletme sahibinin elinden işletme ruhsatının da alındığına dikkat çekti.
Sigarayla savaşmanın mümkün olduğuna değinen İmge, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Özellikle 2007’den beri bu Dumansız Ada Platformu olarak, sivil toplumda en kolay aktif olan platformuz. Bu alanda kamuoyu desteği var olduğuna inanıyorum. Halk bilsin ki bu konuda çok sayıda mağdur insan var, bu yüzden seslerini çıkarmaya korkmasınlar, çekinmesinler. Tepki gösterebilirler”.