Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis, Fileleftheros’un bugün devamını yayımladığı söyleşisinin enerjiyle ilgili bölümünde, İsrail’e yakın yataklarla ilgili nihai kararların 3-6 ay içerisinde verileceğini söyledi.
Gazete, doğal gaz konusunda İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun da EastMed ile ilgili ilanları olduğunu hatırlatarak Hristodulidis’e “İsrail bu tür ilanlarda bulunurken Afrodit yatağını rehin tutuyor, iş birliği yapmıyor. Bu da İsrail’in etki yaratmak istediği, aslında vermesi gerektiğinde iş birliği yapmadığı izlenimi yaratıyor” sorusunu yöneltti.
Sözlerine Afrodit-İsai yatağına özel sektörün de müdahil olduğunu hatırlatarak kararın sadece hükümetler tarafından alınmayacağına dikkat çekerek başlayan Hristodulidis, “Sayın Netanyahu ile görüşmemizde önümüzdeki üç ya da altı ayda enerji konusunda somut kararlar almak konusunda anlaştık. Kararlar elektrik bağlantısıyla ilgili de alınacak ancak daha çok doğal gaz ile ilgili” dedi, şunları söyledi:
“Hedefimiz İsrail doğal gazını Kıbrıs bölgesine getirmek”
“Hedefimiz, İsrail doğal gazını, iç tüketim ve ihracat maksadıyla Kıbrıs bölgesine getirmek. Böyle bir gelişmenin stratejik önemini İsrail de anladı. Şu anda Avrupa’da alternatif enerji güzergahları bulma konusunda var olan konjonktürü değerlendirmemiz gerekir. Beş yıl sonra bu konjonktür olmayabilir. Bunu İsrail Başbakanı da anladı. Bu nedenle üç-altı ay içerisinde İsrail’e yakın yataklarla ilgili çok somut nihai kararlar alma konusunda anlaştık. Şimdi Exxon, Eni ve Total’in müdahil olduğu yataklara giriyoruz. Bazı yataklar konusunda süratle nasıl ilerleyebileceğimizi görmek için halen ENI ve Total ile görüştüm, New York’a gittiğimde Exxon ile de görüşeceğim. Şimdi değerlendirmezsek, beş yıl sonra yaptığımız bu görüşmenin hiçbir önemi kalmaz. Avrupa konjonktürünü de dikkate alarak karar zamanı şimdidir.”
Hristodulidis, “Afrodit meselesi de çözülecek mi” sorusuna karşılık, “Evet o konuda yıl sonuna kadar sonuç alacağımızı düşünüyorum” cevabını verdi. Gazetenin “çözülmezse?” sorusuna karşılık "Anlaşma olmazsa, sonraki adımın ne olacağına, nasıl çözüleceğine dair mekanizmamız var” cevabını verdi.
"Mısır İİT örneğindeki gibi zor zamanlarımızda yanımızda oldu, kadro dışı bırakmayız”
Mısır’ın kadro dışı mı bırakıldığı sorusuna ise Hristodulidis, “Hayır. Mısır enerji iş birliğini başlattığımız ilk ülkedir, bölgedeki istikrar bacağıdır ve İslam İşbirliği Teşkilatı örneğinde olduğu gibi Kıbrıs Cumhuriyeti’nin zor zamanlarında 'varım' demiştir. Mısır, stratejik önemde ortaktır ve hiçbir şekilde planlarımızın ve projelerimizin dışında değildir. Hedefimiz, bütün bölge ülkeleriyle iş birliği olmasıdır” dedi. Gazetenin, doğal gazın Güney Kıbrıs’a gitmesini istediğini hatırlatması üzerine Hristodulidis, “Bu, bir miktar doğal gazın Mısır’a gidemeyeceği anlamına gelmiyor. Mısır seçeneğini hiçbir şekilde dışlamıyoruz" ifadesini kullandı.
“EastMed dışındaki seçenekler arasında Türkiye’ye boru hattı yok”
Gazete, “Peki, İsrail dışında herkesin zor gördüğü EastMed deniz altı boru hattı?” sorusu üzerine sözlerine “Kıbrıs Cumhuriyeti olarak bütün seçeneklerin olgunlaşmasını bekledik, doğru da yaptık. Seçeneklerden biri de EsatMed’dir. Diğer seçenekler Kıbrıs, Mısır, İsrail’dir” diyerek başlayan Hristodulidis, şöyle devam etti:
“Üzerinde çalışmadığımız tek seçenek, herhangi bir alerjimiz olduğundan değil, olgular nedeniyle çalışılamayacak olan Türkiye seçeneğidir. İşgal olduğu sürece böyle bir şey, yani Kıbrıs’tan Türkiye’ye boru hattı düşünülemez. Olası bütün seçenekleri olgunlaştırdık, anlaşma prosedürlerine ilerledik ve sonra kararları belirleyici öneme sahip olan özel sektör geldi. EastMed’le ilgili bacaklardan biri olan, doğal gazın İsrail’den boru hattı ile Kıbrıs’a getirilmesini, Kıbrıs’ta olduğu sırada Sayın Netanyahu’yla görüştük. Günün sonunda alınacak karar, ekonomik olgular zemininde de olacak.”
Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis, elektrik konusu sorulduğunda, bu konunun İsrail’i çok ilgilendirdiğini, şu anda öncelikle Güney Kıbrıs ve Girit arasında elektrik bağlantısı kurulmasına odaklandıklarını belirterek “Kıbrıs Cumhuriyeti için stratejik önemde bir projedir. Elektrik, enerji vb. konusunda izole kalmış tek AB üyesiyiz. İhaleye çıktık ve karar almak için kuruluştan değerlendirme bekliyoruz. Projenin jeostratejik önemi yadsınamaz, keza AB’nin Ortak İlgi projelerine dahil edildi. Bunu, Yunan Başbakanı ile yaptığımız ikili görüşmelerde teferruatıyla ele aldık. Yunanistan’ın da desteklediği bir projedir” dedi.
“Netanyahu’nun istediği bilgileri yakında göndereceğiz”
Beklenen incelemenin, projenin menfaatlerine olmadığını göstermesi halinde ne olacağı sorulduğunda “O zaman halen aklımızda olan başka seçenekleri inceleyeceğiz” diyen Hristodulidis, İsrail Başbakanı ile görüşmesinde İsraillilerin KKTC’ye yatırımları konusunu da görüşüp görüşmedikleri sorusuna şu cevabı verdi:
“Tabii ki görüştük. Buna dair iki nokta var: Kıbrıs Cumhuriyeti olarak işgal bölgelerinden taşınmaz satın alımlarıyla ilgili Hukuk Dairesi ile birlikte çalıştığımız ve yakında açıklayacağımız hukuki önlemler var. İkincisi de İsrail Başbakanı’nın, İsrail vatandaşlarına yönelik işgal bölgelerinden taşınmaz satın almanın yasa dışı olduğu argümanını güçlendirmek için istediği bazı bilgileri önümüzdeki kısa dönemde vereceğiz.”