Hayvan üreticileri ve yetiştiricileri, Toprak Ürünleri Kurumu’ndan aldıkları yerli arpanın kirli oluşu nedeni ile büyük zarara uğradıklarını kaydederek, yaşadıkları mağduriyeti anlattı.
Üreticileri, ithal arpanın gelmemesi nedeni ile yerli arpa aldıkların ve TÜK’ün ambarlarındaki bu arpanın taş, toprak ve toz dolu olduğunu, arpanın küflendiğini söyleyerek, hayvanlara yedirdikleri bu arpa sebebiyle hayvanların düşük yaptığın, bazı hayvanların zehirlenerek öldüğünü iddia etti.
BAGIMSIZ Gazete’ye konuşan Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, ülkede şu an üreticiye verilen arpanın çok kötü durumda olduğunu ve üreticinin tepkisinin günden güne büyüdüğünü vurguladı.
Söz konusu arpanın verim değeri düşük, toz toprak ve taş içerisinde olduğuna vurgu yapan Naimoğulları, arpaların bile çürümüş durumda olduğunu kaydetti.
Naimoğulları, kirli arpanın hayvanların düşük yapmasına sebebiyet verdiğine, hayvanların zehirlenmesine, isal olmasına yol açtığına dikkat çekti.
Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK) Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Uzun, iddiaların doğru olmadığını söyleyerek, hem ithal arpa, hem de yerli arpanın ambarlarında mevcut olduğunu ithal ve yerli arpayı karıştırarak üreticiye verdiklerini kaydetti.
Naimoğulları: Üreticinin tepkisinin günden güne büyüyor
Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, hayvancıya faiz destekli yemlik arpa verilmesinin onaylandığını fakat verilecek arpanın ithalinin henüz gerçekleşmediğini belirterek, hayvan üreticisinin yaşadığı mağduriyetten bahsetti.
Naimoğulları, ülkede şu an üreticiye verilen arpanın çok kötü durumda olduğunu belirtti.
Şu an Toprak Ürünleri Kurumu’nun hayvan üreticilerine verdiği arpanın ithal arpa olmadığını, daha önce çiftçiden alınan ve iyi korunamayan yerli arpa olduğunu söyleyen Naimoğulları, söz konusu arpanın hayvanların düşük yapmasına sebebiyet verdiğine, hayvanların zehirlenmesine, ishal olmasına yol açtığına dikkat çekti.
Naimoğulları, ithal arpanın henüz gelmediğinin altını çizerek, yedirilen yerli arpanın içler acısı olduğunu söyledi.
Söz konusu arpanın verim değeri düşük, toz toprak ve taş içerisinde olduğuna vurgu yapan Naimoğulları, arpaların çürümüş durumda olduğunu kaydetti. Mevcut yerli arpanın hiç değilse ithal arpayla karıştırılarak üreticiye verilmesi gerektiğine işaret eden Naimoğulları, şu an üreticiye verilen arpanın, daha önce Geçitkale’ye döküldüğünü, yağmur yediğini, üzerinin örtüldüğünü, sonra yeniden üzerinin açıldığını ve arpada büyük sıkıntı olduğunu söyledi.
Naimoğulları, küçükbaş hayvancıya halen onaylanan faiz destekli arpadan verilmediğine dikkat çekti.
“Maliyetler arttı, çiğ süt fiyatı aynı kaldı”
Naimoğulları, yem maliyetlerinde ciddi artış olduğunu, tüm hammadde fiyatlarına yüzde 20 zam geldiğini kaydetti.
Yem fiyatına ve hammadde fiyatlarına zam gelmesine rağmen çiğ süt fiyatında 6 aydır değişiklik olmadığını vurgulayan Naimoğulları, çiğ süt fiyatının yeniden gözden geçirilerek, yem ve hammadde fiyatına göre güncellenmesi gerektiğini belirtti. Naimoğulları, 2024 bütçesinde tarıma ayrılan bütçenin artırıldığına işaret ederek, hayvancılığa yapılacak desteğin ortaya konmadığını söyledi.
Naimoğulları, bu hafta içerisinde Tarım Bakanı ile görüşüp sorunları ortaya koyacaklarını vurgulayarak, basına gereken açıklamayı yapacağını ifade etti.
Uzun: İddialar asılsız
Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK) Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Uzun, hayvan üreticilerinin iddialarının doğru olmadığını söyleyerek, hem ithal arpa, hem de yerli arpanın ambarlarında mevcut olduğunu ithal ve yerli arpayı karıştırarak üreticiye verdiklerini kaydetti.
Uzun, hayvan üreticilerinin “protein değeri düşük ve süt verimini düşürüyor” diye yerli arpayı almak istemediklerine dikkat çekerek, yerli arpayı da hayvancılar için aldıklarını ifade etti.
“Eğer yerli arpa işe yaramazsa hayvan üreticilerinin bize bu arpayı aldırmaması gerek” diyen Uzun, yerli üretim ambarda dururken her zaman ithal arpa veremeyeceklerini belirtti.
Uzun, iddia edildiği gibi arpanın dışarda kalmadığını ve yağmur yemediğini söyleyerek, arpanın ambar sorumlularının gözetimine alındığını, arpanın özellikle rengi bozulmuş ve çürük olmamasına da dikkat edildiğini kaydetti.
“Kirli arpa hiç alınmadı” diyen Uzun, hem hayvancılık, hem çiftçilik yapan kişilerinde arpalarını TÜK’e verdiğini ve ithal arpa almak istediklerini anlattı. İthal arpanın protein değerinin yüksek olduğuna dikkat çeken Uzun, bu nedenle tercih nedeni olduğunu vurguladı.
Uzun, ithal arpa için ihaleye çıktıklarını ve 40 bin ton arpa bağladıklarını bir hafta 10 gün içerisinde arpanın geleceğini belirterek, ithal arpa gelene kadar hayvancılara yetecek miktarda stokları olduğunu ifade etti.
Hayvan üreticileri ne dedi?
Hasan Ataçlı (Gaziköy): Sütte günlük 50 litre civarında bir kaybım var
“Ülkede çok ciddi bir tohumluk arpa sıkıntısı var. Bu nedenle bu yıl tarlaların birçoğuna buğday, vigo veya yan ürünler ekilecek. Şu an başka bir sıkıntımız da Toprak Ürünleri Kurumu’nun üreticiye sağlamış olduğu ürünlerin Türkiye’den gelen tohumlukla aynı fiyatta olmasıdır. Bugün toprak ürünlerinden aldığımız buğday tohumunun kilosuna 15 TL, Türkiye’den getirilen sertifikalı buğday tohumunun kilosuna ise 4 TL devlet desteği dışında 16 TL’dir. Bunun yanında hayvancının mihenk taşı olan arpa henüz ülkeye gelmedi. Bugün TÜK’den alınan arpada da çok büyük sıkıntılar var. Mevcut arpa kalite olarak çok kötü ve tamamen toprak içinde. Arpa kırma makinesine koyduğumuz zaman ortalığı toz duman kaplıyor. Söz konusu bu arpa nedeni ile hayvanlarımdan aldığım süt ciddi oranda düştü. Şu anda sütte günlük 50 litre civarında bir kaybım oluştu. Bu arpayı hayvanlara ağırlıklı yedirdiğimizde ise hayvanın metabolizması bozuluyor, düşük yapıyor ve hasta oluyor.”
Serkan Vuruşkan (Erdemli): Çamur gibi, simsiyah, yağmur yemiş bir arpa
“Toprak Ürünleri Kurumu’ndan verilen arpa çamur gibi, simsiyah, yağmur yemiş bir arpa. Buna bağlı olarak toksin oranı yüksek olan bu arpa sebebiyle hayvanlarımız düşük yapmaya ve zehirlenmeye başladı. Söz konusu arpa yağmurda ıslandıktan sonra, güneşte ısınıp, tekrar soğumuş rezil bir arpa. Yerli arpayı ithal arpa ile aynı fiyata alıyoruz, üstelik bu arpayı yedirdiğimiz için hayvanların sütü geriliyor ve refahı düşüyor. Hayvanlar arpa iyi olmadığı için 20 kilo yiyecekse, 10 kilo yiyor, böyle olunca da karın ağrısı, metabolizma sorunlar yaşıyor, uyku düzeni bozuluyor”
Menteş Devren (Yiğitler): İlk kez bu kadar düşük yapan ve ölen hayvanım oldu
“Kaç yıldır hayvancılık yapıyorum ilk kez bu kadar düşük yapan hayvanım ve ölen ineklerim oldu. Bize verilen arpa kesinlikle arpa değil pisliktir. 2 ineğim öldü ve biri 8 aylık gebeydi, dün yine bir düşük yaşadık. Düşük yapanı sigortaya bildirdim ve onlarda daha gelip görmedi. Almak zorunda bırakıldığımız arpanın içerisinde taş, toprak, toz, küf her şey var.”
Kamil Şenocaklı (Erdemli): Yem makinelerimiz kirli arpadan dolayı zarar gördü
“TÜK’den satın aldığımız taşlı ve topraklı arpa nedeni ile yem makinelerimizde arızalar oluştu, zararlar gördü. Öte yandan birçok hayvan üretici arkadaşımızın da hayvanlarında düşükler meydana geldi. Bir hafta, on gün içerisinde ithal arpanın geleceği yönünde bilgi aldık, umarım en erken zamanda gelirde üreticide bu mağduriyetten kurtulur.”
Hüseyin Ballı (Paşaköy): Mağduriyetimiz, sıkıntımız büyük
“Hayvancıya verilen pis arpa nedeni ile 2 düvem doğumuna bir hafta kala düşük yaptı. Yine arpa sebebi ile zehirlenen bir düvem, 5 kuzum bugünde 2 koyunum öldü. Satın aldığımız arpanın rengi bile simsiyah, taşlı, topraklı, yağmur altında kalmış, ıslanmış ve kurumuş. Bu ciddi zararların yanında bütün yem makinelerimiz taş doldu, arızalandı. Tarım sigortası ise 6 aylığın altındaki düşüğü de ödemiyor. Mağduriyetimiz, sıkıntımız büyük.”
Hüseyin Gürtay (Vadili): Toprak mı aldım, arpamı aldım belli değil
“Haspolat’taki TÜK ambarından 85 bin TL ödeyerek arpa aldım. Arpa mı aldım toprak mı aldım belli değil. Daha önce ithal arpa ile yerliyi karıştırarak verirlerdi, ama bugün ithal arpa kalmadığı için yerli arpa almak zorunda kaldım. Söz konusu arpayı hayvanlarımıza verdiğimizde düşükler yaşanıyor. Normal zamanda 2 ton süt veririm, taş ve toprak dolu yerli arpadan dolayı 3 gün sonra verdiğim süt bin 800 tona düşecek. Bu arpayı eşek bile yemezken, inek yiyip süt hiç vermez. Hayvancı bu durum karşısında büyük zararlara ve mağduriyete uğruyor. Sıkıntı büyük şu an yerli arpanın da bittiği duyumunu aldım, 1 hafta 10 gün sonra yeniden arpa almak zorundayım, ithal arpa gelmezse yaşanacak mağduriyet de büyük olacak.”