Ülkemizde deniz kirliliğinden yasa dışı çöplük alanlara, plastik atıklardan orman yangınlarına kadar birçok çevre felaketi yaşanırken, kömür ithalatı noktasında yaşanan gelişme çevrenin korunmasına yönelik umut aşıladı.
Avrupa Birliği finansmanı ile Çevre Koruma Dairesi bünyesinde kurulan “Hava ve Yakıt Kalitesi Laboratuvarı”, ülkeye ithal edilmek istenilen kömürleri belli standartlara göre analiz edip bu incelemelerin ardından onaylamaya başladı.
Hatırlanacağı üzere geçmiş dönemlerde ülkeye ithal edilen kömürler için yurt dışından temin edilmiş sertifikalara göre hareket ediliyor ancak bu sertifikaların güvenirliği denetlenemiyordu.
Bu uygulama kapsamında temmuz ayı içerisinde 4, ağustos ayında ise 2 firmanın kömürlerinin standart dışı olduğu tespit edilerek ülkeye sokulmadı.
BAĞIMSIZ GAZETE’ye konuşan Çevre Koruma Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı, bu laboratuvarın ülkede ilk olduğunu belirterek, halkın kebap kültürünü sağlıklı bir şekilde yürütebilmesi için zararsız kömürler kullanmasını amaçladıklarını anlattı.
Çevre Koruma Dairesi’ne bağlı Uzman Biyolog Meral Kızılkanat, hem kömürlerin hem hava kalitesinin iki ayrı laboratuvarda inceleneceğini söylerken; Çevre Mühendisi Tolga Baki ise Hava Kalitesi Laboratuvarı’nda şimdiye kadar sadece toz miktarının belirlendiğini artık tozun içeriğinin de inceleneceğini vurguladı.
Biyolog Hasan Sarpten ise bu uygulamanın olumlu bir gelişme olduğunu ve hem çevre hem halk sağlığı için büyük önem taşıdığını vurgulayarak, bunun gibi gelişmelerin artış göstermesi temennisinde bulundu.
Aktolgalı: Ülkedeki ilk laboratuvar
Çevre Koruma Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı, “Hava ve Yakıt Kalitesi Laboratuvarı”nın ülkedeki ilk laboratuvar olduğunu belirterek, kömür ithalatının yıllarca sertifikaya göre verildiğini kaydetti.
Aktolgalı, Laboratuvarın AB standartlarına göre kurulduğunu dile getirerek, amacın halka daha kaliteli ve sağlıklı kömür ulaştırmak, halkın kebap kültürünün sağlıklı bir şekilde yürütülmesini sağlamak olduğunu vurguladı.
Şimdiye kadar 4 konteyner ürünün yapılan incelemelerin ardından onaylanmadığına işaret eden Aktolgalı, ayda yaklaşık 150 – 200 ton kömür geldiğini ve bunların incelemeden geçtiğinin altını çizdi.
Kızılkanat: Hava ve kömürler ayrı incelenecek
Çevre Koruma Dairesi’ne bağlı Uzman Biyolog Meral Kızılkanat, “Hava ve Yakıt Kalitesi Laboratuvarı”nda havanın ve kömürlerin incelenmesi için iki ayrı laboratuvarın bulunduğunu belirtti.
Kızılkanat, Çevre Koruma Dairesi’ne bağlı istasyonlardaki filtrelerden analiz yapılacağını ve havadaki metallerin yüzde kaç oranında zararlı olduğunun tespit edileceğini dile getirerek, Yakıt Kalitesi Laboratuvarı’nda ise kömürlerin standartlara uygun olup olmadığının incelendiğini söyledi.
Kızılkanat, AB projesi kapsamında oluşturulan bu laboratuvarların ülkede bir ilk olduğuna işaret ederek, Laboratuvar’ın iş sağlığı ve güvenliğine uygun olarak tasarlandığının altını çizdi.
Baki: Hava kalitesi incelenecek
Çevre Koruma Dairesi’ne bağlı Çevre Mühendisi Tolga Baki, Hava Kalitesi Laboratuvarı için portatif cihazların bulunduğunu belirterek, bu cihazlarda filtrelerin olduğunu kaydetti.
Bu cihazlarla havadaki tozların toplanacağını ve havanın analiz edileceğini dile getiren Tolga, bu Laboratuvar’daki çalışmaların personeller eğitimden geçtikten sonra başlayacağını ifade etti.
Tolga, geçmiş dönemlerde Çevre Koruma Dairesi’ne ait istasyonlar vasıtasıyla sadece havadaki toz miktarının tespit edilebildiğini anımsatarak, bu Laboratuvar’la birlikte artık tozun içeriğinin de inceleneceğini vurguladı.
Sarpten: Olumlu bir gelişme
Biyolog Hasan Sarpten, geçmişte ülkedeki kömür ihtiyacının ülkedeki “gamini” adı verilen kömür ocaklarından sağlandığını belirterek, yasa dışı olmasına ve insan ile çevre sağlığına zarar vermesine rağmen bunun devam ettiğini anımsattı.
Süreç içerisinde bu kömür ocaklarının kapatılmasının gündeme geldiğini hatırlatan Sarpten, daha sonra yurt dışından kömür ithal edilmeye başlandığını anlattı.
Sarpten, kömür ithaliyle ilgili bir analiz laboratuvarının kurulmasının olumlu bir gelişme olduğunu dile getirerek, yapılan analizler sonucunda olumsuz değerler taşıyan kömürlere ithal izninin verilmediğini ifade etti.
Birkaç ürünün standartlara uygun olmadığı için geri gönderildiğine işaret eden Sarpten, bunun gibi olumlu gelişmelerin artarak devam etmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Sarpten, insan, çevre ve halk sağlığının korunması için bu adımların önemli olduğunu söyledi.
Ülkede geçmiş dönemlerde faaliyette olan kömür ocaklarının çevre ve halk sağlığı açısından sıkıntı yarattığını anımsatan Sarpten, kansere yol açıcı etkilerinin olduğunu hatırlattı.
Sarpten, bu noktada insanların alıp evinde mangal yaparken kullandığı kömürlerin de doğrudan kanserojen etkisinin olduğu üzerinde durarak, ülkede çokça tüketilen bu mangal kömürlerinin sağlıklı olmasının büyük önem taşıdığının altını çizdi.
Ana kirletici olan elektrik santrallerinden ve yanan çöplüklerden yayılan kimyasallara işaret eden Sarpten, bu çevre sorunlarının da çözüme kavuşturulması gerektiğine dikkat çekti.
Sarpten, Laboratuvar kurulmadan önce kömür ithali yapılırken yurt dışından alınan sertifikalarla ithalat yapıldığını belirterek, bu sertifikaların güvenirliğinin ise kontrol edilemediğini kaydetti.
Laboratuvarın kurulmasıyla devletin denetim mekanizmasının devreye girdiğini dile getiren Sarpten, bazı ürünlerin ülkeye sokulmadan geri gönderilmesinin güven verici olduğunu ifade etti.
Çevre Koruma Dairesi,
6 firmaya onay vermemişti
Çevre Koruma Dairesi tarafından yapılan açıklamada Dairenin 18/2012 sayılı Çevre Yasası’nın 28(7) maddesi uyarınca mangal kömürleri dahil olmak üzere ülkeye ithal edilen yakıtlarla ilgili uygunluk onayı verildiği belirtilirken, Çevre Koruma Dairesinin olumlu görüşü olmadan, ülkeye yakıt ithal edilmesinin yasak olduğu kaydedildi.
Çevre Koruma Dairesinin bu görüşünü, ulusal veya uluslararası ölçütler çerçevesinde verdiğinin dile getirildiği açıklamada, Dairenin ülkeye uluslararası kriterlere ve standartlara sahip yakıtların girmesini sağlayarak çevre ve insan sağlığını korumayı amaçladığı ifade edildi.
Açıklamada standartları sağlamayan sanayi kömürlerinden kaynaklanan hava kirleticileri solunum yoluyla alınarak insan sağlığına zarar verdiğine işaret edilirken, aynı şekilde standartları sağlamayan mangal kömürlerinin pişirilen besinler üzerinde olumsuz etki yaparak insan sağlığına zarar verebildiği vurgulandı.
Avrupa Birliği finansmanı ile Çevre Koruma Dairesi bünyesinde Hava ve Yakıt Kalitesi Laboratuvarının kurulduğuna dikkat çekilen açıklamada, Laboratuvarda yapılan işlemler şöyle sıralandı:
“Bu laboratuvarda;
1-Sanayide kullanılmak üzere ithal edilen taş kömürü, linyit kömürü gibi kömürlerde kükürt içeriği analizi, kükürt içeriğinin yüzde 1’den az olması gerekmektedir. Analiz sonuçları bu sınır değere göre değerlendirilmektedir.
2-Elektrik Santralları için Ülkeye ithal edilen fuel oil için kükürt içeriği analizi. Kükürt içeriğinin yüzde 1’den az olması gerekmektedir. Analiz sonuçları bu sınır değere göre değerlendirilmektedir.
3-Ülkeye ithal edilen mangal kömürü / kömür briketi’nde Sabit Karbon, Nem ve Kül analizleri sonuçları TSE standartlarına göre değerlendirilmektedir.
Söz konusu laboratuvar katı ve sıvı yakıt analizleri ile hava kalitesi çevre analizleri yapan ülkemizdeki ilk ve tek laboratuvar olma özelliğine sahiptir.
Çevre Koruma Dairesi bugüne kadar ithalatçıların sundukları analiz raporlarına dayanarak ithal uygunluk görüşü vermekte idi. Laboratuvarın devreye girmesi ile Temmuz 2023 tarihinden itibaren ithalatçıların ürünlerinden ülkeye giriş yaptıkları gümrük kapılarından Daire tarafından alınan numuneler analiz edilmekte ve analiz sonuçları uygun olan yakıtların ülkeye girmesine izin verilmektedir.
Laboratuvarda yapılan analizler düzenli periyotlar ile Türkiye’deki akredite laboratuvarlarda da paralel analizler yaptırılarak analizlerin doğruluğu teyit ettirilmektedir. Bu şekilde Çevre Koruma Dairesi bünyesindeki laboratuvarda yapılan analizlerin güvenirliliği sağlanmış olmaktadır.
Yakıt kalitesi laboratuvarının devreye girmesi sonrası bugüne kadar ülkeye ithal edilmek istenen yakıtlardan alınan numunelerden yapılan analizlerden ilgili standartları sağlamayan üç ithalatçıya ait mangal kömürlerinin ülkeye girmesine onay verilmemiştir.”
Çevre Koruma Dairesi, 6 ithalatçıya ait mangal kömürünün ülkeye girişine TSE standartlarını sağlamadığı gerekçesiyle onay vermediğini açıkladı.