Ahmet UÇAR
Devlete bağlı özel eğitim okullarındaki rehabilitasyon hizmetleri yetersiz kalırken, bu hizmetleri veren özel kuruluşların ücretlerinin yüksek olması ailelere sıkıntı yaşatıyor.
Hayat pahalılığı karşısında ay sonunu zor getiren aileler, rehabilitasyon hizmetlerinin ücretlerini ödemekte de zorluk yaşarken, engelli bireyler de fırsat eşitsizliğiyle karşı karşıya kalıyor.
Konuyla ilgili BAĞIMSIZ GAZETE’ye konuşan KKTC Engelliler Dayanışma Derneği Başkanı Ömer Suay, ülkede rehabilitasyon hizmeti veren kuruluşların çok sayıda olmasının devletin buradaki eksikliğinin bir sonucu olduğunu dile getirerek, Sosyal Hizmetler Dairesi’ne bağlı kurumların ise yetersiz olduğunu vurguladı.
Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı Günay Kibrit ise Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel eğitim okullarında özel eğitim verildiğini ancak rehabilitasyonun söz konusu olmadığını söyleyerek, Meclis’ten geçen Özel Eğitim Yasası altındaki tüzüklerinin hayat bulmasıyla bu sorunların çözüme ulaşabileceğinin altını çizdi.
Suay: Rehabilitasyon hizmetleri yeterli değil
KKTC Engelliler Dayanışma Derneği Başkanı Ömer Suay, özel eğitim konusunda çok sayıda özel ve devlet kurumlarının bulunduğunu belirterek, çocuklara özel eğitim desteğini sağlayabilecek, hayatlarına dokunup geri kalan hayatlarını olumlu bir şekilde etkileyebilecek kurum sayısının az olmadığını kaydetti.
Suay, çocukların tümüne katkı sağlama noktasında yetersiz kalındığını dile getirerek, çok sayıda özel kurumun bulunduğunu ancak bunların aileleri ekonomik olarak zorladığını ifade etti. Engellilerin ülkede zaten var olan ekonomik zorluklarla mücadele etmek zorunda kaldığına işaret eden Suay, ailelerin özel kurumlardaki rehabilitasyon ücretlerini ne kadar karşılayabildiğinin soru işareti olduğunu söyledi.
Suay, özel eğitim konusunun yeterliliği ve ücretinin ne kadar karşılanabildiği meselesinin ortaya çıktığına işaret ederek, bu konuda devletin desteğinin yeterli olmadığının altını çizdi.
Sosyal Hizmetler Dairesi’ne bağlı hizmet veren özel eğitim kurumlarının bulunduğunu ama sayılarının yeterli olmadığını anlatan Suay, şöyle devam etti:
“Özel eğitim ve rehabilitasyon kavramları ilk bakışta aynı noktada konumlandırılabilecek gibi gelse de rehabilitasyon hem kişisel gelişim hem adaptasyon hem de gündelik hayatta yaşama dair her meseleyi içeren noktaları ele alır”.
Özel eğitim ile rehabilitasyonun tam anlamıyla bağdaştırılamayacağını belirten Suay, bu nedenle rehabilitasyonun yeterli olduğunu söylemenin mümkün olmadığını kaydetti. Suay, devlete ait kurumlarda ciddi yoğunluk ve yığılma olduğunu; özel kurumların ücretinin ise yüksek fiyatlara çıktığını yineledi.
EVKAF’ın (Kıbrıs Vakıflar İdaresi) aylık ortalama 100 civarında çocuğun özel eğitim ihtiyacını karşıladığını dile getiren Suay, rehabilitasyonun eğitimden sanata, spordan sosyal faaliyetlere kadar birçok alanı kapsadığını ifade etti.
Suay, rehabilitasyon hizmetleriyle engelli bireyle temel eğitim, adaptasyon ve iletişim alanlarında destek olunduğunu bildirdi.
Özel kurumların ülkede bu kadar çok olmasının devletin bu konudaki eksikliğinden kaynaklandığına işaret eden Suay, Özel Eğitim Yasası’nın uygulama noktasındaki takibinin bu sürece nefes aldıracağı değerlendirmesinde bulundu.
Suay, engelli bireylerin hayatının geriye kalanının tümünde diğer bireyler gibi bağımsız bir şekilde hareket edebilmesi için özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinin büyük önem taşıdığını belirterek, bunun eksikliğinin tamamen ailesine bağımlı veya birisinin desteğine ihtiyaç duyan bireyler yetiştirilmesine neden olduğunu kaydetti.
Suay, erken rehabilite edilen bir engelli bireyin hayatının büyük bölümünde bağımsız bir şekilde yaşayabildiğini vurguladı.
Kibrit: Özel Eğitim Yasası altındaki tüzükler hayata geçirilmeli
Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı Günay Kibrit, çocuklara eğitim veren Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 7 özel eğitim okulunun bulunduğunu belirterek, buralarda bir şekilde özel eğitim verilmeye çalışıldığını ancak rehabilitasyonun ise farklı bir şey olduğunu kaydetti.
Kibrit, rehabilitasyonun çocukların veya kaza sonucu tekerlekli sandalyeye bağımlı olan insanların yeni yaşantılarına nasıl uyum sağlayacakları noktasında olduğunu dile getirerek, rehabilitasyon hizmetlerinin fizyoterapistler tarafından verilmekte olduğunu ancak bunun devlete bağlı özel eğitim okullarında bulunmadığını ifade etti.
Engelli bireylerin rehabilitasyon ile yeni hayata uyum sağlamasında büyük önem taşıdığına işaret eden Kibrit, bu sürecin çok önemli olduğunu ve bunun için Dernek olarak fizyoterapi hizmetleri verdiğini ancak okullardaki olayın çok farklı olduğunu söyledi.
Kibrit, okullarda ergoterapi gibi kalem ve kaşıkların tutulmasıyla ilgili rehabilitasyon hizmetlerinin bulunduğuna dikkat çekerek, şöyle devam etti:
“Bunların multi disipliner olarak yapılması çok önemlidir. Fizik tedavicisi, psikologu, özel eğitim öğretmeni, ergo terapisti, dil terapisti… Çocuklarımız bunların hepsinin bir arada yer aldığı bir sistemde hem eğitim hem de rehabilitasyon alabilir. Birinin eksik olduğu yerde ne yazık ki eğitim veya rehabilitasyon hizmeti alıyorlar diyemeyiz.
Özel kuruluşlar olan özel eğitim kurumlarında rehabilitasyon hizmetlerinin sunulduğunu ancak bunların ücretinin çok yüksek olduğunu vurgulayan Kibrit, bu durumun aileleri etkilemekte olduğunun altını çizdi.
Kibrit, Özel Eğitim Yasası’nın geçtiğini ve bu Yasa’nın içerisinde bunların hepsinin bulunduğunu belirterek, bu eğitimlerin verilebilmesi için tüzüklerin acilen oluşturulması gerektiğini kaydetti.