Bakanlar Kurulu’nun tüzük değişikliğiyle yabancıların KKTC’den aldıkları taşınmaz mallar için ödediği tapu harcının yüzden 6’dan yüzde 12’ye çıkarılması ekonomistlere göre “bütçeye mali yük”. Ekonomist Saydam, tüzükle vergi düzenlemesi konusundaki yanlışa da dikkat çekti

Ceren ÖZBİL Bakanlar Kurulu’nun Tapu ve Kadastro Dairesi (Harçlar ve Ücretler) Tüzüğü’nde değişikliğe giderek, yabancıların KKTC’den aldıkları taşınmaz mallar için ödediği tapu harcının yüzden 6’dan yüzde 12’ye çıkarılmasına tepkiler sürüyor. Sektör temsilcileri, harç ve vergilerin ortaya çıkardığı rakamlarla artık ülkemiz insanının konut almasının neredeyse imkânsız hale geldiğini ayrıca ülkemizden taşınmaz mal alan birçok yabancı uyruklunun da artan maliyet nedeniyle satış sözleşmelerini iptal ettirmeye başladığını belirtiyor. Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur, ev satışlarında yabancı ile yerli ayrımı yapılmaya çalışıldığını ifade ederek bu düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğunu, avukatlarıyla birlikte gerekli incelemeleri başlattıklarını söyledi. Söz konusu karara bir tepki de ekonomist Göksel Saydam’dan geldi. Saydam, “Tüzükle vergi konulamaz. Anayasa’ya göre, mali yük yasa ile getirilir” dedi. Saydam: Tüzükle vergi konulamaz Vergi Dairesi eski Müdürü, Ekonomist Göksel Saydam, tapu harçlarıyla ilgili yapılan tüzük değişikliğini değerlendirdi. Niyetin doğru, ancak metodun yanlış olduğunu kaydeden Saydam, Anayasa’ya göre de; mali yükün yasa ile getirilmesi gerektiğini söyledi. Göksel Saydam, tapu harçlarıyla ilgili tüzüğün yasal olarak gerektiği gibi yapılmadığını belirtti. Saydam, Anayasa’da tüzük yapmanın bir kuralı olduğunu ifade ederek Anayasa’da yasa koyucunun alt ve üst limitleri belirleyip, her yıl yapılacak artışların da ona göre ayarlaması gerektiğinin ifade edildiğini söyledi. Tüzükle vergi konulamayacağını vurgulayan Saydam, bu alınacak ekstra yüzde 6’nın bir kısmının Taşınmaz Mal Komisyonu’na bir kısmının da sosyal konut yapımı için oluşturulacak fona aktarılacağını belirtti. “Bütçe disiplinine aykırı” Saydam, söz konusu kararın, maaşlardan kesinti yapılması için yasa gücünde kararname yayımlanması durumuna benzediğini belirterek mahkemeye taşınması durumunda benzer adımlar atılacağını düşündüğünü belirtti. Göksel Saydam, bunun ayrıca bütçe disiplinine aykırı olduğunu ifade ederek “bunu hangi kaleme ekleyecekler” diye sordu. Bu kesintinin bir nevi mali yük olduğundan söz eden Saydam, mali yükün Anayasa’ya göre yasa ile getirilmesi gerektiğini belirtti. Saydam, bunun tüzük ile yapılamayacağını yineledi ve “ben olsam TMK’ya katkı fonu diye bir fon oluştururum, bunun bir yönetim kurulu olur, ayrı hesabı tutulur ve bu denetlenip, dökümü sunulur” dedi. Gürcafer: Bu karar ekonomiye olumsuz yansır Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği Başkanı Cafer Gürcafer, yabancıların tapu harcının yüzde 10’a çıkarılıp, bunun yüzde 5’inin de doğrudan sosyal konut edinme fonuna gitmesi yönünde hükümetle görüşmeleri olduğunu belirtti. Halkın ev sahibi olabilmesine yardımcı olunması için bu öneriye sıcak baktıklarını ifade eden Gürcafer, tüzüğün bilgileri dışında değiştirildiğini, yabancıların tapu harcının yüzde 12’ye yükseltilip, depremzedelere ve Taşınmaz Mal Komisyonu’na katkı ayrıldığını ifade etti. Bunun doğru olmadığını söyleyen Gürcafer, “Toplum seve seve depremzedelere katkı yapmaya devam edecektir ancak bu tüzük değişikliğiyle olmamalıydı. Tapu harçlarıyla ilgili tüzük değişikliğinin ekonomiye olumsuz etkileri olacağı endişesindeyiz. Acele acele ve çok fazla araştırılmadan alınan bir karar” dedi. Gürcafer, gerek depremzedelere gerekse de TMK’ya kaynak ayrılmasıyla ilgili çok daha farklı ve adil düzenlemeler yapılabileceğini ifade ederek “Bunların çalışmalarını da yaptık. Ancak devlet bu noktada araştırma istemeyen, çaba istemeyen bir yol seçti. Düzeltilmesi için girişim başlattık. Hem Başbakan ile hem de İçişleri Bakanı ile görüşüp bunu düzeltmeye çalışacağız” şeklinde konuştu. Sungur: Anayasa’ya uygunluğunu inceliyoruz Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur, tüzüğün ülke yasalarıyla uygun bir mantıkta yapılmadığını söyledi. Sungur, asgari ücret belirlenirken de “yerliye daha yüksek asgari ücret verilmesi” önerisi sunduklarını ve bunun insan haklarına aykırı bulunduğunu belirtti. Ev satışlarında yabancı ile yerli ayrımı yapılmaya çalışıldığını ifade eden Sungur, buna anlam veremediklerini kaydetti.  Bu konuda Anayasa’ya aykırı olduğu yönünde şüpheleri olduğunu kaydeden Sungur, avukatlarıyla birlikte gerekli incelemeleri başlattıklarını belirtti. Hasan Sungur yapılan uygulamanın Anayasa’ya aykırı olduğunun tespit edilmesi durumunda konuyu önce bakanlarla görüşüp, sorunun çözülmemesi durumunda da Anayasa Mahkemesi’ne taşıyacaklarını ifade etti. Tüzük değişikliğinde ne var? Tapu ve Kadastro Dairesi (Harçlar ve Ücretler) Tüzüğü’nde yapılan değişiklikler şöyle: Esas Tüzük, 3'üncü maddesine bağlı Cetvel'de yer alan 3'üncü maddesinin (1)'inci fıkrasının (B) bendinin (b) ve ( c) alt bentleri kaldırılmak ve yerlerine aşağıdaki yeni (b), (c), (ç), (d), (e) ve (f) alt bentleri konmak suretiyle değiştirilir: Yeni: (b) Yukarıdaki (a) alt bendi dışında kalan yabancı uyruklu kişiler; Ancak; bölünmeyen mal satışlarında; bu fıkra uyarınca satın alan kişinin, satılan malda hissesi varsa hissesine tekabül eden miktar üzerinden harç alınmaz. (c) Bu fıkranın (b) alt bendinde yer alan harç miktarının satış sözleşmesinde belirtilen satış bedeli üzerinden veya İlçe Tapu Daireleri'nin belirleyeceği rayiç kıymet üzerinden sözleşmenin kaydı esnasında toplam harcın yarısına tekabül eden %6'sı tapu harcı olarak alınır. Ancak; rayiç bedel veya satış bedelinin hangisinin miktarı yüksek ise onun üzerinden işlem yapılır. Bu tahsil edilen %6 tapu harcının %3'ü Gelir ve Vergi Dairelerinde açılan Anayasanın 159'uncu Maddesinin (l)'inci Fıkrasının (b) Bendi Kapsamına Giren Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi Yasası tahtında bu yasa amacına uygun olarak kullanılmak üzere kurulan Taşınmaz Mal Komisyonu adı altındaki tazminat kalemine ve/veya hesabına yatırılır. %2'si Gelir ve Vergi Dairelerinde Konut Edindirme Yasası amacına uygun olarak, Konut Edindirme Birimi tarafından ihtiyaç sahiplerini konut sahibi yapabilmek için; faiz farkı olarak kullanılmak üzere açılmış olan kalemine ve/veya hesaba yatırılır. %1'i ise depremzedeler için Maliye Bakanlığınca açılan kalem ve/veya hesaba yatırılır. (ç) Satış işleminin sözleşme yapılmadan doğrudan Tapu ve Kadastro Dairesi İlçe Amirliklerinde devir yapılması durumunda bu fıkranın (b) alt bendinde yer alan %12'lik harç bir defada tahsil edilir ve bu harcın %3'ü tapu harcı olarak yatırılır. %4'ü Gelir ve Vergi Dairelerinde açılan Taşınmaz Mal Komisyonu adı altındaki tazminat kalemine ve/veya hesabına yatırılır. %3'ü Gelir ve Vergi Dairelerinde Konut Edindirme amaçlı faiz farkı olarak kullanılmak üzere açılmış olan kaleme ve/veya hesaba yatırılır. %2'si ise depremzedeler için Maliye Bakanlığınca açılan kalem ve/veya hesaba yatırılır. (d) Tapu ve Kadastro Dairesi İlçe Amirliklerine kaydı yapılmış olan satış sözleşmeleri devir aşamasında sözleşmede alıcı olarak yer alan kişinin tapuda devir alacak olan kişinin aynı kişi olması durumunda bu fıkranın (b) alt bendindeki %12 harç miktarının geriye kalan %6'sı tahsil edilir. Bu harcın %3'ü tapu harcı olarak yatırılır. %1’i Gelir ve Vergi Dairelerinde açılan Taşınmaz Mal Komisyonu adı altındaki tazminat kalemine ve/veya hesabına yatırılır. %1 'i Gelir ve Vergi Dairelerinde Konut Edindirme amaçlı faiz farkı olarak kullanılmak üzere açılmış olan kaleme ve/veya hesaba yatırılır. %1 'i ise depremzedeler için Maliye Bakanlığınca açılan kalem ve/veya hesaba yatırılır. (e) Tapu ve Kadastro Dairesi İlçe Amirliklerine yatırılmış olan satış sözleşmelerinin iptal edilmesi durumunda, sözleşme kaydı esnasında yatırılan harç iade edilmez. (f) Bu tüzüğün yürürlüğe girdiği tarihten önce Tapu ve Kadastro Dairesi İlçe Amirliklerine kaydı yapılmış olan satış sözleşmeleri kazanılmış hakları nedeniyle devir aşamasında; 2022 yılında Tapu ve Kadastro Dairesi'nin uygulamış olduğu harç oranlarını öderler. Esas Tüzük, 3'üncü maddesine bağlı Cetvel'de yer alan 3'üncü maddesinin (l)'inci fıkrasının (D) bendinin (c) alt bendi kaldırılmak ve yerine aşağıdaki yeni ( c) alt bendi konmak suretiyle değiştirilir: Yeni: Bağış yolu ile yapılan diğer intikallerde (D) bendinin dışındaki bağışlar kayıt harçları, mecburi satışlarda satış bedeli üzerinden ve kamulaştırmada tazminat bedeli üzerinden diğer bütün işlemlerde rayiç kıymet üzerinden hesaplanır. Devralan kişi, işlem günü rayiç kıymet miktarını bildirir ve harçlar ilk etapta bildirilen bu rayiç kıymet üzerinden % 6 alınır. . Ancak; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) vatandaşları ile Türkiye Cumhuriyeti (TC) vatandaşları için bu tüzük yayımlandığı tarihten itibaren bir defaya mahsus olmak üzere bir ev (bir dönüm alanı ile birlikte) ve bir arsa veya arsa yerine bir dönüm tarla veya 300 m2 (üç yüz) metre kareye kadar iş yeri satışta veya bağış olarak alındığında %3 alınır.