Ülkemizdeki harnup üreticileri, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da büyük bir krizle karşı karşıya kaldı…
Hükümetin desteğinden yoksun kalan üreticiler, çaresizlik içinde ürünlerinin dalında çürümesine tanık oluyor. Artan enflasyonla birlikte daha da zor duruma düşen üreticiler, devletin harnup fiyatını hâlâ belirlememesi sebebiyle ciddi kayıplar yaşıyor.
Bir zamanlar “kara altın” olarak nitelendirilen ve ülke ekonomisine büyük katkılar sağlayan harnup, son yıllarda maalesef hak etiği değeri görmüyor.
Haftalardır devletin harnup fiyatını açıklamasını bekleyen üreticilerin tepkisinin ardından Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı, harnup hasadıyla ilgili tek yetkili makamın Başbakan Yardımcılığı, Turizm, Kültür, Gençlik ve Çevre Bakanlığı’na bağlı “Binboğa Yem LTD” olduğunu açıklamıştı.
Bu açıklamanın ardından neredeyse bir hafta geçmesine rağmen ne bakanlıktan ne de Binboğa Yem’den yanıt geldi, yetkililer suspus oldu… Yetkililerin sessizliği sürerken, üreticilerin ise sabrı tükenmeye başladı.
BAĞIMSIZ Gazete’ye konuşan Esnaf Zanaatkârlar ve Üreticiler Pazarlama Kooperatifi LTD (EZKOOP) Başkanı Hürrem Tulga, harnup konusunda “devlet politikası” olmamasını eleştirdi.
“Üretici yoksulluğa sürükleniyor”
Daha önce 30 TL olan harnup fiyatlarının geçen sene “enflasyona” rağmen 20 TL’ye kadar gerilediğine dikkat çeken Tulga, üreticinin enflasyonla birlikte daha da ezildiğini söyledi.
Tulga, yüzde 100’ü aşan enflasyonun olduğu bir dönemde fiyatların düşmesinin üretici için adeta “felaket” olduğunu belirterek “Devlet göz göre göre üreticiyi açlığa terk ediyor, üretici yoksulluğa sürükleniyor” dedi.
Bu yıl harnup hasadının kısmen yapıldığını dile getiren Tulga, bazı üreticilerin fiyat belirlenmediği için ürünlerini dalında bıraktığını ifade etti.
“Birçok üretici, ürününü dalında bıraktı”
Devletin halen harnup için bir fiyat belirlememesinin üreticiyi çaresiz bıraktığını söyleyen Tulga, “Harnup fiyatlarının belirlenmemesi nedeniyle birçok üretici ürününü dalında bıraktı. Eğer harnup zamanında toplanmazsa, ağaçlar çiçek açacak ve gelecek yılki rekolte ciddi şekilde düşecek” diye konuştu.
Tulga, devletin adım atmaması durumunda bu yıl toplanmayan ürünlerin gelecek yılın hasadını da yok edeceğine dikkat çekerek “Bu sorumsuzluk sadece bugünün değil, yarının ürünlerini de tehdit ediyor” ifadesini kullandı.
“Geçen yıl da aynı kriz yaşandı"
Tulga, harnupla ilgili bu yıl yaşanan krizin, aslında geçen yılın devamı olduğuna dikkat çekti.
2023 yılında devletin yine harnup fiyatını belirlemekte geciktiğini ve kara altın olarak nitelendirilen harnubu Toprak Ürünleri Kurumu’nun (TÜK) aldığını anımsattı.
Tulga, “Devlet geçen yıl da geç kaldı, bu yıl da geç kalıyor. Aynı hatalar tekrar ediliyor. Bu ihmalkarlık, üreticinin alın terini hiçe saymak demek” şeklinde konuştu.
“Harnup sanayisi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya”
Geçen yıl bütçe fazlası veren hükümetin bu yıl “borç batağında” olduğunu savunan Tulga, kaynakların yanlış yerlere harcandığını, harnup üreticisinin kaderine terk edildiğini kaydetti.
Hükümetin üreticilerin sesini duymadığını ifade eden Tulga, harnup üreticisinin haklarının korunmadığını belirtti.
Tulga, harnubun yalnızca bir tarım ürünü değil, aynı zamanda birçok sanayi ürününün de hammaddesi olduğuna dikkat çekti.
Pekmez, un ve likör gibi ürünlerde kullanılabilen harnubun ülke ekonomisine büyük katkı sağladığını belirten Tulga, “Ne yazık ki bu potansiyel iyi değerlendirilemiyor. Harnup çekirdekleri, Çin’in sentetik üretimiyle rekabet edemedi ve fiyatlar düştü. Şimdi ise harnup sanayisi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya” dedi.
“Rekoltenin 1500 ton olması bekleniyor”
Tulga, bu yılki rekoltenin bin 500 ton civarında olmasının beklendiğini, ancak fiyatlar açıklanmadığı için ürünlerin yarısının dalında kalma riski olduğunu vurguladı.
Hürrem Tulga, üreticinin emeğinin karşılığını alamazken, ülkenin tarım potansiyelinin de hızla yok olduğunu söyledi.
“Eylem dahil her türlü hakkımızı kullanacağız”
Harnup üreticilerinin kooperatifler aracılığıyla bir araya gelerek sesini duyurmaya çalıştığını, ancak devletin ilgisizliğinin, kooperatifleri de zayıf düşürdüğünü kaydetti.
“Kooperatifler çatısı altında üreticiler büyük bir mücadele veriyor. Ama teşvikler yetersiz, fiyatlar belirsiz. Üretici devletin destek çıkmasını bekliyor. Aksi takdirde bu işin sonu felaket” diyerek hükümeti göreve çağıran Tulga, “Sesimizi duyun” dedi.
Tulga, yetkililerin seslerini duymaması durumunda eylem dahil her türlü haklarını kullanacaklarını söyledi.