Telogen effluvium (TE), diffüz/yaygın saç dökülmesi ve saç yoğunluğunda genel bir seyrelme olarak tanımlanmaktadır. Saç dökülmesine ek olarak saçlı deride ağrı, yanma, batma eşlik edebilir. Saçın döngüsü 3 evreden oluşur; anagen evre saç büyüme evresi, katajen evre geçiş ve gerileme evresi, telogen evre ise saçın dinlenme evresidir. Telogen evreden sonra saçlar dökülür. Anagen evre sağlıklı bir bireyde 3-6 yıl arası sürmektedir. TE’nin oluşma nedeni saçın anagen evreden yani büyüme evresinden kısa sürede telogen evreye yani dinlenme evresine geçmesidir. Kısaca, saçın doğal büyüme dengesi bozulmuştur.
Peki saçın doğal büyüme dengesini bozan yani saçları anagen evreden telogen evreye hızlıca geçiren sebepler nelerdir? Ağır ateşli hastalıklar, şiddetli enfeksiyonlar, cerrahi operasyonlar, doğum yapmak gibi vücutta fizyolojik stres yaratan sebeplerin yanı sıra psikolojik stres TE’ye yol açabilir. Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidizm), kalori kısıtlaması yapılan ağır diyetler, proteinden/çinkodan fakir beslenme, demir eksikliği anemisi, B12 vitamini eksikliği, folat eksikliği ve D vitamini eksikliği diğer nedenler arasındadır. Yaygın tetikleyici olaylar arasında, doğum sonrası hormonal değişiklikler, özellikle östrojende azalma, östrojen içeren ilaçların kesilmesi de sayılabilir. Ayrıca bazı tansiyon ilaçları, antidepresanlar, hormonal ilaçlar ve anti-epileptik ilaçların bazıları telogen effluvium ile ilişkilendirilmiştir.
Telogen effluvium kalıcı saç kaybına neden olur mu? Bu durum kalıcı değildir, kendi kendini sınırlayabilir. Saç köklerinde kalıcı hasar meydana gelmediği için saçlar yeniden çıkıp büyüyebilir.
Telogen effluvium her yaştan, her cinsiyetten ve her ırktan insanda görülebilir. Doğum sonrası hormonal değişiklikler nedeniyle kadınların bu durumu yaşama eğilimi daha yüksektir. Telogen effluvium'un kesin prevalansı bilinmemekle birlikte oldukça yaygın olduğu düşünülmektedir. Yetişkinlerin büyük çoğunluğu hayatlarında en az 1 kere telogen effluvium dönemi yaşar.
Telogen effluvium tedavisinde neler yapılmalıdır? Öncelikle altta yatan neden tespit edilmelidir. Demir eksikliği, vitamin eksiklikleri, hipotiroidi tedavi edilmelidir. Ayrıca, saw palmetto içeren takviyeler ve anagen evreyi uzatmak için minoksidil içeren saç spreyleri kullanılabilir. Bunlara ek olarak, destek amaçlı daha önce de köşe yazımızda konuştuğumuz saç PRP’si ve/veya saç mezoterapisi uygulanabilir.
Eğer siz de saç dökülme problemi yaşıyorsanız, en kısa sürede bir dermatologdan randevu almanız yararlı olacaktır. Çünkü tedavisi farklı olan ve telogen effluvium’a benzeyen birçok alopesik hastalık (saç dökülmesi) bulunmakta.