Hatırlanacağı gibi; 17 Eylül 2023 tarihine kadar (her iki tarih dahil) devam edecek olan kamudaki yaz mesaisinin 8 Mayıs Pazartesi başladığı hükümet tarafından duyurulmuştu.
Elzem hizmetler dışındaki kamu kurumlarında Perşembe dışındaki günlerde 08.00-14.30; perşembe günleri ise 08.00-12.30 ve 13.00-17.30 arasında mesai yapılacak. Kamu sağlık servislerinde mesai saatleri ise haftanın 5 günü 07.45-14.45 olacak.
Öte yandan Başbakan Ünal Üstel, yaptığı açıklamayla başlatılan yasal çalışmaların tamamlanmasıyla birlikte yaz-kış kamuda tek tip mesaiye geçileceğini duyurmuştu/iddia etmişti.
Tabi ki bizler Başbakanın bu açıklamasına pek şaşırmadık. Çünkü, adeta acıktığı zaman ne yiyeceğini düşünen salt gündem odaklı ilkel yaklaşım (reaktif) KKTC’de maalesef hükümet edenler için de geçerlidir.
Başbakanın tek tip mesai açıklaması gündem değil de sorun odaklı olmuş olsa idi belki bir nebze rasyonalite taşır destek bulabilirdi. Halbuki amaçlanan tek tip mesainin nere yarayacağı, ne için yapılacağı gibi gerekçeler kamuyla paylaşılmadan ve tartışılmadan içi boş slogan olarak ortaya atılmış ve sonuçsuz kalmıştır.
Bir iktisatçı olarak bana göre kamuda mesai değişikliği aşağıdaki başlıca unsurların yer aldığı sistem yaklaşımı çerçevesinde değerlendirilmelidir:
Kamuda hizmet verimlilik ve etkinlik esaslarına göre yürütülmelidir.
Kamuda hizmet verilirken vatandaşın ve hizmet alan işletmelerin memnuniyeti esas alınmalıdır.
Kamuda hizmet alan özel sektörün çalışma saatleri ile kamu çalışma saatleri olabildiğince uyumlaştırılmalıdır.
Kamuda hizmet verirken çalışma saatlerinden ziyade performans esas alınmalıdır. Bu açıdan başta İskandinav ülkelerinde olduğu gibi esnek çalışma saatleri de benimsenmelidir.
KKTC’de yürürlüğe giren ‘Kamu Mali Yönetimi Kontrol Yasası’nın da öngördüğü gibi performans hedefleri, performans denetimi, şeffaflık ve yönetimin hesap verebilirliği kamu yönetiminin ayrılmaz unsurları haline getirilmelidir.
Kamuda performans denetimi için bağımsız iç denetim behemehal oluşturulmalı ve bağımsız dış denetim (Sayıştay) daha etkin ve sistematik hale getirilmelidir.
Kamuda performans 360 Derece Performans Değerlendirme ve Geri Bildirim Sistemi gibi yöntemlerle işgören (çalışan), ast, üst, iş arkadaşları ve müşterilerin (vatandaşın) aktif katılımıyla çok boyutlu ölçülmelidir.
Kurumsal yönetişim KKTC kamu yönetiminde de uygulanmalıdır.
Kamuda çalışanların motivasyonu ve verimliliği için ergonomi, çalışma şartları ve fizyolojik ihtiyaçları mutlaka dikkate alınmalıdır.
Kamudan hizmet alan vatandaş ve işletmelerin mümkün mertebe daireye gelmeden ihtiyaçlarının karşılanması için e-devlet ve dijital dönüşümden maksimum derecede yararlanılmalıdır.
Kamu çalışanlarının mesaiye başlama ve bitiş saatlerindeki trafik yoğunluğu dikkate alınmalıdır.
Örnek olarak, Güney Kıbrıs’ta mesai saatleri üzerine son yaşanan tartışma ve değişiklik trafik yoğunluğu üzerine rasyonel bir temelde gerçekleşmiştir. Yapılan çalışmalara göre kamu çalışanlarına daha esnek çalışma saatlerinin trafiği yüzde 5-7 oranında azaltacağı öngörülmüştür. Buna göre, yoğun saatlerde meydana gelen trafik sıkışıklığını azaltmak amacıyla, memurların geliş ve gidiş saatlerinde değişiklik yapan yönetmelik Güney Kıbrıs’ta onaylanmış oldu. Değişikliğe göre, memurlar işe sabah 7’den sabah 8.30’a kadar gidebilecek ve 14.30’dan 16.30’a kadar işten ayrılabilecek. Daha önce, kamu hizmeti çalışanları işe sabah 7.30 ile 8.30 arasında gidiyor ve 15.00 ile 16.00 ayrılabiliyordu. Değişiklikle meclis çalışanlarının çalışma saatleri de aynı şekilde değiştirilerek esneklik yarım saatten bir saate çıkarılmış oldu.
Sonuç olarak; KKTC’de birçok konuda olduğu gibi kamu mesai saatlerinde de “MIŞ GİBİ” devlet yönetmeye devam ediyoruz.