Sahte reçete skandalından sonra sahte diploma skandalı özellikle polis teşkilatı için sanıyorum ilk kez karşılaşılan vaka niteliği taşımaktadırlar. Şöyle ki, Polis Teşkilatımız ilk kez karşılaştığı bu vukuatlar için ceza yasasına göre suç isnat etmekte hiç kuskusuz güçlükle karşılaşmıştır.
Anladığım kadarıyla Emniyet Teşkilatımız sahte diploma ile ilgili soruşturmayı Fasıl 154 Ceza Yasasının Sekizinci Kısmında yer alan 331-347 maddeleri kapsamında gerçekleştirmiştir. İşbu yasadan bağımsız olarak sahte diploma, geçersiz diploma ve eşdeğer olmayan diploma kavramlarına akademik açıdan aşağıdaki gibi açıklık getirilebilir.
Hiç olmayan bir belgeyi düzenlemek, Sahte Belge oluşturmak olarak ifade edilebilir. Ayrıca mevcutta var olan gerçek bir belge üzerinde değişiklik yapmak da sahte belge kapsamında yer alır. Kişi sahte belge oluşturarak, oluşturduğu bu dokümandan çıkar sağlamayı hedeflemektedir (https://www.ilkayhukukburosu.com). Başka bir ifade ile Sahte Belge oluşturmak; olmayan bir belgeyi düzenlemek veya mevcut gerçek bir doküman üzerinde tahrifat yapmak suretiyle değişiklikler yapmak ve bu dokümanı çıkar sağlamak için kullanmaktır (https://hukukdestegi.com/tr/2015/12/29/sahte-diploma/).
Yukarıdaki tanımdan hareketle müstahdemden haberli veya habersiz bir üniversitenin verdiği resmi diploma sahte değil GEÇERSİZ olabilir. Çünkü bu diplomayı hak etmek için mevzuatın gerektirdiği müfredata göre belirli sürede dersleri örgün olarak almamış ve sınavlara katılıp gerekli başarı gösterilmemiştir. Dolayısıyla, sahte olmayan bu belge mevzuata aykırı olarak verildiği için geçersizdir. Belki de en doğru ifade diploma gerçek, ancak hakkedişi sahtedir.
Sahte olmadığı halde bir diplomanın geçersiz olarak kabul edildiği diğer hususlar öğretimin örgün değil uzaktan alınması ve üniversitenin veya öğretim kurumunun YÖK ve UK-ENIC listesinde yer almamasıdır. Türkiye ve Güney Kıbrıs’ın da dahil olduğu ENIC-NARIC Networks, öğrenim sürelerinin ve diploma/derecelerin tanınması, akademik hareketlilik, kalite güvencesi, Bologna süreci araçlarının kullanımı ve yaygınlaşması gibi konularda bilgi alışverişi yapmaktadırlar (https://enic-naric.net/).
Gerçek ve geçerli olan diplomalar EŞDEĞER VE DENK bulunmayabilir. Şöyle ki, denklik işlemi için Türkiye’de YÖK’e, ülkemizde ise YÖDAK’a yapılan başvurular YÖK ve ENIC-NARIC Networks tarafından tanınan yurt dışı eğitim kurumlarından alınan diplomaların, ülkemizdeki eğitim kurumlarınca verilen diplomalara eşdeğerliği tespiti anlamına gelmektedir (https://www.yokdenklik.com/yok-diploma-denklik/).
KKTC yükseköğretim mevzuatında bulunmamakla beraber T.C yüksek öğretim mevzuatına göre yurt dışında alınan bir diplomanın ülkemizdeki eğitim kurumlarınca verilen diplomalara eşdeğer olabilmesi için isimleri aynı ve/veya ilgili yönetim kurulları veya kurulan ihtisas komisyonu tarafından içeriklerinin en az yüzde sekseni aynı olduğunun tespit edilmesi gerekmektedir
Sonuç olarak; sahte diploma ve benzeri konularda değerlendirme yaparken bazı kavramların netleştirilmesi gerekmektedir.