Sağlık Bakanı Hakan Dinçyürek, görevi devraldığında, enflasyon nedeniyle 320 milyon TL’lik sağlık bütçesinin tükenmiş olduğunu söyledi.
Kaynak yetersizliği nedeniyle yaşanan ve vatandaşı ciddi şekilde etkileyen ilaç eksikliği sıkıntısını ortadan kaldırmak için çok ciddi ve kapsamlı çalışmalar yaptıklarını belirten Dinçyürek, yaratılan ek kaynaklarla, yasalara uygun şekilde hareket edilerek ilaç temini sürecini başlattıklarını ifade etti.
BAĞIMSIZ TV’de Genel Yayın Yönetmeni Ali Baturay’ın sunduğu “MARKAJ” programına katılan Bakan Dinçyürek, ardı ardına çıkılacak ihalelerle ilaç eksikliğini giderip, ilaç stoğu yapabilecek duruma geleceklerini belirtti.
Yapılan çalışmalar ve ortaya konulan planlamalar sonucunda “ilaç yoktur” konusunun gündemden kalkacağını vurgulayan Dinçyürek, İlaç Eczacılık Dairesi’nin daha çağdaş hizmet verebilmesi çalışma başlattıklarını, e-sağlık çalışmalarıyla da hastaların ilaca erişiminin kolaylaşacağını söyledi.
Dinçyürek, ilaç israfını önlemek için de çalışma yürütüldüğünü ifade ederek “Sağlıkta bir sistem kurmayı hedefliyorum. Ülkede yaşayan herkesin ihtiyaç duyduğu ilaca, tetkike, tedaviye, herhangi birinin müdahalesine, torpiline ihtiyaç kalmadan sistem üzerinden ulaşmasını sağlayacağız” dedi.
Dinçyürek: Göreve geldiğimde bütçe tükenmişti
Sağlık Bakanı Hakan Dinçyürek, göreve gelir gelmez Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde bürokratlarla toplantı yaparak, sorunların ortaya konduğunu belirtti.
Görevi devraldığında, enflasyon nedeniyle sağlık bütçesinin tükenmiş olduğunu ifade eden Dinçyürek, 2023 yılı bütçesinde sağlığa ayrılan payın 320 milyon TL olduğunu anımsattı.
Dinçyürek, “320 milyon TL göreve geldiğimde harcanmıştı. İlaç ve Eczacılık Dairesi’nde de birçok ilaç bitmiş veya kısa sürede bitecek durumdaydı. N’apabiliriz diye Başbakan, Maliye Bakanı’yla görüştük, yardım ve desteklerini inkar edemem. Maliye, önce 22 milyon TL aktardı, yetersiz kalınca sağlık fonunda rezerv kalemden 10 milyon daha tedarik ettik. Onları alıp verdik ve ek bütçeye hazırlık yaptık. 320 milyon TL’nin neden yetmediği konusunda çalışmalar yaptık” dedi.
İlaç eksikliğini gidermek ve aynı sorunun yeniden yaşanmasını engellemek için yaptıkları çalışmada, otomasyon sistemi üzerinden doktorların temmuz ayında yazdığı reçetelerin incelenerek, ilaç taleplerinin neler olduğuna bakıldığını anlatan Dinçyürek, buradan yola çıkarak ilaçların güncel piyasa değerini hesapladıklarını söyledi.
Dinçyürek, yapılan hesaplama sonucunda ortaya bir vizyon koyarak, ek bütçe taleplerini belirlediklerini ifade ederek veriye dayalı dosyayı önce Başbakan’a sunduklarını, Başbakan’ın yönlendirmesiyle de Maliye Bakanı’yla görüştüklerini belirtti. Dinçyürek, ek bütçe içerisinde ilaca ayrılan kalemin memnuniyet yarattığını kaydetti.
“Ek bütçeden ilaç için kaynak yaratıldı”
Sağlık Bakanı Dinçyürek, meclisten 400 milyon TL’lik ek bütçe geçer geçmez, 200 milyon TL'nin ilaç alımı için ayrıldığını söyledi.
Dinçyürek, ilaç alımı için 36 firmaya teklifte bulunduklarını, 13’ünün cevap verdiğini, 480 kalemin üzerinde tüm ilaçları kapsayan bir ihaleye çıktıklarını belirterek, daha sonra ihaleyi karara bağladıklarını kaydetti.
İlk aşamada 3 aylık ihtiyacı karşılayacak kadar ilaç alındığını söyleyen Dinçyürek, 165 milyon TL’lik ihalenin her kalemi karşılayacağını ifade etti.
Dinçyürek, bu hafta pazarlık usulü, kapalı zarf yöntemiyle bütün firmalar için 195 milyon TL’lik ikinci bir ihaleye çıkacaklarını belirtti. Bu iki ihaleyle önümüzdeki 5-6 ayın ilaç sıkıntısı olmadan geçeceğine işaret eden Dinçyürek, “ilaç yoktur” konusunun gündeme gelmeyeceğini vurguladı.
İkinci ihale ile sabit fiyat garantisini de denemiş olacaklarına dikkat çeken Dinçyürek, bir yıl boyunca ilaçların hangi fiyatla verileceğinin taahhüt edileceğini ve bu ilaçların ne kadar alınacağının da belirleneceğini söyledi.
“2024 bütçesinde sağlığın payı 1 milyar TL”
Dinçyürek, Bakanlar Kurulu’ndan geçilerek Meclis’e sevk edilen 2024 KKTC bütçesinde sağlığa 1 milyar TL ayrıldığına dikkat çekti.
Türkiye’de her yılın başında ilaç fiyatlarına zam yapıldığını, bu yılki öngörülerinin yüzde 30 ile 50 arasında olduğunu ifade eden Dinçyürek, bu zammı hesaba katarak en ucuz, hesaplı ve fazla ilacın nasıl tedarik edilebileceğini planladıklarını anlattı.
Dinçyürek, bütçe geçer geçmez blokeyi kaldırıp aralık ayında 3. ihaleye çıkmayı planladıklarını belirterek önümüzdeki 15 ay içinde KKTC’de ihtiyaç duyulacak tüm ilaçlara erişimin sağlanabilmesi için çalışmaların yapıldığını belirtti.
“Sağlık Bakanlığı ilaca erişim konusunda elinden geleni yaptı”
İlaca erişimin son bir iki aydır giderek tırmanan bir sorun olduğunu belirten Dinçyürek, Sağlık Bakanlığı’nın bunun bir tarafı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın diğer tarafı olduğunu kaydetti.
Dinçyürek, hangi hekimin hangi şartlarda reçete yazabileceği, hangi eczanenin sigortalarla anlaşma yapacağı, hangi eczanenin hangi şartlarda ilaç vereceği, dairenin bunu nasıl denetleyeceği konularının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın sorumluluğunda olduğunu dile getirdi.
Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğunun ise hastaların ilaca erişimde sorun yaşamasıyla ilgili olduğuna işaret eden Dinçyürek, şöyle devam etti:
“İlaç yoktu. İlacın varlığını sağlayacağız. Göreve geldiğimiz gün e-sağlık yazılımıyla ilgili toplantılarda hekimin takdirinde olması kaydıyla bir hastanın belli bir ilacı ne kadar süre kullanacağının sistem üzerinden görülmesini sağlayacak bir sistemin olması gerektiği üzerinde durduk.
Bir hasta bir ilacı ömür boyu alacaksa, doktora uğramadan sistem üzerinden alabilsin. İkinci yaptığımız çok büyük bir açılım ise devlet hastanesinde tedavi gören sigorta ve sigorta emeklileri için açtığımız sistem. Sigortalılar bunu kendi sistemlerinde görebiliyor. Sigortalar bize şu anda hazır olmadıklarını, çalışma yaptıklarını söylediler. Bu sistemin yapacağı en büyük açılım sigortaların ilacını tedarik etmekten sorumlu olduğu hastaları için sigorta eczanelerine bir tuşla ulaşabilecek olması. Sağlık Bakanlığı ilaca erişim noktasında elinden geleni yaptı.”
“Hedefim sağlıkta sistemi kurmaktır”
Dinçyürek, sistemsel sorunların da ilaç yetersizliği sıkıntısı yarattığını ifade etti.
Dinçyürek, İlaç Eczacılık Dairesi’nin deposunun çağdaş bir sisteme kavuşması gerektiğini belirterek, ilaçların uygun koşullarda saklanabilmesi, ecza deposuna giriş kayıtları gibi çalışmaların hızlandırıldığını kaydetti.
İlaç israfını önlemek için de çalışma yürütüldüğünü ifade eden Dinçyürek, Genel Sağlık Sigortası’nın hayata geçirilmesi için olmazsa olmaz alt birimlerden birinin ilaç takip sistemi olduğuna işaret etti. Dinçyürek, ilaç takip sistemi için Türkiye’deki ilgili kurum tarafından e-sağlık için bir yazılım oluşturma çalışmalarının başlatıldığını anlattı.
KKTC’ye ithal edilen tüm ilaçların hangi ecza depolarına girdiğinin, hangi eczanelere gittiğinin, hangi hastaların bu ilaçlara ulaştığının takip edilebileceğine dikkat çeken Dinçyürek, “Benim hedefim sağlıkta sistemi kurmaktır. Ülkede yaşayan herkesin ihtiyaç duyduğu ilaca, tetkike, tedaviye, herhangi birinin müdahalesine, torpiline ihtiyaç kalmadan sistem üzerinden ulaşması sağlanacak” dedi.
Dinçyürek, doktorluk kariyeri içerisinde sorunların neler olduğunu deneyimlediğini ve Bakan olduğunda da bu konu üzerinde yoğunlaştığını belirterek, bu sorunların diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğini kaydetti.
“Yeni Girne Hastanesi 2024’te tamamlanacak”
Yeni Girne Hastanesi’nin 2024’ün ilk yarısının sonunda bitebileceğini dile getiren Dinçyürek, Türkiye’deki ziyaretlerde de bunların masaya yatırıldığını, gereken teknik teçhizatların da hibe edileceğini ifade etti.
Dinçyürek, şöyle devam etti:
“Çok büyük, donanımlı bir hastane oluyor. Birçok hasta doğal olarak Lefkoşa’daki hastaneye kayıyor. Oysa açıldığı ilk gün Girne’deki halk, Lefkoşa’daki hastaneye gelmek istemeyecek. Yoğun bakım, diyaliz kapasitesi, 5 ameliyathanesi var. Hastanenin medikal ve otelcilik kısmı var. Otelcilik kısmının da tıbbi kısmının da üst düzeyde olacağı, işleyişin en iyi şekle getirileceği kadroyla bölgeyi güçlendireceğiz. Bazı ihtiyaçlar hâlâ eklenmeye devam ediyor. Bittiği gün çok ciddi bir kazanım elde edeceğiz. İhtiyaç listesini biz ilettik ve gerekli tedbirleri alacaklarını söylediler”.
Girne’ye bir askerî hastanenin de kazandırılacağını anımsatan Dinçyürek, ana yükün bir iki hastaneye binmeyeceğini, hastaların bölgelere göre dağılacağını ve özel işlerin merkezde yapıldığı bir sistem yaratmak istediklerinin altını çizdi.
Dinçyürek, Dr. Akçiçek Hastanesi’nde esas sıçramanın hastane bittikten sonra görüleceğini belirterek, Girne Hastanesi’ni hekim açısında güçlendirmeye çalıştıklarını kaydetti.
“Mağusa Hastanesi’nde göz ameliyatları başlıyor”
Mağusa Hastanesi’nin ciddi şekilde güçlendirerek akademik seviyede yapamadıkları işleri de yapmaları için çaba harcadıklarını dile getiren Dinçyürek, bu hastanede önümüzdeki günlerde gözle ilgili ameliyatların yapılabileceğini ifade etti.
Dinçyürek, Mağusa Hastanesi’ne yeni doğan yoğun bakımı kazandırmayı hedeflediklerine işaret ederek, bu hastaneye anjiyo merkezi ve kalp-damar cerrahisi ameliyathanesini kazandırma projelerinin olduğunu söyledi.
Güzelyurt’la ilgili iki ayrı projenin olduğuna ve bunun Türkiye ile yapılan protokollerde de yer aldığına dikkat çeken Dinçyürek, sadece binanın bitebilmesi için 500 milyon TL’lik kaynağa ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Dinçyürek, “Merkezin üzerindeki yük azalacak. Biz Pamuklu’ya 24-25 yatak kapasiteli, 4 branşın yer alacağı bir hastane yapıyoruz. Bunun yanında temel hedefimiz Güzelyurt Hastanesi’ni bitirmek ve Pamuklu’ya hastane yapmak, Girne Hastanesi zaten bitecek. 500 yataklı Lefkoşa hastanesi yapalım. Projede Lapta’daki sağlık ocağının geliştirilmesi de var” dedi.
Dinçyürek, taşeron işçilerin yaşadığı sorunlar karşısında rahat olması gerektiğine dikkat çekerek, sigorta ve ihtiyat sandığı yatırımlarının belgelenmesi gerektiğini vurguladı.