Mimar Onur Olguner, yapılmış binayı denetlemenin, yaparken denetlemekten çok daha zor ve maliyetli olduğunu vurguladı

“Lefkoşa’da kurduğumuz sistemle inşaatlar, mimar ve mühendisler tarafından yerinde kontrol ediliyor” Mimar Onur Olguner, 10 yıl önce, yani 2013 yılında LTB Teknik İşler Komitesi’nde hazırladıkları Yapı Denetiminin iki konuda önemli avantaj sağladığını belirtti. Bu avantajlardan ilkinin inşaatın projeyi yapan mimar ve mühendisler tarafından kontrol edilmesi olduğuna işaret eden Olguner, şöyle devam etti: “Bu sistem inşaatın mimar ve mühendis denetiminde yapılmasını öngördüğünden, inşaat tamamlandığında projenin mimar ve mühendisleri (veya yetkilendirdiği meslektaşları) projeye uygun olduğu yönünde beyan vermeden kesin onay belgesi alınamaz. Bu ilk avantaj binanın projelendirmede yapıldığı gibi depreme dayanılıklı olarak inşa edilmesini hedefler”. “Şantiyelerin mimar ve mühendislerin sorumluluğunda olması zorunlu kılındı” Bu sistemin ikinci avantajının ise tüm inşaatları yalnızca müteahhitlerin yani bünyesinde mimar ve mühendis çalıştıran şirketlerin yapabilmesini sağlamak olduğunu ifade eden Olguner, bu sayede şantiyelerin sorumluluğunun da mimar ve mühendislerde olmasının mecbur kılındığını söyledi. Olguner, bu iki adımın sağlıklı ve güvenli binalar açısından Lefkoşa Türk Belediyesi sınırlarını adanın geriye kalan tüm yerlerinden daha ileriye taşıdığına dikkat çekerek o dönemde sıkça yaşanan inşaat halindeki binaların çökme durumunun bir anda yok denecek kadar azaldığını belirtti. Olguner, “Hiçbir sistem mükemmel değildir, fakat LTB Yapı Denetimi uygulaması Lefkoşa’da binaların planlandıkları gibi deprem anında güçlü olmalarına büyük oranda katkı sağlamaktadır” dedi. LTB Yapı Denetimi Uygulaması’nı başkanlığını yürüttüğü LTB Teknik Komite’de KTMMOB, Müteahhitler Birliği ve Şehir Planlama Dairesi ile birlikte 2013 yılında çalışıp uygulamaya koyduklarından söz eden Olguner, 2014 yılında ise ileride sorun yaşanmaması için tüm adımları bir kitapçık haline getirerek belediye meclisinden geçirdiklerini söyledi. “Bu sistemi deneyen belediyeler oldu, ancak başarılı olmadı” Geçtiğimiz 10 yıl içerisinde birkaç belediyenin bu sistemi uygulamayı denediğini ancak bildiği kadarıyla hiçbirinde LTB’deki gibi Yapı Denetimi Sistemi’nin çalışmadığını kaydeden Olguner, “Diğer denenen bölgelerde aynı başarının elde edilememesindeki en önemli etkenin tüm prosedürün detaylı bir şekilde tanımlanarak belediye meclisinden geçmemesi olduğunu düşünüyorum. 2014 yılında yaptığımız bu tanım belediye meclis kararı ile taş üzerine yazılmış ve kimseye ayrımcalık yapılamamasını garantilemiştir” dedi. Olguner, yapı denetimi gibi sistemlerin ancak belediye başkanlarının bile bypass edemediği şekilde kurgulandığında güvenli çalışacağını vurgulayarak Yapı Denetim Sistemi’nin kurulmasında gözü kapalı bir şekilde sistemi belediye meclisinden geçiren iki belediye başkanına, Kadri Fellahoğlu ve Mehmet Harmancı’ya teşekkür etti. Onur Olguner, diğer belediyelerde de prosedürün LTB Yapı Denetimi Kitapçığı’nda tanımlandığı gibi tüm adımları ile belediye meclisinden geçmesi durumunda, bu sistem şu anda oralarda da çalışır halde gelmiş olacağını düşündüğünü kaydetti. “Yapı denetimi konusunda devletin bir uygulaması yok” Yapı denetimi konusunda şu anda devletin bir uygulaması olmadığından söz eden Olguner, bu konuda geniş kapsamlı ve çok daha detaylı bir sistem çalışılabileceğini belirtti. Onur Olguner, belki de zaman içerisinde daha sağlıklı bir sistem de bulunabileceğini ifade ederek şu şekilde konuştu: “Bizler LTB Teknik Komite’de 6 ay paydaşlarımızla çalışarak bu sistemi geliştirdik. Bu sistem 10 yıldır binaların daha güvenli inşa edilmesine katkı koymaktadır. Bakanlar Kurulu bugün toplanıp 24 saat içinde hazırladığımız yapı denetimi uygulamasını Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası altında bir tüzük olarak geçirebilir. Yeni bir sistem çalışılacaksa bile bana göre ilk önce bu adım atılmalıdır. Bu adım sayesinde 24 saat içerisinde 10 yıldır Lefkoşa Türk Belediyesi’nde uygulanan sistem tüm KKTC’de geçerli olur. İstersek bu adım sonrası oturur ve sistemi daha sağlıklı bir hale nasıl getirebiliriz diye çalışırız. “Yapılmış binayı denetlemek, yaparken denetlemekten çok daha zor ve maliyetli” Mimar Onur Olguner, “Daha önceden yapılmış gerek kamu (özellikle hastane, okul gibi binalar) gerekse de diğer binaları denetleyebilir miyiz” sorusu üzerine ise, yapılmış binayı denetlemenin, yaparken denetlemekten çok daha zor ve maliyetli olduğundan söz etti. Bu soruyu ofisi içerisinde çalıştığı inşaat mühendisine sorduğunu ifade eden Olguner, aldığı yanıtı ise şöyle aktardı: “Yapılmış bina eski ise öncelikle betonunun gücünü, ardından inşaat demirinin çapını ölçtürmek mümkündür. Bu işlemin bir de az olmayan bir maliyeti vardır. Özellikle eski binalarda projelerin de incelenerek depreme dayanıklı olup olmadığını inceleyebiliyorsunuz. Unutmayın projelerimizdeki deprem yönetmeliği 1999’dan sonra güncellenmeye başladı. Yani bu da önceki binaları kontrol etmemiz gerektiğini bize bir nevi söylüyor. Tabi ne kadar etüd ederseniz edin, açıp her demirin doğru bağlandığını teyit etmeniz zor”.