Ülke ekonomimizin dövize endeksli olması, tüm kesimleri olumsuz etkilediği gibi, hesapları da alt üst etti. Döviz kurundaki yükseliş nedeniyle girdi maliyetleri yükseliyor, mal ve hizmet bedellerine yansıyan artış hayat pahalılığını da beraberinde getiriyor.
TL’nin döviz karşısındaki değer kaybı ve girdi maliyetleri döviz üzerinden olan Oto Tamirciler Birliği, dün aldıkları bir kararla işçilik ücretlerini Euro’ya endeksledi. Oto Tamirciler Birliği Başkanı Erkut Kıranoğlu, “Birçok sektör döviz üzerinden çalışıyor, biz geç bile kaldık” dedi.
Yedek parçaların döviz olarak satıldığı ülkemizde TL’nin değerinin sürekli düşüşe uğraması oto tamircilerin gelir ve giderleri arasındaki farkı açtı. Oto Tamircileri Birliği de kendilerini koruyabilmek için işçilik ücretlerini Euro’ya çevirdi.
Malzemeleri müşteri
karşılayınca maliyet artıyor
Oto Tamirciler Birliği’nin aldığı karara göre işçilik ücretleri taban fiyat ve tavan fiyat olmak üzere ikiye ayrılıyor.
Buna göre, full servis salon araç ve 4 x 4’ün taban fiyatı 30 Euro, tavan fiyatı 60 Euro olarak belirlendi. Malzemeleri müşterilerin karşıladığı durumlarda ise taban fiyat 40 Euro’ya, tavan fiyat ise 80 Euro’ya çıkıyor.
Full servis büyük van kamyonetin taban fiyatı 50 Euro iken tavan fiyatı ise 150 Euro. Malzemeleri müşterilerin karşıladığı durumda ise taban fiyat 65 Euro, tavan fiyat 195 Euro.
En düşük maliyet yağ değişiminde… Buna göre yağ değiştirme ücreti taban fiyat için 10 Euro, tavan fiyat için ise 20 Euro olarak belirlendi. Yağı müşterinin getirdiği düşünüldüğünde ise taban fiyat 15 Euro, tavan fiyat ise 25 Euro şeklinde değişiyor.
Time kayışı değişiminin taban fiyatı 40 Euro, tavan fiyatı 200 Euro; Time zinciri değişimi 120-200 Euro; ön fren balata değişimi 20-50 Euro; arka balata değişimi 20-70 Euro. Listede yer almayan işçiliklerin saati için 40 Euro belirlenirken, ayrıca taban ve tavan fiyat işçiliğin zorluğuna göre de değişiyor.
Büyük araçların maliyeti de büyük
Oto Tamirciler Birliği tarafından yayımlanan listeye göre diğer işçilik ücretleri şöyle:
Ön çekişli şanzıman sökme takma için taban fiyat 100 Euro, tavan fiyat 250 Euro.
Arka çekişli şanzıman sökme takma için taban fiyat 100 Euro, tavan fiyat 250 Euro.
4 x 4 büyük van araçlar için şanzıman sökme takma taban fiyat 150 Euro, tavan fiyat 400 Euro.
Düz şanzıman tamiri için taban fiyat 150 Euro, tavan fiyat 500 Euro.
Otomatik şanzıman tamiri için taban fiyat 200 Euro, tavan fiyat 600 Euro.
Benzinli motor kapak açma kapama için taban fiyat 200 Euro, tavan fiyat 600 Euro.
Dizel motor kapak açma kapama için taban fiyat 250 Euro, tavan fiyat 800 Euro.
Motor söküp takma için taban fiyat 400 Euro, tavan fiyat bin 500 Euro.
Motor açıp kapama için taban fiyat 600 Euro, tavan fiyat bin 800 Euro.
Arıza tespiti için taban fiyat 20 Euro, tavan fiyat 100 Euro.
Amortisör değişimi (çift olarak)için taban fiyat 40 Euro, tavan fiyat 100 Euro.
Kıranoğlu: Dövize geçmekte geç bile kaldık
Oto Tamirciler Birliği Başkanı Erkut Kıranoğlu, TL’nin değer kaybetmesi nedeniyle işçilik ücretlerini dövize endekslediklerini belirterek, yıllardır ev elektriği, inşaat sektörü gibi birçok sektörün döviz üzerine çalıştığını, kendilerinin geç bile kaldığını kaydetti.
Araç satışlarının ve yetkili servislerin yaptığı araç bakımlarının da döviz üzerinden olduğunu dile getiren Kıranoğlu, esnafın da neden döviz üzerinden çalışmayacağını sordu.
Kıranoğlu, işçilik ücretlerinde de bir standardın olması gerektiğini ifade etti.
TL’den Euro’ya geçilmesiyle birlikte herkesin alacağı ücreti bileceğini, paranın da döviz karşısında erimeyeceğini söyleyen Kıranoğlu, tüm yedek parçaların döviz üzerinden satıldığını ancak oto tamircilerin işçilik ücretlerinin TL’de kaldığını anımsattı.
“Dövize geçmemize rağmen Türkiye’den
ve Güney Kıbrıs’tan daha ucuzuz”
Kıranoğlu, şu anki Euro fiyatlara rağmen Türkiye’deki işçilik ücretlerinin daha yüksek olduğunu vurguladı.
Güney Kıbrıs’tan gelen Rum müşterilerinin de bulunduğuna dikkat çeken Kıranoğlu, şöyle devam etti:
“Kafaya göre fiyat verilmeyecek, herkes asılı fiyat listelerinde fiyatın ne kadar olacağını görecek. Aslında bu, Güney’den gelen insanlar için de bir güvendir. Güney Kıbrıs’ta 100 Euro’ya yapılan işçilik bizde hâlâ 45-50 Euro civarındadır, yani yarı yarıya. Otomotiv sektöründe oradan daha ucuzuz.”
İşçilik ücretlerinin Euro’ya endekslenmesiyle kalifiye eleman bulmada herhangi bir artış yaşanmayacağını savunan Kıranoğlu, ülkede yetişmiş kalifiye eleman bulunmadığını anlattı.
“Otomotiv sektöründe kimse asgari ücretle işçi çalıştıramaz”
Kıranoğlu, otomotiv sektöründe maaşların asgari ücret üzerinden verilmediğini ve asgarin 1,5-2 katı daha yüksek olduğunu belirterek, bugün devletin açıkladığı 15 bin 750 TL’lik maaşa kimsenin, yanında işçi çalıştıramayacağını vurguladı.
Kıranoğlu, otomotiv sektöründe bir ustanın aylık maaşının ortalama 20-25 bin TL olduğunu dile getirdi.
“Kendimizi korumak zorundayız”
Kıranoğlu, şöyle dedi:
“Otomotiv sektörü zaten asgari ücretin üzerinde maaş verir. Dövize geçiş ödeyebilirliği sağlamak için yapıldı. Siz çalışanlarınıza yüksek maaş ödersiniz ama maaş, dövizdeki yükseliş nedeniyle değer kaybeder. Siz çarşamba günü maaşınızı aldığınızda perşembe günü hatta 1 saat sonra değer kaybediyor. Kendimizi korumak zorundayız, bu yüzden dövize geçtik.”
Kıranoğlu, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun (KIB-TEK) trafo katkı payı olarak 500 sterlin aldığını hatırlatarak, KIB-TEK’in devlete ait olduğunu, devletin resmî parasının TL olduğunu ancak devlet kurumunun sterlin üzerinden para aldığını açıkladı.