BAĞIMSIZ Medya Grubu, Metron Araştırma Şirketi’ne “KKTC’de Güncel Siyasal Durum Araştırması” yaptırdı. Mart-Nisan 2024 dönemini kapsayan anket çalışması, yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak 515 kişiyle gerçekleştirildi.
Anket çalışmasında halkın genel durumu, ekonomik gidişat ile siyasi gelişmelerle ilgili de katılımcılara sorular yönetildi.
Bilindiği üzere, ülkede yönetim ve seçim sistemine ilişkin bazı konular zaman zaman tartışma konusu oluyor.
Parlamenter sisteme sahip KKTC'de son dönemlerde başkanlık sistemine geçilmesinin daha doğru olacağını savunan görüşler de var.
Öte yandan Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’ndan da gündeme gelen, mevcut seçim sisteminde yer alan karma oy hakkının kaldırılması gerektiği görüşünü ortaya koyanlar bulunuyor.
Bu kapsamda ankette, seçmenlerin sistem tartışmaları konusundaki görüşlerini belirlemek amacıyla iki soruya yer verildi. İlk olarak katılımcılara, “Size göre KKTC için başkanlık sistemi mi daha uygun olur parlamenter sistem mi?” sorusu ile “Milletvekilliği seçimlerindeki karma oy hakkına ilişkin görüşünüz nedir?” sorusu yöneltildi.
Katılımcıların verdiği yanıtlara göre, KKTC halkı ülkenin parlamenter sistemle yönetilmesinden yana olduğu görüşünü ortaya koyarken, seçmenlere milletvekilliği seçimlerinde birden fazla partinin adayları arasında tercih yapma olanağı sağlayan karma oy hakkının da kaldırılmasına karşı olduğunu ifade etti.
Ülkemizde zaman zaman gündeme gelen ve çeşitli düzeylerde tartışma konusu olan siyasal yönetim sistemi konusunda halkın çok net bir görüşünün olduğu ortaya çıktı.
Anket çalışma sonucunda, KKTC halkının ülkenin parlamenter sistemle yönetilmesinden yana olduğu, Başkanlık sistemine geçilmesi yönündeki çağrıların pek bir karşılık bulmadığı ortaya çıktı.
Katılımcılar, "Size göre KKTC için başkanlık sistemi mi daha uygun olur parlamenter sistem mi?" sorusuna yanıt verdi. Yurttaşların ortalama dörtte üçünün parlamenter sistemin devamından yana olduğu görüldü.
Buna göre, Başkanlık sisteminin KKTC için daha uygun olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 17.66 olurken, parlamenter sistemi destekleyenlerin oranı yüzde 75.43 oldu.
Bu sonuçlar, sistem tartışmalarına ilişkin olarak halkın büyük çoğunluğunun görüş birliği içinde olduğunu ve değişiklik öngören görüşlere destek vermediğini gösterdi. Anket sonuçlarına göre, mevcut koşullarda başkanlık sistemine geçilmesi yönünde girişim yapılması halinde bunun başarısızlığa uğrama olasılığının çok yüksek olacağı söylenebilir.
Karma oyu destekleyenlerin oranı, desteklemeyenlerin üç katı
KKTC seçim sisteminin kendine özgü yanlarından birisini oluşturan ve seçmenlere milletvekilliği seçimlerinde birden fazla partinin adayları arasında tercih yapma olanağı sağlayan karma oy hakkı zaman zaman gündeme geliyor ve ciddi tartışma konusu oluyor.
Karma oy hakkının siyasi partilerin varlığına ve ideolojik duruşlarına zarar verdiğini düşünenler, bu hakkı çok partili demokrasinin özüne aykırı görürken, karma oya pratik nedenlerle karşı çıkanlar da var. Bu görüşe göre, karma oy hem seçmen açısından karmaşık ve güçtür hem de oy tasnifi ve sayımını yavaşlatan bir unsurdur. Bu görüşlerden hareketle karma oyun kaldırılmasına dönük çalışmaların yapıldığı ve mecliste bu yönde hazırlıklar yapıldığı bilgisi de zaman zaman gündeme geliyor.
Bütün bu tartışmalara ve gelişmelere karşın anket sonuçlarına bakıldığında, yurttaşların karma oyun kaldırılmasına karşı olduğu anlaşılıyor.
Karma oyun devamından yana olanların oranı, kaldırılmasını isteyenlerin yaklaşık üç katı oldu.
Ankete katılanlara, “Milletvekilliği seçimlerindeki karma oy hakkına ilişkin görüşünüz nedir?” sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 20.96’sı “Karma oy kaldırılsın” derken, yüzde 61.92’lik kesim “karma oy devam etmelidir” yanıtını verdi.