Yabancıların KKTC’den mal alımına kısıtlamalar getiren “Taşınmaz Mal Edinme ve Uzun Vadeli Kiralama (Yabancılar) (Değişiklik) Yasa Tasarısı, Cumhuriyet Meclisi’nden oyçokluğuyla geçti. Yasada yer alan bazı maddeler, müteahhitler ile emlakçıların tepkisine neden oldu.
İtirazlarına ve bazı taleplerine karşın meclisten geçen yasanın sektöre nasıl yansıyacağı konusunda ciddi bir bilinmezlik yaşayan emlakçılar ve müteahhitler, konuyu yönetim kurullarında değerlendirerek ne yapacaklarına karar verecek.
Kıbrıs Türk Emlakçılar Birliği Derneği’nin avukatlarından Hüsnü Tokatlıoğlu, söz konusu yasanın Anayasaya aykırı olduğunu belirterek yönetim kurulundan onay çıkması halinde, Anayasa Mahkemesi’ne gidebileceklerini söyledi. Tokatlıoğlu, yasanın son halini inceleyeceklerini ve durum değerlendirmesi yaptıktan sonra yönetimden yetki isteyeceklerini açıkladı. Tokatlıoğlu, “Yasanın geçmesiyle birlikte devlet para kazanamayacak, yatırımcılar elindeki mallardan da olacak” dedi.
Öte yandan yasanın görüşüldüğü Meclis Genel Kurulu toplantısında kürsüye çıkarak konuşan muhalefet vekilleri, yasanın olmadığını, aceleye getirildiğini, sıkıntılar yaratacağını vurguladı.
Tokatlıoğlu: Anayasa Mahkemesi’ne gitmek için yönetimden yetki isteyeceğiz
Kıbrıs Türk Emlakçılar Birliği Derneği’nin avukatlarından Hüsnü Tokatlıoğlu, yasada yapılan değişiklikler ve yeni getirilen maddelerin başta Anayasa olmak üzere pratikteki uygulamaya aykırı olduğunu söyledi.
Emlakçılar Derneği’nin geçtiğimiz ay sonu söz konusu tasarının geçmesi halinde Anayasa Mahkemesi’ne başvurulması konusunda karar alması ile ilgili son durumu değerlendiren Tokatlıoğlu, yasanın son halini inceleyeceklerini ve durum değerlendirmesi yaptıktan sonra yönetimden yetki isteyeceklerini açıkladı.
Yasa ile birlikte var olan yabancının da ülkeden kaçacağını, dışarıdan yeni gelecek olan yabancıların önünün kesileceğini ve bu durumun ciddi mağduriyetler yaratacağını söyleyen Av. Tokatlıoğlu, yeni yasaya göre, yatırımcı eğer 10 tane taşınmaz mal aldıysa bir tanesini yıl içinde kendi adına çevirmesi, 9 tanesini ise 1 yıl içinde elde çıkarılması gerekeceğini belirtti.
Tokatlıoğlu, şu bilgiyi de paylaştı:
“Yasanın geçmesiyle birlikte devlet para kazanamayacak, yatırımcılar elindeki mallardan da olacak. Çünkü insanlar ellerindekini bırakıp veya ederinden az fiyata satıp ülkeden gidecek. Bugünden itibaren yabancıların 1’den fazla taşınmaz için satış sözleşmesi imzalama hakkı vardı. Yatırımcı ülkeye para getirdi, müteahhide ödemeler yaptı, piyasaya para girdi. Sözleşmelerin bir kısmı kullanıldı. Devlet bu şekilde vergi aldı. İnsanlar satış sözleşmesi ile Savcılığın da uygunluk görüşü ile yasal olarak taşınmaz mallarını edindi. Devlet de bundan çok fazla yararlandı”.
Yasadaki maddelerden ve yaşanacak sıkıntılardan bahseden Topaloğlu, aynı uyruktan kişiler için yasaya 7 madde koyduklarını, aynı uyruk devreye girdiği zaman, insanların kimin nerden, ne kadar mal aldığını nereden bileceğini sorguladı.
Komitede Müteahhitler Birliği Başkanı Cafer Gürcafer’in söylediği “Tapuya yatırılmamış 100 bin satış sözleşmesi var” sözlerinde de değinen Av. Tokatlıoğlu, bu kadar kısa sürede işlemlerin yapılamayacağını, yatırımcıların haklarını kaybetme ihtimalinin olduğunu açıkladı. Topaloğlu ayrıca, bu yasanın yatırımcılara “biz sizi sallamıyoruz, sizin hiç bir Anayasal hakkınız yok” demek anlamına geldiğini söyledi.
Erhürman: Olmamış bir yasa
“Taşınmaz Mal Edinme ve Uzun Vadeli Kiralama (Yabancılar) (Değişiklik) Yasa Tasarısı, Cumhuriyet Meclisi’nden oyçokluğuyla geçti.
Hukuk Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi Başkanı Yasemi Öztürk, yabancıların arsa alması için tanınan miktarı azalttıklarını, önemli maddelerde değişim yaptıklarını söyledi. Yabancı mal alımına belli kısıtlamalar getirildiğini dile getiren Öztürk, sözleşmelerle ilgili iki yıl sonra geçersiz olması kuralı konduğunu belirtti.
CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, yabancılara mülk satışının düzenlenmesi konusunun, yüzölçümü ve nüfus açısından iki bacağı olduğunu belirterek yasanın derdinin yüzölçümü ve nüfus açısından sınır konması olması gerektiğini ancak bunun yapılmadığını söyledi.
Erhürman, bölgelerde KKTC vatandaşlarının ağırlıklı varlığının korunması ve hizmet üzerindeki baskının yönetilir olması üzerinde durduklarını ancak tasarıda bu iki konuya ilişkin sınırlama bulunmadığını belirtti.
Erhürman, yabancı uyruklulara bir daire alabilme, KKTC’yi tanıyan ülkelerin vatandaşlarına ise üç daire alabilme maddesinin getirildiğini söyleyerek, bunun da siyasi vizyonun KKTC’yi başka ülkenin tanımayacağını gösterdiğini savundu.
Erhürman, kotalar konduğu zaman yatırımların da kotaya geldiğinde duracağının bilinmesinin önemli olduğunu, bu yönde düzenleme yapılması gerektiğini kaydetti.
İranlı bir kişi 75 daire aldıysa, iki yıl içinde 75 daireyi 75 İranlıya bölüştürülmesi noktasında, 75 kişinin hizmet alacağını bunun ülke planlaması açısından büyük önemi olduğunu söyleyen Erhürman, CTP’nin bu yasaya olmamış bir yasa gözüyle baktığını, hedeflenen ile sonuçlananın örtüşmediğini dile getirdi.
Belli alanlarda piyasayı yabancıların belirlediğini dile getiren Erhürman, halkın yok oluşuna doğru gidildiğini söyledi.
Talat: Kıbrıslı Türklerin çıkarları doğrultusunda hazırlanan bir yasa değil
CTP Milletvekili Ongun Talat, yola çıkılanla ilgisiz bir tasarının ortaya çıktığını ileri sürerek yasa tasarısında ülkede yaşayan insanların mal alımının kolaylaştırılmasına ilişkin düzenleme bulunmadığını dile getirdi. Talat, yabancıların bir daire alma hakkının bazı yabancıların üç daireye kadar çıkarıldığını dolaysıyla tasarıyla bir sınırlama getirilmediğini, esneklik yapıldığını söyledi.
Talat, yasanın Kıbrıslı Türklerin çıkarları doğrultusunda hazırlanan bir yasa olmadığını söyledi.
Solyalı: Yasa tasarısı aceleye geldi
CTP Milletvekili Ürün Solyalı, yasanın daha önce hiçbir tartışma olmamış gibi yabancılara satılacak malların üç katına çıkarılması ve sözleşmeyle satılmış olan malların belirlenmesi amaçlı olduğunu belirtti.
Solyalı, uygulamaların hesaplanması noktasında sıkıntılar bulunduğunu bunların bürokratlar tarafından da dile getirildiğini söyleyerek yabancılar arasında ayrım yapılmadan bir daire alımına izin verilmesi ve dar alanda bir sınırlama yapılması önerilerinin kabul görmediğini söyledi.
Yasa tasarısının aceleye geldiğini söyleyen Solyalı, hükümetin mal alımını planlı hale getirmekten korkmaması gerektiğini, Türkiye’de de sınırlamalar yapıldığını belirtti. Solyalı, KKTC’yi tanıyan ülkelerin vatandaşlarına üç daire verilmesi yerine tüm yabancılara tek verilmesi ve en azından bir yıllık süreyle daraltılması önerilerinin de kabul edilmediğini belirtti.
Toros: Yasa amaca hizmet etmeyecek
CTP Milletvekili Fikri Toros, KKTC vatandaşı olmayan herkesin yabancı olduğunu söyleyerek, yabancılara getirilen sınırlama karşısında TC vatandaşlarına tanınan hakkın üç katına çıkarılmasının gettolaşma hassasiyeti ile çatışan bir madde olduğunu savundu.
Doğru kapsamlı bir plan yerine, veriler olmadan hazırlanan tasarının amacına hizmet etmeyeceğini söyleyen Toros, aynı zamanda yürürlükte olan birtakım ekonomik aktiveleri, yatırım iklimini, ekonomiyi sekteye uğratacağını, ekonomiye darbe vuracağını savundu.
Yasa tasarısının prematüre bir yasa ve önemli unsurların noksan olduğu bir yasa olduğunu, kamu maliyesinde de sıkıntılara yol açacağını savunan Toros, yasanın amaca hizmet etmeyeceğini ileri sürdü.
Uluçay: Uygulamada bazı sıkıntılar çıkacak
CTP Milletvekili Teberrüken Uluçay, yabancıların mal alımında düzenlemenin şart olduğunu dile getirerek, süreç içinde eksikliklerin giderilmesinin anlamlı olacağını ifade etti. Uygulamada bazı sıkıntılar ve dezavantajlar ortaya çıkabileceğini belirten Uluçay, kira koçanı uygulamasının hayata geçmesinin önemli olduğunu ifade etti.
Derya: Yabancılar arasında etnik ve ırk ayrımı yapıldı
CTP Milletvekili Doğuş Derya, Kıbrıs Türk halkının menfaatleri için hazırlanmış bir yasa olmadığını, sipariş üzerine hazırlanmış bir yasa olduğunu, bunun da komite süreçlerinde görüldüğünü savundu.
Ülkesel fiziki plana bakılmadığını, atıl kalmış inşaatların envanterinin bulunamadığını, ruhsatlandırılmış inşaatların sayısının bilinmediğini, nüfusun da bilinmediğini söyleyen Derya, bu konuların gündemde olmadan yabancılara sınırlama getirme bahanesiyle Türkiye’deki siyasilerin ve müteahhitlerin çıkarlarının korunduğunu savundu. Ülkeye gelecek olan kişilere verilecek hizmetlerin planlanmadığını belirten Derya, paydaşlarla da istişare edilmediğini ileri sürdü.
Derya, yasa tasarısının yabancılar arasında etnik ve ırk ayrımı yaptığını ve belli çevreleri memnun etme amacı taşıdığını iddia etti.
Baybars: Uygulanamaz bir yasa
Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars, yasanın uygulanamaz bir yasa olduğunu savunarak, elde veri olmadığını, çelişkili maddeler bulunduğunu söyledi. Baybars, yasa tasarısının geldiği noktada yabancıların mal alımına kısıtlama getirilmediğini, aynı kaldığını, KKTC’yi tanıyanlara üç daire alabilme imkanı sağladığını dile getirdi. Ülke insanın ihtiyacı olan konut miktarını hesaplamadan kısıtlama getirilmiş olacağını söyleyen Baybars, yasa tasarısının ağır cezada yargılama gerektirecek cezalar öngördüğünü ve uygulanamaz olduğunu savundu.