Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen) ile Kıbrıs Türk Makina Mühendisleri Odası (MMO) toplum Kıb-Tek’teki kötü ve hukuksuz yönetimin ağır faturasını her ay taksit taksit öderken AKSA’nın 24 yılda bir milyar dolara yakın kâr ettiğini savundu.
Şaibeli sözleşmeler nedeniyle fahiş fiyatlar ödendiğini de savunan El-Sen ve MMO, “24 yıldır Kıb-Tek hangi karar ve sözleşmelerle ne kadar zarara uğratıldı, ne kadar para Kıb-Tek’ten alınarak AKSA’ya verildi” konulu basın toplantısı düzenledi.
Basın toplantısında El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu ile Makina Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner konuşurken, Kıbrıs Türk İşçi Sendikaları Federasyonu (Türk-Sen) Başkanı Arslan Bıçaklı da kısa bir açıklama yaptı.
İlk sözü alan EL-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu, Makina Mühendisleri Odası ile bir buçuk yıldır ortak bir çalışma yürüttüklerini, “kamu yararını göz ardı eden, baştan savma, sorumsuz, hesapsız ve ciddiyetten uzak” imzaların topluma maliyetlerini hesapladıklarını kaydederek, rakamların “vahim” olduğunu söyledi.
“Kıbrıs Türk toplumu kötü ve hukuksuz yönetimin ağır faturasını her ay taksit taksit ödemeye mahkum edildi” diyen Tuğcu, El-Sen’in toplumu doğru bilgilendirmek adına üzerine düşen görevi yerine getirmeye devam edeceğini, doğru ve bilimsel verileri isteyenlerle paylaşabileceklerini ifade etti.
Ekonomi Bakanlığı’nda kurulan enerji komitesinde El-Sen ve Makina Mühendisleri Odası’nın olmamasını eleştiren Tuğcu, bile isteye bu komiteye dahil edilmediklerini savundu.
Tuğcu, Özerkleşme Yasası’nın 2012’den beri komitede bekletildiğini, siyasetten arınmış Kıb-Tek için bu yasanın Meclis'ten geçirilmesi gerektiğini dile getirerek, “Kıb-Tek herhangi bir siyasi partinin, hükümetin, bakan veya müdürün değil, Kıbrıs Türk halkının malıdır” dedi.
Makina Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner, siyasilerin elini Kıb-Tek’ten çekmesi gerektiğini kaydederek, “İnsanımız hunharca sömürülüyor, büyük ve emsali olmayan bir soygun yaşanıyor ve buna hükümetler neden oluyor” dedi.
AKSA’nın santrallerinin bulunduğu Kalecik ile ilgili imzalanan üç sözleşmeye değinen Yarkıner, “Kalecik sözleşmelerine hiç ihtiyaç yoktu. Kıb-Tek’in kurulu gücü 2004’te de yeterliydi, ‘kapasite yetersiz’ dendiği 2009’da da yeterliydi… Bu sözleşmeler, Kıb-Tek'e ve Kıbrıs Türk halkına hizmet için değil, AKSA’ya kazanç sağlamak için yapıldı” diye konuştu.
"Kalecik 1" sözleşmesi imzalanmadan önce kendi kendine yetebilme oranı yüzde 95 olan Kıb-Tek’in kabiliyetinin sözleşmeyle yüzde 24 orantında azaltıldığını ifade eden Yarkıner, dönemin Maliye Bakanı Ahmet Uzun’un imza koyduğunu "Kalecik 2" sözleşmesinde de vahim hatalar olduğunu söyledi.
Yarkıner, “Bu sözleşmeyle AKSA’ya sarf etmediği yakıtın parası ödendi. Kira bedelinin tamamı verildi ama karşılığı alınamadı, gayri yasal bu uygulamalar için Bakanlar Kurulu’nda ince ayarlar yapıldı, Kıbrıs Türk halkının göğsüne hançer saplandı” dedi.
"Kalecik 3" sözleşmesinin yargıya taşındığını da belirten Makina Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner, “Kalecik 3 sözleşmesiyle 1 Ağustos 2023’ten 2038’e kadar AKSA’nın elde edeceği kâr net 1. 26 milyar dolar olacak" dedi.
Bu kararların "Kıb-Tek’i nasıl üretemeyecek hale getiririz" hedefiyle alındığını savunan Yarkıner, “AKSA 24 yılda toplam bir milyar dolar kar etti. AKSA'dan elde edilen enerji Kıb-Tek santrallerinde üretilmiş olsa bir milyar dolar tasarruf edilecekti. Hem bu parayı havaya attılar hem de kurumu zarara uğrattılar. AKSA'nın kazancı kesintisiz devam etsin diye Kıb-Tek’in makinelerini kırdılar, zamanında bakımlarını yapmadılar... Kıb-Tek’in kapasitesi yüzde 95’lerden 36’lara geriledi” dedi.
Kıb-Tek’in yeşil enerji üretmek için kullanacağı arazinin bir milyon metre karesinin Sanayi Odası ve Otelciler Birliği’ne bedelsiz verildiğini savunan Ayer Yarkıner, konunun yargıya taşındığını, pazartesi mahkemede olacaklarını söyledi.
Geçmişte Kıb-Tek’in yönetim kurulu başkanının Güney Kıbrıs’la giderek mahsuplaşmaya gidilen enerjinin ücretinin ödenmesiyle ilgili bir karar alınmasına neden olduğunu ifade eden Yarkıner, “Kıb-Tek’in böyle bir kararı mı? Yok… 19 milyon 400 bin dolarlık mahsuplaşma iptal edildi, bu parayı da Kıb-Tek ödedi” dedi.
Ülkeyi yönetenlere, muhalefete, “Kıb-Tek’i yarın kurtarmak daha da zor olacak” diye seslenen Ayer Yarkıner, kangren olan bu sorunun kökünden çözülmesi gerektiğini, kendilerinin de desteğe hazır olduğunu ifade etti.
Yarkıner, TC Lefkoşa Büyükelçiliğine de seslenerek, “Türkiye sermayesinin Kıbrıs Türk halkını hunharca sömürmesine neden izin veriliyor?” ifadesine yer verildi.
Son sözü alan Türk-Sen Başkanı Arslan Bıçaklı, bilerek ve isteyerek kurum ve kuruluşların zarara uğratıldığını savunarak toplumun artık ayağa kalkması gerektiğini ifade etti, “Bugünleri de arar duruma geleceğiz” dedi.
Bıçaklı, Sanayi Holding, ETİ, KTHY ve Saray Otel’in nerde olduğunu sorarak, “Sendikalar devlet yatırım yapsın diye eylem yapıyor? Bu dünyanın neresinde görüldü?" ifadelerine yer verdi.