Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Tayvan'la birleşmenin "kaçınılmaz" olduğunu savunurken, Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen "barışçıl şekilde birlikte yaşama" vurgusu yaptı.
Independent Türkçe'nin haberine göre Şi, dün akşam yayımlanan mesajında Tayvan ihtilafıyla ilgili şunları söyledi:
Anavatanın yeniden birleşmesi tarihi bir kaçınılmazlıktır. Tayvan Boğazı'nın her iki yakasındaki yurttaşlar, ortak bir amaç duygusuyla birbirlerine bağlı olmalı ve Çin ulusunun tekrar dirilişinin görkemini paylaşmalıdır.
Fransız haber ajansı AFP ve Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC, Şi'nin bu yılki mesajının geçen senekine kıyasla daha sert tonda olduğuna dikkat çekti.
Çin lideri, geçen yılki mesajında "Her iki yakadaki yurttaşlar tek ve aynı ailenin üyesidir" demişti.
Tsai ise yeni yıl mesajında karşılıklı diyalog vurgusu yaparak şu ifadeleri kullandı:
Tayvan Boğazı'nın iki yakasının, sağlıklı ve sürdürülebilir temaslara mümkün mertebe en kısa sürede tekrar başlamasını temenni ediyoruz. Ayrıca iki tarafın ortaklaşa şekilde huzur, eşitlik, demokrasi ve diyalog kapsamında, uzun vadeli ve istikrarlı bir barış ortamında bir arada yaşama yolları bulmasını umuyoruz.
Öte yandan Tayvan lideri, Şi'nin yeni yıl mesajındaki "kaçınılmaz birleşme" ifadesine dair, "Kararlar Tayvan halkının ortak iradesiyle alınmalıdır. Sonuçta biz demokratik bir ülkeyiz" dedi.
Pekin, Tayvan seçimlerini yakından takip ediyor
Liderlerin karşılıklı açıklamaları, Tayvan'da 13 Ocak'ta gerçekleştirilecek genel seçimlere sayılı günler kala geldi.
Pekin yönetimi, Tayvan'da iktidarda yer alan Demokratik İlerici Parti'nin (DPP) adayı, Başkan Yardımcısı Lai Ching-te'yi "bağımsızlık yanlısı" ve "ayrılıkçı" olarak görüyor.
DPP'nin seçimi kazanması halinde Pekin ve Taipei arasında gerilimlerin artacağı tahmin ediliyor.
Çin'in Tayvan İlişkileri Ofisi'nin eski direktör yardımcısı Vang Zayşi, 23 Aralık'ta Pekin'de katıldığı bir toplantıda, Lai'yi "inatçı ve radikal bir bağımsızlık aktivisti" diye nitelemiş, seçimleri kazanırsa er ya da geç savaş çıkacağını iddia etmişti.
Tayvan'ın en büyük muhalefet partisi Kuomintang ise Ulusal Polis Ajansı'nın eski direktörü Hou Yu-ih'i aday çıkardı. Hou, Lai'nin bağımsızlık yanlısı tutumunun Pekin'le ciddi sorun yaratacağını savunuyor.
Merkez soldaki Tayvan Halk Partisi'nin (TPP) adayı Ko Wen-je de Hou gibi Çin'le daha yakın ve dostane ilişkiler kurulması gerektiğini savunuyor.
Çin - Tayvan gerginliği
II. Dünya Savaşı sonrasında Çin'de Milliyetçi Parti ve Komünist Parti arasındaki iç savaş Komünist Parti'nin zaferiyle sonuçlanmıştı. Mağlubiyetin ardından Milliyetçi Parti liderleri Tayvan'a sığınmıştı.
Soğuk Savaş nedeniyle Batı'yla ilişkilerini koparan Çin'i 1970'lerin başına kadar Birleşmiş Milletler'de (BM) Tayvan ya da resmi adıyla Çin Cumhuriyeti temsil ediyordu.
BM'nin 1971'de aldığı Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanıma kararı gerginliği yeni bir boyuta taşımıştı. Kararın ardından Tayvan, BM'den çıkarılmıştı.
Pekin yönetimi, "tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Buna göre Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın ülkelerle diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
Tayvan ise o günden bu yana bağımsızlık arayışını farklı biçimlerde sürdürüyor.