Dünya

Böylesine bir felakete yol açma potansiyele sahip bir patlamadan çıkan güçlü gama radyasyonu tüm yaşam formlarını yakabilir

Abone Ol

Samanyolu Galaksisi'nde çöken iki yıldız arasında meydana gelebilecek çok nadir bir çarpışmanın, Dünya'nın koruyucu ozon tabakasını kaldırarak gezegendeki tüm yaşam formlarının kitlesel yok oluşuna yol açabileceği yeni bir araştırmada öne sürüldü.

Bu zamana kadar gökbilimciler, kilonova diye bilinen bu tür nötron yıldızı çarpışma olaylarından sadece birkaçını gözlemleyebildi.

Aralarında ABD'deki Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi'nden isimlerin de bulunduğu bilim insanları, böyle bir patlamanın Dünya'ya yakın bir yerde meydana gelmesi halinde gezegendeki yaşam için tehlike oluşturabileceğini söylüyor.

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ArXiv ön baskı sunucusunda yayımlanan araştırma, bu yıldız çarpışma olaylarının yakınındaki başka dünyalarda yaşamın devam etme ihtimalini belirlemeye katkı sunabilir.

Bilim insanlarına göre, bu tür yıldız çarpışmalarından kaynaklanan en büyük tehdit, gama ışınları ve ürettikleri X ışını artçı ışımasının da aralarında yer aldığı radyasyon patlaması. Araştırmacılar çalışmada şöyle yazdı: 

Bu kaynaklardan gelen iyonlaştırıcı radyasyon, çok yakın olduğunda Dünya benzeri gezegenlerdeki yaşam için tehlike yaratabilir.

Bilim insanları, tespit edilen ilk nötron yıldızı çarpışmasından (GW170817 adlı yıldız olayı) bildiklerimizin analizine dayanarak bu olayların Dünya'yı etkileme olasılıklarını inceledi.

Araştırmacılar böyle bir patlamanın yaklaşık 297 ışık yılı (97 parsek) gibi dar bir aralığında yer alan bütün canlıların güçlü gama radyasyonuyla yanabileceğini söylüyor.

Bilim insanları, eğer Dünya böyle bir bölgede olsaydı radyasyonun Dünya'nın stratosferik ozonunu kaldırabileceğini ve bunun düzelmesinin de birkaç yıl alabileceğini belirtiyor.

Araştırmacılar kilonovanın artçı ışımasından kaynaklanan X ışınları, gama ışını salımlarına kıyasla daha uzun süre dayanma eğiliminde olduğundan daha ölümcül olabileceğini söylerken, bunların yaşamı yok edici etkilerinin yaklaşık 16 ışık yılı içinde gerçekleşeceğini de ekliyor.

Bilim insanları, "Temel kilonova parametreleri için artçı ışımadan kaynaklanan X ışını salımının ~5 pc'ye kadar ölümcül olabileceğini ve eksen dışı gama ışını salımının ~4 pc'ye kadar bir aralığı tehdit edebileceğini görüyoruz" diye belirtiyor.

En büyük tehdit, patlamadan yıllar sonra, kilonova patlamasıyla hızlanan ve ~11 pc'ye kadarki mesafelerde ölümcül olabilen kozmik ışınlardan geliyor.

Öte yandan çalışmada, bulguların "kayda değer belirsizlikler" taşıdığı belirtilerek "görüş açısı, fırlatılan kütle ve patlamanın enerjisine" bağlı olduğuna dair uyarıda bulunuluyor.

Ayrıca araştırmacılar, kilonova olaylarının nadirliği nedeniyle bu tür yıldız çarpışmalarının "Dünya'daki yaşama önemli tehditler yaratmadığını" söylüyor.

Araştırmacılar şöyle belirtiyor: 

İkili nötron yıldızı birleşmelerinin nadirliğinin küçük bir öldürücülük aralığıyla birleşmesi, muhtemelen Dünya'daki yaşam için önemli bir tehdit yaratmadığı anlamına geliyor.

Güneş'in bulunduğu yerdeki ölümcül birleşmelerin ortalama tekrarlanma süresinin Evren'in yaşından çok daha büyük olduğunu bulduk.

Bilim insanları, "Öte yandan hiçbir zaman kitlesel yok oluşa yol açmasa bile, yakınlardaki bir kilonova olayı Dünya'dan görülebilir. Muhtemelen birleşmeden kısa süre sonra teknolojide bozulma yaratacak ve gökyüzünde bir aydan fazla parlak kalacaktır" diyor.

{ "vars": { "account": "G-4YY0F4F3S9" }, "triggers": { "trackPageview": { "on": "visible", "request": "pageview" } } } { "vars": { "account": "G-1E4JSD5JXZ" }, "triggers": { "trackPageview": { "on": "visible", "request": "pageview" } } }