Çin'de tüp bebek tedavisi sırasında embriyoların DNA'sını değiştirerek HIV'ye karşı bağışıklık kazandırdığını iddia eden bilim insanı He Jiankui bir kez daha gündemde.
Independent Türkçe'nin haberine göre, genetiğiyle oynanmış ilk bebeklerin mimarı olduğu için hapse giren Çinli bilim insanı, laboratuvara döndüğünü ve artık Alzheimer ve diğer genetik hastalıkların tedavisi için çalışacağını söyledi.
40 yaşındaki Jiankui, Japon gazetesi Mainichi Shimbun'a verdiği röportajda insan embriyolarının DNA'sını değiştirme çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti.
Bilim insanı, artık daha fazla genetiğiyle oynanmış bebek yaratmak istemediğini vurguladı:
İstenmeyen insan embriyolarını kullanacağız ve hem yerel hem de uluslararası kanunlara riayet edeceğiz.
Jiankui'nin "tasarlanmış bebek" talebine yol açacağı gerekçesiyle eleştirilen uygulaması, Crispr-Cas9 adlı bir teknolojiyle embriyolardaki DNA'ları yeniden yazmaya dayanıyordu.
Bir önceki yıl genetiği değiştirilmiş ikizler Lulu ve Nana'nın doğumuyla tıbbi düzenlemeleri ihlal ettiği gerekçesiyle 2019'da bir Çin mahkemesi ona üç yıl hapis ve 3 milyon yuan (yaklaşık 13,5 milyon TL) para cezaları vermişti.
Mahkeme, bir etik komite adına sahte belge hazırlayarak araştırmasına katılacak çiftleri ikna ettiğini ortaya koymuştu.
Jiankui'nin bebeklerin ailelerinden sağlam bir onay almadan etik açıdan böylesine tartışmalı bir işe girişmesi, bilim dünyasında şok etkisi yaratmıştı.
2022'de serbest bırakılarak üç laboratuvar açan bilim insanı, Duchenne kas distrofisi gibi ender görülen genetik rahatsızlıklar ve kalıtsal Alzheimer hastalığı gibi sorunlara karşı çareler üretmeyi umduğunu belirtiyor.
Jiankui, tüm tepkilere rağmen Lulu ve Nana'nın doğumundaki etkisinden gurur duyduğunu söylüyor. 2019'da bir kız çocuğu daha benzer deneyler altında doğmuştu.
Yeni röportajında üç çocuk için de "Mükemmel bir şekilde sağlıklılar ve büyümekle ilgili hiçbir sorun yaşamıyorlar" ifadesini kullanıyor. Artık 5 yaşında olan ikizlerin yuvaya gittiğini de sözlerine ekliyor:
Tüm gen sekanslarına yönelik analizlerin sonucunda, tıbbi amaç dışında genlerinde herhangi bir modifikasyon gözlemlenmedi. Bu da genom düzenlemenin güvenli olmasına dair kanıt sağlıyor. Sağlıklı çocuklar isteyen ailelere yardım ettiğim için gururluyum.
2023'te Guardian'a verdiği röportajda bu işlemi gerçekleştirmek için aceleci davrandığını kabul eden bilim insanı, bunun dışında herhangi bir pişmanlık belirtisi göstermemişti.
Mainichi'ye verdiği son röportajda da toplumun genetik hastalıklara karşı bu tarz gen düzenleme müdahalelerini zamanla kabul edeceğini savundu.
2018'de BBC'ye konuşan Oxford Üniversitesi Etik Profesörü Julian Savulescu, şöyle tepki göstermişti:
Eğer bu araştırma doğruysa tek kelimeyle canavarca bir şey. Genlerle oynamanın erken yaşlarda ya da ilerleyen yaşlarda ne gibi sorunlara yol açabileceği kestirilemez. Kansere dahi yol açabilecek sonuçlar doğurabilir. Bu deney sağlıklı bebekleri büyük bir tehlikeye atmaktan başka bir şey değil.