Kıbrıs Türk Toplu Taşımacılar Birliği Başkanı Bekir Beksan Akandere, sektörün ayakta durabilmesi için destek ve teşviğe ihtiyaç duyulduğunu belirterek “Bu şartlarda teşvikler verilmiyorsa, zam yapmak kaçınılmaz olacaktır” dedi.
Toplu taşımacılar gider kalemlerinin çok yükseldiğine işaret eden Akandere, yakıt, servis, araba parçası, araba sigortası, çalışanların sigorta primleri gibi giderleri artık karşılamanın zorlaştığını vurguladı.
BAĞIMSIZ TV’de Genel Yayın Yönetmeni Ali Baturay sunduğu “Markaj” programına katılan Akandere, kalifiye şoför bulmanın, güvenilir ve deneyimli kişileri işe almanın her geçen gün zorlaştığını belirtti.
Akandere, “Bu pandemi sonrası dönemde daha da belirgin hale geldi. Pandemi döneminde sektör olarak ekonomik sıkıntılar yaşadık ve birçok personel sektörden ayrılarak farklı iş kollarına yöneldi” dedi.
Akandere: Toplu taşıma sektörü büyümeye devam ediyor
Kıbrıs Türk Toplu Taşımacılar Birliği Başkanı Bekir Beksan Akandere, toplu taşıma sektörünün büyümeye devam ettiğini özellikle okulların açılmasıyla taleplerin arttığını söyledi. Akandere, kalifiye işgücü konusunda zorluklar yaşadıklarına işaret ederek “Yurt dışından personel getirme konusunda da bazı zorluklar var. Bu nedenle rekabetin artmasıyla birlikte daha iyi maaşlar sunmamız gerekiyor” dedi.
Prim desteğine ihtiyaç duyduklarını belirten Akandere, özellikle asgari ücretin sürekli değiştiği bir dönemde, belirli sektörlere bu tür desteklerin sağlanması gerektiğini düşündüğünü söyledi.
“Toplu taşıma hizmetlerinin yetersizliği ve işgücü sorunları nedeniyle sektörün büyüme potansiyeli var” diyen Akandere, ancak bu büyümeyi desteklemek için politika ve yönetim değişikliklerine ihtiyaç olduğunu, aynı zamanda eğitim kurumları ve özel kurslar aracılığıyla iş gücünün yetiştirilmesine yönelik destekler sağlanması gerektiğini ifade etti.
“Toplu taşıma hizmetlerinin daha hızlı ve planlı olması gerekiyor”
Toplu taşıma sektörünün bilimsel bir temele dayalı olarak geliştirilmesinin önemine değinen Akandere, toplu taşıma hizmetlerinin daha hızlı ve planlı olması gerektiğini söyledi.
Akandere, ulaşım hizmetlerinin kamusal olduğunu ifade ederek sektörün denetlenmesi ve düzenlenmesi gerektiğini belirtti. Akandere, “Rekabet önemlidir, ancak doğru hizmetin sunulması da önemlidir. Aksi takdirde ucuz bir hizmet alıyor gibi görünebilirsiniz, ancak hizmet kalitesi düşük olduğunda bu aslında halka zarar verir. Dolayısıyla, toplu taşıma sektörünün düzenlenmesi ve kontrol edilmesi gereken bir alandır” dedi.
Kıbrıs Türk Toplu Taşımacılar Birliği Başkanı Bekir Beksan Akandere, toplu taşımacılık sektörünün daha iyi bir hizmet sunabilmesi için bir dizi önleme ihtiyaç olduğuna işaret ederek “Bu, devlet politikaları, teknolojik yenilikler ve sektördeki firmaların işbirliğiyle mümkün olabilir. Ayrıca, insanların bu yeni düzene alışması ve toplu taşımayı tercih etmeye başlaması da önemlidir. Bu süreçte sabırlı olmalıyız ve değişiklikleri kabul etmeliyiz çünkü toplu taşıma, daha sürdürülebilir ve verimli bir ulaşım seçeneği sunabilir” şeklinde konuştu.
Toplu taşımacılığın en büyük maliyetinin yakıt olduğunu belirten Akandere, “Bu maliyet otomatiğe bağlandı. Örneğin, her perşembe, toplu taşımacılığı kayıt altına almak isterseniz -ki bu taksiler, turistik taşıma veya güzergah taşıma gibi her tür taşımacılığı içerir- herhangi bir teşvik yok. Eğer teşvik olsaydı, belki kayıt dışı faaliyetler daha az olurdu. Bence birçok şey kayıt altına alınmalıdır. Evet, bu aynı zamanda korsan çalışmayı engeller çünkü rekabet edemeyecekler. Bu, kayıt dışı faaliyetlerin önlenmesi ve düzeltilmesi gereken önemli bir konu” ifadelerini kullandı.
“Bu şartlarda teşvikler verilmiyorsa, zam yapmak kaçınılmazdır”
Akandere, “Bu şartlarda teşvikler verilmiyorsa, zam yapmak kaçınılmaz olacaktır” dedi.
Gider kalemlerine yeniden değinen Akandere, mazot giderinin yanı sıra araba parçalarının, servislerin pahalılığa değindi. Akandere, Eğitim Bakanlığı için taşımacılık yapan bir kişinin, 11 kilometrede 2000 TL aldığını toplam gelirinin de 300 bin TL'yi geçmediğini söyledi. Sosyal sigorta primlerinin arttığını, taşıt sigortalarının yükseldiğini, bazı acentelerin ticari araçların sigortasını yapmadığını ifade eden Akandere, şöyle devam etti:
“Güney tarafında yaşadık bunu çünkü burası örnek teşkil ediyor. Sadece bir sigorta anlaşması var ve kamu taşımacılığı tüm sigortaları üzerinden yapılıyor. Bu kayıt dışı taşımacılığı önlemek ve sektörü geliştirmek için önemli bir rol oynuyor. Ancak bizim için böyle bir teşvik yok. Bu nedenle kendi başımıza bırakılıyoruz. Geçen yıl 1500 TL'ye yaptığınız sigorta şimdi 4500 TL. Bu koşullarda toplu taşıma endüstrisinin hayatta kalabilmesi için erken tahsilatın çok önemli olduğunu düşünüyorum.
Devlet çalışanları bu konuda çok şikayetçi, ihalelere katılanlar da dahil. Çünkü ödemeler geciktiğinde işler zorlaşıyor ve sektörde sık sık haber yapılmasına neden oluyor. Özetle, erken tahsilat bu bağlamda çok önemli bir adımdır”.
“Sınır kapılarındaki sorunlar ciddi zorluklar yaratıyor”
Sınır kapılarındaki sorunların ciddi zorluklar yarattığını ve ekonomik olarak da olumsuz etkilediğini söyleyen Akandere, “Her gün üç sefer yapmak yerine sezon içinde iki seferle geçim sağlamaya çalışıyoruz. Ancak bu durum ülke ekonomisine katkı sağlayacak daha fazla sınır kapısı, daha fazla imkan ve daha hızlı geçiş demek. Bugün burada alışveriş yapan birçok turist var. Bu turistlerin daha hızlı ve pratik bir şekilde geçiş yapabilmesine izin verilmesi gerekiyor” dedi.
Ayrıca sınır kapılarında yaşanan uzun bekleme sürelerinin sorunlara neden olduğunu ifade eden Akandere, geçişlerin 1.5 saat kadar sürmesi, bekleyenleri ciddi şekilde rahatsız ettiğini belirtti. Bu nedenle daha hızlı ve pratik geçiş imkanları oluşturulması gerektiğini söyleyen Akandere, “Akıncı kapısı gibi alternatif kapılar önemlidir ve bu kapıların potansiyeli göz ardı edilmemelidir” dedi.
“Arkadaşlarımız sınır kapıları konusunda eylem yapmayı düşünüyor”
Akandere, şöyle devam etti:
“Güney’den gelen araçların sürekli sigorta durumu kontrol ediliyor. Ancak biz kuzeye geçerken sadece kimlik kontrolü yapılıyor ve sigorta kontrol edilmiyor. Bu nedenle zaman kaybetmek istemiyoruz. Kontrolü geçişten sonra yapın, iç piyasada yakalarsanız o zaman ceza kesin. Bu daha pratik bir yaklaşım olur.
Eğer elimizde başka bir alternatif yoksa, bu prosedürü hızlandırmamız gerekiyor. Biz bunu öneriyoruz. Hatta arkadaşlarımız sınır kapıları konusunda eylem yapmayı bile düşünüyorlar. Mağusa, Pergama ve Bostancı bölgelerinde birçok üyemiz var. Bu sektörde çalışanlar olarak bu sorunlarla başa çıkmak için sürekli çözüm arayışındayız.
Otobüslerin yaş sınırlamaları da gözden geçirilmelidir. 12 yaşından büyük otobüs ithal edememek gibi kısıtlamalar sektöre zarar verebilir. Bu kısıtlamaların kaldırılması veya yükseltilmesi gerekebilir. Ayrıca havalimanlarında yaşlılara özel hizmetlerin sunulması da düşünülebilir. Ancak bu konularda devletin destek vermesi gerekebilir.
Son olarak, otobüslerin yaş sınırlarıyla ilgili mevcut kısıtlamaların, sektörün ihtiyaçlarına daha iyi cevap verecek şekilde gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyorum”.